tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde

T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı KitabıGöz Hekimine Sevk Kriterleri— Bir veya iki gözde görme keskinliğinin tam derecesinde olmaması— Gece körlüğü, bulanık görme, diplopi (çift görme), yarım görme gibi yakınmalar— Kırmızı göz (özellikle görme kaybı, ağrı ve sistemik hastalık bulguları ile birlikte ise)— Şaşılık, bulbus hareketlerinde kısıtlanma veya baş pozisyonu olanlar— Genetik geçişli bir hastalığı veya ailesel bir göz hastalığı olanlar— Sistemik bir hastalığı olanlar— Göz travması;* Kornea veya konjuktivanın yabancı cisimleri* Künt veya delici göz yaralanmaları* Fiziksel veya kimyasal yanıklarB.3 KORUNMABirincil koruma: Okul sağlığı hizmetlerinin temelini oluşturan koruyucu önlemler gözhastalıklarında da birincil koruma açısından çok önemlidir. Örneğin beslenme tedbirleri ile A vitaminiyetmezliği ve kseroftalmi, çevre sağlığı ve kişisel hijyen tedbirleri ile trahom ve diğer göz enfeksiyonlarıengellenebilir. Çocukluk çağında sık kullanılan saçma vb. atan oyuncakların da koruyucu gözlük olmadankullanılmaması gereklidir. Aile ve çocukların delici oyuncak vb. ile oluşabilecek olası göz travmalarınakarşı bilgilendirilmesi de önemlidir.İkincil koruma: Temel göz muayenesinin periyodik çocuk kontrolleri ile birleştirilmesi vegöz sağlığı taramaları ile göz hastalıklarının erken tanı ve zamanında sevki ile geri dönüşümsüz görmekayıplarının engellenmesi mümkündür.Üçüncül koruma: Görme yetisini tamamen veya kısmen kaybetmiş çocukların medikal ve sosyalrehabilitasyon programları ile yaşam kalitelerinin yükseltilmesi ve eğitim olanaklarından yararlanmasımümkündür. Az gören çocukların çeşitli yardımcı gereçler ile (teleskopik ve mikroskopik gözlükler,büyüteçler, kapalı devre televizyon sistemleri, uygun aydınlatma cihazları) uzak ve yakın görmelerininiyileştirilmesi, bunun mümkün olmadığı hallerde görme dışındaki duyuların kullanılarak (Braille, konuşankitaplar gibi) okula devamları (kaynaştırma eğitimi) sağlanmalıdır.B.4 OKULA YÖNELİK ÖNERİLERÇocuklarda göz bozukluğu ve hastalığı belirtileri:• Aynı uzaklıkta bulunan çocuklardan birisi tahtadaki yazıları arkadaşları gördüğü halde göremiyorise,• Çocuk uzağı görmek için gözlerini kısıyor ise,• Kaşıntı ve belirgin kızarıklık var ise,• Her iki göz kapak aralığı simetrik değil ise; bir göz kapağı aralığı daralmış ise,• Çocuk ani olarak görmesinin azaldığını veya kaybolduğunu söylüyor ise,• Her iki göz aynı yöne doğru bakmıyor izlenimi veriyor ise,• Çocuk özellikle dikkatli baktığında herhangi bir yöne başını eğiyor ise,• Derslerine karşı ilgisiz ve başarı düzeyi yetersiz ise,göz hastalığı varlığından şüphelenilmeli ve göz muayenesi önerilmelidir.Kaynaklar1. Amblyopia, Preferred Practice Pattern, American Academy of Ophthalmology, 2002.2. Eye examination in infants, children and young adults by pediatricians; Policiy Statemenet, American Academy of Pediatrics.Pediatrics 2003; 111(4): 902-907.3. Formulation and Management of National Programmes for the Prevention of Blindness, WHO/PBL, 90/18, 1990.4. İdil A, Halk Sağlığı Açısından Göz Hastalıkları. Ekonomik Rehber. 1999, s. 37-41.5. Pediatric eye evaluations: Preferred Practice Pattern, American Academy of Ophthalmology, 2002.6. Red reflex examination in infants; American Academy of Pediatrics, Policy Statement. Pediatrics 2002; 109(5): 980-981.7. Thylefors B. Primary Eye Care and the Design of the WHO Programme for the Prevention of Blindness, InternationalOphthalmology Clinics, Vol: 30, No: 1. Winter 1990.8. World Health Organization, Strategies for the Prevention of Blindness in National Programme, A primary health care approach,second edition. Geneva, 1997.T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı KitabıT.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü25