Türkiye ve Makedonya Ortak Geleneksel Yemek Kültürü ... - Unesco

Aynı Tadı Paylaşmak:Türkiye ve Makedonya Ortak Geleneksel Yemek Kültürü Projesi (2009)İnsanlığın ortak mirasının ve farklı kültürlerce paylaşılan değerlerin korunmasını vegeliştirilmesini, kültürler arası diyalogun sağlanmasını ve arttırılmasını hedefleyenpilot projeler üretmek ve UNESCO tarafından desteklenen kültürel koridorlar konuluprojelere katılım sağlamak amacıyla kurulan Kültürel Koridorlar İhtisas Komitesi,kuruluşa amacına uygun olarak 2009 yılında iki başarılı projeye imza atmıştır.Projeler, UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesiçerçevesinde hazırlanmıştır. Kaybolma tehlikesi altındaki kültürel miraslarınkorunması ve gelecek kuşaklara aktarılması projelerin hedefleri arasında yer almıştır.Projelerde yer alan “ortak değerler” tanımlaması ile Somut Olmayan Kültürel MirasınKorunması Sözleşmesi’nin presnsiplerine uygun olarak bir mirasın birden fazla ülkedebulunması durumunda korumanın ikili ve bölgesel işbirliği ile gerçekleştirilmesidüşünülmüştür. Projeler sonunda ülkeler arasında UNESCO Millî Komisyonlarınınortak çalışma ilkelerine uygun bir işbirliği sergilemeleri somut olmayan kültürelmirasın korunması ve bu bağlamda bir kültür koridorunun oluşumuna hizmetedilmesi sağlanmıştır.Bu projelerden ilki “Aynı Tadı Paylaşmak: Türkiye ve Makedonya Geleneksel OrtakMutfak Kültürü” başlığını taşımaktadır. Proje, UNESCO Türkiye Millî KomisyonuKültürel Koridorlar ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komiteleri ile UNESCOMakedonya Millî Komisyonu, Kültürel Mirası Koruma Ofisi ve Makedonya Müzesiişbirliği ile ortaya çıkarılmış bir projedir. Projenin amacı iki ülke arasında geçmiştengünümüze aktarılan ortak mutfak kültürünün kayıt altına alınarak ortak değerlerin önplana çıkarılması ve UNESCO felsefesi ile uyumlu olarak toplumlar arasında gittikçeartan bir şekilde karşılıklı anlayış ve hoşgörünün geliştirilmesidir.Proje başkanlığını, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Somut Olmayan Kültürel Mirasİhtisas Komitesi M. Öcal Oğuz’un katkılarıyla (Gazi Üniversitesi), UNESCO TürkiyeMillî Komisyonu Kültürel Koridorlar İhtisas Komitesi Başkanı Mehmet Kalpaklı(Bilkent Üniversitesi) yürütmüştür. Proje saha çalışmaları 1-7 Nisan 2009 tarihleriarasında Makedonya’nın Bracino, Kratovo, Kumanovo, Bitola, Ohrid, Peştani, Stenyeyerleşim yerlerinde, 23-29 Haziran tarihleri arasında Türkiye’nin İzmir (Çamdibi,Gültepe, Nergiz), Manisa (Tevfikiye), Aydın (Söke) yerleşim alanlarında yapılmıştır.Saha çalışmaları sırasında Makedonya’da yirmi yedi, Türkiye’de yirmi sekiz olmaküzere toplam 55 kaynak kişi ile görüşme yapılmıştır. Bu görüşmelerde yaklaşık 70soruluk bir anket kullanılarak kaynak kişilerin şifalı bitkilerden, sofra adablarına,yemek yeme saatlerinden kışlık hazırlıklarına kadar mutfak kültürlerine dair bilgilertoplanmıştır. Saha çalışmaları toplam sekiz kişilik bir ekip tarafından yürütülmüştür.Türkiye’den bu ekipte yer alanlar Nihal Çevik Kadıoğlu (Kültür ve Turizm Bakanlığı),Neslihan Demirkol (Bilkent Üniversitesi), Petek Ersoy (Gazi Üniversitesi) ve SelcanGürçayır’dır (Gazi Üniversitesi). Makedonya adına çalışmalara Melahat Alievska (MillîKonzervasyon Merkezi), Sanja Dimovska (Makedonya Müzesi), Elizabeta Koneska(Makedonya Müzesi) ve Yasemin Nazım (Makedonya Müzesi) katılmıştır. Projenin

kapanış çalıştayı 17 Kasım 2009 tarihinde Üsküp’te yapılmış, sekiz araştırmacı sahaçalışmalarından elde ettikleri veriler doğrultusunda hazırladıkları bildirilerini buçalıştayda sunmuştur. Bu projenin nihai ürünü olarak çalıştayda sunulan bildirilen yeraldığı üç dilli (Türkçe-Makedonca-İngilizce) bir kitap yayıma hazırlanmıştır.

