Download (6Mb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

247Adı Amasya tarihi'ne göre Deli Hızır Paşa, Selânikî'ye göre, Divane Hızır Paşa'dır.Özdemiroğlu Osman Paşa komutasında İran savaşlarına katılmış, 1588' de SivasBeylerbeyliği'ne atanmıştır.İran'daki Türkmenlerin başına geçen Şah İsmail bilindiği gibi kısa zamandapek çok başarılar elde etti. Alevilik meselesini kullanarak Doğu Anadolu'yu da elegeçirmeye niyetlendi. Böylece Aleviler arasında Osmanlı düşmanlığı ve Şah İsmailhayranlığı tohumları saçılmış oldu.Alevî şair Pir Sultan'ı işte bu ortam içinde değerlendirmek doğru olacaktır.Aslında kendisi olay yaratabilecek bir imkân ve kişiliğe sahip değildir. Olaylarabizzat karıştığı da söylenemez. Yöre halkı bir yana, kendi köylüsünün, hattamüritlerinin itimadını bile kazanamamıştır. Açık sözlü, inatçı, yerli-yersiz konuşanbir kimsedir. Bu huyları yüzünden müritleri tarafından Hızır Paşa'ya şikâyetedilmiştir.Hızır Paşa şikâyet üzerine sorgusunu yap tırmış, durumu İstanbul'a bildirmiş,Pir Sultan'ı Toprakkale'ye hapsettirmiş, daha sonra gelen ferman üzerine kendisini«Siyaset Meydanı'»nda astırmıştır, (Bütün bu konular için bk, İ. Aslanoğlu, «PirSultan Abdal niçin asıldı», «Pir Sultan Abdal'ın zindandaki yaşamı". Türk folkloru,s.2, 4. Eylül, Kasım 1979).Âşık tarzı şiirin duru bir lisan ile güzel örneklerini vermiş, muhteva olaraktabiat, kır yaşantısı gibi pastoral unsurların yanında Alevi-Bektaşi inanışlarını dilegetirmiştir.Kendisini tanıyan, tanımayan pek çok Alevi şair idamını konu alan şiirleryazmışlar, Hızır Paşa'ya lanetler yağdırmışlardır, Bunların başında şairin kızı Sanemgelmektedir.Pir Sultan'ın şöhreti o kadar yaygınlaşmış ve şair Alevi muhitlerde o derecesevilmiştir ki, kendisinden sonra aynı mahlas ile şiirler söyleyen pek çok şair zuhuretmiştir. Bu şairlerin şiirleri ile asıl Pir Sultan'ın şiirleri birbirine karışmış ve hemenhepsi Banazlı'ya mal edilmiştir. Yakın zamanlara kadar bütün bu şiirlerin bir kişininağzından çıkma olduğu sanılırken İbrahim Aslanoğlu'nun yaptığı araştırmalar bir