Download (6Mb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

233Kırklarla ilgili bir başka tasavvufî kanaate göre bunlar, Hz. Musa'nın kalbinitemsil etmektedirler. Gayb erenlerinin diğer grupları da diğer peygamberlerinkalplerine benzetilir. Kırklarla Hz. Musa arasında kurulan bu ilgi ile Kur'ân'dazikredilen Hz. Musa'nın kırk günlük inziva hayatının münasebeti olabilir. Ayrıca«Beşinci asır içinde ümmetimin en hayırlıları kırk abdaldır», manasına gelen hadislerde uydurulmuştur. Ricalü'1-gayb dolayısıyla kırklar konusunda ilk geniş ve tasavvufîbilgilere îbn Arabî’de rastlanmaktadır. Özellikle Fütuhattı Mekkiye'nin birçokyerinde bu konu etrafındaki düşüncelerini ve verdiği bilgileri bulmak mümkündür.Son eseri Fusûsu'l-hikem olmasına rağmen, bu eserinde ricalü'1-gayb konusuna hiçgirmemiştir.VII/XIII. asırdan sonra gelişen tasavvuf düşüncesinin en önemliunsurlarından biri gayb erenleri denilen ricalü'l-gayb'-dır. Bektaşîlik ve Bektaşîedebiyatı bu konuda daha zengin malzemeler ihtiva etmektedir. Bektaşî tekkelerindesemâ meclislerinin ve muhabbet toplantılarının yer aldığı bölüme kırklar meydanıdenir. Kırşehir'deki Bektaşî dergâhında bu meydan Pir’in kabrine bitişik durumdadır.Hacı Bektaş tekkesinde bulunan kırk kollu şamdan da kırk budak adıyla anılır. Buşamdan Nevruz ve Muharremin onuncu gününde olmak üzere senede iki defauyandırılırdı (yakılırdı). Bektaşî inanışına göre Hz. Muhammet hakikat sırrınıkırkların toplandığı bir mecliste, Hz. Ali'den öğrenmiştir. Onlara göre miraç budur.Bektaşî geleneğinde Hz. Ali'nin idare ettiği ayin-i cemlere kırklar meclisi denilir. Butabir daha sonra tarikat merasimine dâhil olmuştur. 135(2/102/5, 3/7/5, 3/24/5, 4/19/4, 4/8/3, 4/115/3, 4/127/4, 4/35/1, 4/72/4, 4/76/6,4/93/3, 4/33/5, 4/57/5, 5/50/6, 5/33/2, 5/34/6, 5/52/2, 5/56/1, 5/58/3, 5/91/1, 5/50/5,5/93/7, 5/105/1, 5/113/2, 5/46/5, 5/50/5, 5/113/7, 6/80/6, 6/93/5, 6/72/8, 6/93/6,6/81/3, 6/56/3, 6/59/3, 6/62/16, 6/63/5, 6/69/12, 6/70/6, 6/1/6, 6/9/9, 6/10/4, 6/11/9,6/11/10, 6/12/6, 6/37/51, 6/43/1, 6/81/1, 6/42/4, 6/46/1, 6/51/3, 6/13/8, 6/5/4,6/139/3, 6/133/1, 6/131/3, 6/71/6, 6/72/1, 6/91/3, 6/83/4, 6/93/5, 6/131/3, 6/5/3,6/139/3, 6/53/2, 6/81/3, 6/83/4, 6/72/1, 6/139/3, 6/93/6, 6/80/6 7/8/6, 8/155/6,8/207/7, 8/124/3, 8/118/2, 8/163/5, 8/30/1, 8/49/1, 8/31/2, 8/173/1, 8/179/3, 8/182/4,8/184/3, 8/205/4, 8/207/7, 9/61/1, 9/6/5, 9/10/5, 9/49/5, 9/43/2, 9/60/3, 9/66/2,135 Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Dergâh Yayınları, İstanbul 1979, C.7, s.327.