Mart 2013 Sayı:291 - Verimlilik Genel Müdürlüğü - Bilim, Sanayi ve ...

Makale ELEKTRONİK İŞLETME (E-İŞLETME)ELEKTRONİK İŞLETME (E-İŞLETME)H. Cenap AĞIM / Sanayi ve Teknoloji Uzmanı (Verimlilik Genel Müdürlüğü)Enformasyon ve iletişimteknolojilerindeki gelişmelergünümüz dünyasında, sanayidevriminde olduğundandaha önemli bir gelişmeyi temsiletmektedir. Bilginin toplanması,işlenmesi, saklanması, çeşitli ortamlardahareket edebilmesi ve iletişim ağlarıaracılığı ile hizmete sunumundaki başdöndürücü buluş ve gelişmeler “bilgi”kavramının öne çıkmasını sağlamış veçağa damgasını vurarak sanayi toplumuyerini “bilgi toplumu”na bırakmıştır.Bilişim teknolojilerinin hacim ve maliyetolarak küçülerek toplumda hemenher kesime yayılması ve bilgiyi işlemehızlarındaki artışlar bilgi toplumununolgunlaşmasında en önemli etkenlerolmuştur.Amerikan Savunma Bakanlığı’nın birprojesi olarak 1969 yılında başlayan dahasonraları yaygınlaşarak günümüzdefarklı ülkelerden birçok bilgisayarıbirbirine bağlayan, yepyeni bir iletişimortamı haline gelmiş olan internet; genelanlamda bilgi alışverişi ve haberleşmeamaçlı kullanımının yanı sıra ticarianlamda mal ve hizmetlere ilişkinreklam, tanıtıma ait bilgi ve taleplerinde gönderildiği bir ortam yaratarakbilgi toplumu kavramının oluşmasınahizmet etmiştir. Geçmişteki teknolojilerinyaygınlaşma sürecine bakılacak olursa;radyo 50 milyon kişinin kullanımınagirinceye kadar 38 yıl, televizyon aynısayıda kullanıcı için 13 yıllık bir süreceihtiyaç duyarken, günümüzde yaygınolarak kullanılan internet bu rakamasadece dört yılda ulaşmıştır. Bugün birçokülkede milyarlarca kişi araştırma yapmak,iletişim kurmak, sipariş vermek, kitap yada yazılım satın almak vb. gereksinimleriçin interneti kullanmaktadır. İnternetinyaygın kitlelerce benimsenme hızıkendinden önceki teknolojileri geridebırakmıştır.Günümüzde internetin yaygınlaşmasıile iletişim ağları üzerinden sunulanhizmetler de çeşitlenmektedir. Bugelişmeler ışığında e-ticaret, e-kurum,e-devlet, e-işletme gibi yeni oluşumlarortaya çıkmıştır. Bunun yanındavatandaşlar teknolojideki bu gelişmelerışığında daha talepkâr davranmayabaşlayarak hizmet veren kurumlardanhızlı, şeffaf ve daha doğru bilgisunmalarını istemektedirler. Bu yaklaşımdevletin bilişim teknolojilerini daha etkinkullanarak artan taleplere daha hızlıcevap verebilme yönünde çalışmalarayönelmesine neden olmuştur.Özellikle ülkemizdeki kamu kurum vekuruluşlarında bilişim teknolojilerininkullanım tarihçesine bakılacak olursa;bilgisayarlaşma, bilgisayar otomasyonugibi kavramlarla başlayan gelişmelerdaha sonraları bilişim sistemleri, e-kurume-devlet gibi isimler almaya başlamıştır.Ayrıca ilk başlarda bilgisayar merkezleriolarak adlandırılan bilgi işlem birimleriartık enformasyon teknolojileri, bilgisistemleri ya da bilişim sistemleri adlarınıalmışlardır. Bu birimlerin isimlerindekideğişimler işlevlerine de yansıyarakönceleri sadece destek hizmetleri sunmagibi misyonları, kurumlarının elektronikkurum olma yolundaki değişimlerineyardımcı olan birimlerine dönüşmüştür.Bütün bu gelişmeler yeni yaklaşımları,buna bağlı olarak yeni çözüm yollarınıortaya çıkarmıştır. Bu ise insanhayatında ister istemez dönüşümeneden olmuştur. Vazgeçilemez olan budeğişimden işletmeler de etkilenmiş,günümüz rekabetçi koşullarındamevcudiyetlerini devam ettirebilmek içinbu dönüşümü yaşamaya başlamışlardır.Devlet yapısındaki bu değişim 90’lıyıllarda başlayan elektronik devletyapısına geçiş ve vatandaş odaklı birdevlet yapısı özel sektörü de etkilemiştir.İnternet ve bilişim teknolojilerindeki buhızlı gelişmeler işletmelerdeki iş yapışbiçimlerini değiştirmiş, geleneksel “iş”kavramını evrimleştirmiştir. Aslındaortaya çıkan yeni uygulamalar ile tedarik,üretim ve pazarlama faaliyetleri uygunkoşulları sağlayan her yerde yapılabilirhale gelmiş ve bu nedenle rekabet etmekisteyen işletmelerin yeni iş kavramınageçişleri kaçınılmaz olmuştur. İşletmelertedarikçiler ve müşteri portföyü açısındanfarklı iletişim kanalları oluşturma yolunudenemeye başlamışlardır. Günümüzdeişletmeler açısından rakiplerin vemüşterilerin tanımları değişmiş, gerekmüşteriler gerekse rakipler zaman vemekân bağımsız hale dönüşmüşlerdir.Önemi artan küresel pazar ve küreselrekabet ile birlikte aynı sanayi bölgesiiçerisindeki bir işletme rakip olabileceğigibi dünyanın herhangi bir yerindekiişletme de rakip olabilecek hale gelmiştir.Diğer yandan müşteriler artık daha20 MART 2013