İÇİNDEKİLERSunuşI. Açış KonuşmalarıTakdimProf. Dr. Arsın AYDINURAZAynı Tadı Paylaşmak:Türk ve Makedon Mutfaklarına Bir Kültürel Koridor Olarak BakmakMehmet KalpaklıSomut Olmayan Kültürel Miras Bağlamında Türk-Makedon Mutfak KültürüProjesiM. Öcal OğuzMakedonya’da Somut Olmayan Mirasın Korunma YöntemleriValentino DimitrovskiMakedonya–Türkiye Ortak Mutfak Kültürü ProjesiMahmut EvkuranII. BildirilerProje Çalışmaları ve Sonuçları Hakkında Kısa Bir DeğerlendirmeElizabeta KoneskaGeleneksel Makedon ve Türk Mutfağında Aynı İsimdeki YemeklerMelahat AlievskaTürkiye ve Makedonya'da Ritüellere Bağlı Kutlamalarda Yapılan YemeklerPetek Ersoy

Türk ve Makedon Kültürlerinde Geçiş Ritüelleri ve YemeklerSelcan GürcayırTürk-Makedon Mutfak Kültürü Etkileşiminde ve Mutfak KültürününTaşınmasında Kadının RolüNeslihan Demirkol SönmezOrtak Gelenekleriyle Türk ve Makedon Mutfak KültürüNihal Çevik KadıoğluYemek Kültürü Bağlamında Balkan-Anadolu İlişkileri: Makedonya ve TürkiyeMutfaklarında Aynı Tadı Paylaşma’ya Devam Etmeye DoğruYasemin NazımHamur İşi YemekleriSanja DimovskaIII. Ortak Mutfaktan Ortak Yemek TarifleriIV. Fotoğraflar

ПредговорI. Воведни излагањаСподелување на исти вкусови:Вреднување на турската и македонската традиционална кујна какокултурен коридорМехмет КалпаклиЗначењето на проектот за турската и македонската култура на исхранакако нематеријално културно наследствоМехмед Оџал ОгузМерките за заштита на нематеријалното културно наследство воРепублика МакедонијаВалентино ДимитровскиII. РефератиКус преглед на истражувањата за проектот „Традиционална храна воМакедонија и Турција„Елизабета КонескаЈадења со исти називи од традиционалната турска и македонска кујнаМелахат АлиевскаЈадења од Турција и Македонија кои се готват за обредите на преминПетек ЕрсојОбредите на премин и јадењата во турскатата и македонската култураСелџан ГурчајирУлогата на жената во пренесувањето на културата на исхраната имеѓусебните влијанија на турската и македонската традиционална кујна

Неслихан Демиркол СонмезЗаеднички традиции од турската и македонската култура на исхранаНихал Чокчевик КадиоглуБалканско - анадолски релации во културата на исхраната -Прилог кон следењето на континуитетот во споделувањето на заедничкиотвкус во турската и македонската кујнаЈасемин НазимЈадења од тестоСања ДимовскаIII. Рецепти од заедничката кујнаIV. Фотографии

CONTENTSIntroductory WordsI. Opening RemarksPresentationProf. Dr. Arsın AydınurazOn the Project of Macedonia-Turkey Common Culinary CultureMahmut EvkuranSharing the Same Taste:Conceiving of Turkish and Macedonian Cuisines as a Cultural CorridorMehmet KalpaklıTurkish-Macedonian Cuisine Culture Project in the Context of the IntangibleCultural HeritageM. Öcal OğuzMeasures For The Protection of The Intangible Cultural Heritage of TheRepublic of MacedoniaValentino DimitrovskiII. ProceedingsBrief Overview of The Research On The Project Traditional Diet in Macedoniaand TurkeyElizabeta Koneska

The Dishes Sharing the Same Name in the Traditional Macedonian and TurkishCuisinesMelahat AlievskaTurkish and Macedonian Celebration Food in RitualsPetek ErsoyThe Passing Rituals and Dishes in the Turkish and Macedonian CulturesSelcan GürcayırThe Role of Women in the Interaction and Transfer Between the Turkish andMacedonian Cuisine CultureNeslihan Demirkol SönmezThe Turkish and Macedonian Cuisine Culture with Common TraditionsNihal Çevik KadıoğluBalkan-Anatolian Relations in the Food Culture: Toward the Follow-Up on theContinuity in Sharing the Same Taste in the Macedonian and Turkish CuisinesYasemin NazımPasta DishesSanja DimovskaIII. Common Recipes from the Common CuisineIV. Photos