Download (6Mb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

240Dinle sözüm teşviş değilYOKSUL DERVİŞ sarhoş değilYolu düzdür yokuş değilAbdülkadir Geylani'dir2- AHMED YESEVİMutasavvıf, şair (Sayram/Doğu Türkistan, V. a. ortaları? Yesi 1166–67).Hayatı hakkında yeterli ve kesin bilgilere sahip değiliz. Mevcut bilgiler demenkıbelerle karışmış durumdadır. Bu sebeple tarihi şahsiyetini menkıbevişahsiyetinden ayırmak oldukça zordur. Rivâyete göre babası Şeyh İbrahim, Hz. Alievladından bir zattır. Şeyh İbrahim'in halifelerinden Musa Şeyh'in kızı Ayşe Hatunile olan evliliğinden, önce kızı Gevher Şehnaz, sonra oğlu Ahmed (Yesevî) dünyayageldi. Önce annesini kaybeden Ahmed, daha sonra yedi yaşında iken babasınıkaybetti. Yine rivâyete göre küçük yaşta Hızır’ ın delaletine ve birçok tecellileremazhar oldu. Hz. Peygamber'in işareti ile Sayram'a gelen Şeyh Arslan Baba'dan feyzalarak olgunlaştı, şöhreti yavaş yavaş Türk ülkelerine yayıldı. Bir başka menkıbe de,Ahmed'in küçük yaşta ablası ile Yesi şehrine gittiğini ve burada Arslan Baba ilekarşılaştığını anlatır. İlk tahsil senelerini Yesi'de geçiren Ahmed, daha sonra tahsilinitamamlamak için Buhara'ya gitti. Orada Şeyh Yusuf-i Hemedani'ye intisab etti.Buhara şehri M. XII. asırda Karahanlıların hâkimiyeti altında bulunuyordu. Buharamedreseleri İslam âleminin, bilhassa Türkistan'ın dört bir tarafından gelen talebelerledolu idi. Ahmed böyle bir ortamda devrin zahiri ve batıni ilimlerini öğrenerek yetişti.Hoca Abdullah Berki, Hoca Hasan-i Endeki, ve Hoca Abdulhalik-i Gucduvani ilebirlikte Yusuf Hemedani'nin halifeliğine seçildi. Şeyhinin ölümünden sonra birmüddet müritlerin irşadı ile o uğraştı. Buhara'dan tekrar Yesi'ye döndü. Vefatınakadar etrafında toplanan müridlerini irşad ile meşgul oldu. Müritlerinin çoğunluğuİslamiyet’e yeni girmiş Türkmen gençlerinden oluşmaktaydı. Geleneğe göre altmışüç yaşına girdikten sonra tekkesinin bir tarafına üç arşın derinliğinde bir çilehaneyaptırarak, oraya çekildi. Vefatına kadar orada kaldı. Ahmed Yesevî'nin kabri Yesişehrindedir. Timurlenk (1336 – 1405) Yesi'ye gelince kabrinin üzerine cami vetürbeden meydana gelen büyük bir imaret yaptırmıştır.