bülten 78 (pdf) indir - Bilim ve Sanat Vakfı

34KüreselAraştırmalarMerkeziKAMaçıldı. Bu bölümde Bölme’nin şu sözleriönemliydi: “Bugün ABD’nin kullandığıdünyadaki en büyük on üç üs arasındayer alan İncirlik, bölgedeki istikrarsızlıkortamına paralel olarak yakın gelecekte deönemini koruyacaktır. Hâlihazırda Türkiyeile ABD’nin izledikleri politikalar uyumluolsa da önümüzdeki dönemde bölgedekiistikrarsız yapının sürmesi durumunda,özellikle de İran meselesinde, ABD İncirlik’ikullanmak isteyebilir ki bu, tıpkı 2003’tekiIrak müdahalesi sırasında olduğu gibi, ikiülkeyi karşı karşıya getirebilir.”21. Yüzyılda HedefliYaptırımlar: MeydanOkumalar ve Fırsatlar(Targeted Sanctions in the 21 stCentury: Challengesand Opportunities)11 Nisan 2012Değerlendirme: Kadir TemizFrancesco GiumelliNisan ayında gerçekleştirdiğimiz “Kitap-Makale Sunumları”nda Prag MetropolitanÜniversitesi öğretim üyesi FrancescoGiumelli, Soğuk Savaş sonrası dönemdengünümüze hedefli yaptırımların teorik vepratik boyutlarını tartıştı. Giumelli’nin 2011yılında yayınlanan Coercing, Constrainingand Signalling: Explaining UN and EUSanctions after the Cold War (ECPR Press)başlıklı kitabında ele aldığı konuyu dahaçok pratik örneklerle açıklamaya çalıştığısunumunun ana teması, 1990’lı yıllardansonra yaptırımlardaki hedefin daha net vebelirli hale getirilerek etkisinin artırılmışolmasıydı.Giumelli’ye göre yaptırımlar uluslararasıhukuk ve siyaset ile ilgili bir konu olduğuiçin uluslararası sistemin değişen yapısı ileberaber yaptırımların tanımı, uygulanması veetkisi de değişikliğe uğruyor. Bundan yirmiyıl önce yaptırımlar konusunu ele alırkendaha fazla güç kullanımı ve Soğuk Savaş’ıngetirdiği siyasî kutuplaşmanın ideolojiketkilerini de konuşmaktaydık. Ancak bugünyirmi yıl öncesinden daha farklı ve karmaşıkolayların etkilediği bir uluslararası sistemvar. Uluslararası krizler de böyle bir ortamdaşekilleniyor. Krizlerin niteliği değiştikçeuygulanan yaptırımların boyutu, niteliği veformu da değişiyor.Yaptırımların özellikle verimliliği ve faydasısıkça tartışma konusu oluyor, eleştiriliyor.Giumelli eleştirileri makul karşılıyor; ancakyaptırımların yerine uygulanabilecek başkaherhangi bir yöntemin hem daha maliyetlihem de insanî açıdan daha problemliolacağı kanısında. Bu nedenle yaptırımlarıdestekliyor; ancak amacı ve hedefleri netyaptırımların geliştirilmesi gerektiğinisavunuyor.Giumelli’ye göre her siyasî ve iktisadîdavranış gibi yaptırımların da belirliamaçları bulunuyor; örneğindemokrasinin teşviki, kriz yönetimi,terörizmle savaş veya nükleersilahlanmanın önlenmesi amacıylayaptırımlar yürürlüğe konabilir.Yaptırımların bir özelliği