Mart 2013 Sayı:291 - Verimlilik Genel Müdürlüğü - Bilim, Sanayi ve ...

Potansiyelin değerlendirilmesiÇağımızın büyük bilginiS.Hawking, “insanların hayatlarınıiyi değerlendirerek dünyadakipotansiyellerini en iyi şekilde yerinegetirmeleri gerektiğini” önermiştir(Guardian,17.5.2011).Bireysel planda yer alan bu amaçtoplumsal düzeyde nasıl şekillenir?Kuşkusuz makro alanda bu hedefkendisini bir çeşit “verimlilikekonomisi” ile gerçekleştirebilir.Çünkü verimlilik ekonomisi, heralandaki potansiyellerin tam ve etkinkullanılmasını gerektirir. Bu alanlarınbaşlıcalar; işgücü, insan, sermaye,doğal kaynaklar, para, zaman, enerji,madde, hammadde, bilgi birikimi,fikir, teknoloji gibi üretimin veyaşamın devam ederek değişmesinisağlayan maddi-manevi varlıklar vedeğerlerdir.123456789101112131415Potansiyellerin tam kullanımı demek;hiçbir potansiyelin boşta kalmaması,yani atıl konumda olmamasıdurumunu ifade etmektedir.Potansiyellerin etkin kullanımıdemek ise, her kaynağın yerinde,zamanında, doğru, akılcı kullanılmasıve değerlendirilmesi anlamınagelmektedir.Ülkeler ve toplumlar kaynaklarınıne ölçüde tam ve etkindeğerlendirmektedirler? Bu oldukçauzun bir araştırma konusudur.Bugün dünyanın birçok ülkesindeönemli oranlarda işsizlikbulunmaktadır. Bu durum işgücününtam kullanılamadığına bir örnekoluşturur.Benzer biçimde üretimin diğer önemliunsuru olan makine ve tesislerinde verimlerine bakıldığında yüzde60-70 oranlarında çalıştırıldıklarıDÜNYADA İMALAT SANAYİ KATMA DEĞERİTOPLAMI İÇİNDE PAYI EN BÜYÜK 15 EKONOMİ1980 1990 2000 2010ABDAlmanyaJaponyaBirleşik KrallıkFransaİtalyaÇinBrezilyaİspanyaKanadaMeksikaAvustralyaHollandaArjantinHindistanABDJaponyaAlmanyaİtalyaBirleşik KrallıkFransaÇinBrezilyaİspanyaKanadaGüney KoreMeksikaTürkiyeHindistanTayvanABDJaponyaAlmanyaÇinBirleşik KrallıkİtalyaFransaGüney KoreKanadaMeksikaİspanyaBrezilyaTayvanHindistanTürkiyeABDÇinJaponyaAlmanyaİtalyaBrezilyaGüney KoreFransaBirleşik KrallıkHindistanRusyaMeksikaEndonezyaİspanyaKanada(Kaynak: Manufacturing the Future: The Next Era of Global Growth and Innovation, McKinsey,2012.)Şekil 1. İmalat Sanayi İçinde Katma Değer Payı Sıralamasısaptanmaktadır. Bu örnek de bizesermaye diye adlandırılan faktörüneksik kullanıldığını göstermektedir.Hem işgücünde hem de sermayefaktöründe eksik kullanımlar olmasave tüm kaynaklar üretim içinkullanılabilse arz yetersizliğine bağlıekonomik sorunlar yaşanmaz verefah düzeyi de daha ileri noktalarataşınabilir.Sorun yalnızca üretim kaynaklarınıntam kullanılmaması değildir.Kullanımda olan kaynakların da etkin,yani akılcı değerlendirilmemesidir.Kaynakların kötü, yanlış ve irrasyonelkullanımıyla da çok önemli üretimkayıpları oluşmaktadır.İşte her iki sorunu da aşmanın yolu,kaynakları tam ve etkin kullanmakolarak adlandırılan verimlilikekonomisine geçmektir.Verimlilik ekonomisinin önemiEğer kaynaklar tam ve etkin kullanılsadünyada gelir daha adil dağıtılır,işsizlik hemen hemen olmaz, fiyatartışları en alt düzeyde kalır, refahdaha dengeli ve yüksek düzeydegerçekleşirken ekonomik krizler deçok az yaşanır ve daha mutlu biryeryüzü düzeni kurulmuş olurdu.Neden küremizde verimlilikekonomileri yaygın değildir?Bunun tarihsel, toplumsal vesistemsel nedenleri olduğu gibi,siyasal, kültürel ve coğrafi sebepleride bulunmaktadır.Bu çok uzun bir iktisat tarihi,sosyoloji, politik ekonomi,uygarlıklar tarihi ve teknolojidisiplinlerinin çalışma alanınagirerek yanıtlanabilecek derinlikte vegenişlikte bir çaba gerektirir.MART 201337