İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
Share Embed Flag
Download ePaper

İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

istanbulbarosu.org.tr
from istanbulbarosu.org.tr More from this publisher
12.07.2015 Views

İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları95görüş ve Yargıtay tarafından da kabul edildiği üzere, iş sözleşmesi veyatoplu iş sözleşmelerine konulacak hükümlerle, İş Kanunu'nun kapsamınagirmeyen işlerde iş güvencesi hükümlerinin uygulanacağının öngörülmesimümkündür 24 .Öte yandan, gazeteciler iş güvencesi hükümlerinin kapsamına alınmasınakarşın, Sendikalar Kanunu m.31/son’daki düzenleme, bu husus gözetilmedenyapılmıştır. Bilindiği gibi, söz konusu maddede, dava açma süresi,davada talep edilecek hususlar (doğrudan tazminat isteyip isteyememe),ispat yükü gibi konularda, işçinin iş güvencesi kapsamında olup olmamasınagöre farklı düzenlemeler öngörülmüştür. Ancak düzenleme incelendiğinde,iş güvencesi kapsamında olup olmama kriterine tam olarak uyulmadığıgörülmektedir. Gerçekten, gazeteciler, iş güvencesinden yararlanıpyararlanmadıkları gözetilmeksizin iş güvencesi kapsamı dışında kalanlariçin öngörülen rejime tabi tutulmuşlardır. Başka bir deyişle, yasal düzenlemeyebakıldığında, iş güvencesi kapsamında olan gazeteciler de, 10 yıliçinde açabilecekleri bir dava ile sendikal tazminat talep edebilecekler ve budavada ispat yükü işverende olacaktır. Aynı durum, 50’den fazla işçi çalıştırantarım işyerlerinde çalışan işçiler açısından da söz konusudur.2) İşyerinde En Az Otuz İşçi Çalışması KoşuluBilindiği gibi, 4773 sayılı Kanunda, iş güvencesi hükümlerinin on veyadaha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde uygulanacağı kabul edilmişti. Sözkonusu düzenleme öğretide, ülkemizde küçük işletme sayısının çok olmasınedeniyle eleştirilmişti 25 . On işçi ölçütü eleştirilirken, 4857 sayılı Kanundaotuzun altında işçi çalıştıran işyerleri kapsam dışı bırakılmıştır (m.18/I) 26 .On işçi ölçütünü kabul eden 4773 sayılı Kanunun gerekçesinde, düzenlemede,diğer ülkelerde olduğu üzere, ülke ihtiyaçlarına ve kurumun özellik-24 BK’ya tabi hava taşıma işinde çalışan uçucu personel ile ilgili olarak, Yarg. 9.HD.,22.12.2008, E.2008/40711 K. 2008/34678 ve Şahlanan’ın kararı isabetli bulanincelemesi, İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı Açısından Yargıtay’ın 2008 YılıKararlarının Değerlendirilmesi, Ankara 2010, 138.25 Güzel, Ali:İş Güvencesine İlişkin Temel İlke ve Eğilimler Işığında Yasa TasarısınınDeğerlendirilmesi, İstanbul Barosu, İş Güvencesi Yasa Tasarısının DeğerlendirilmesiSemineri, İstanbul 2001, 27-28; Taşkent, Savaş: İş Güvencesi ve Yeni Yasal Düzenleme,Ankara 2002, 32-33; Soyer, 158 Sayılı Sözleşme, 292; Ulucan, Devrim: 4773 Sayılı KanunÇerçevesinde İş Güvencesi ve Geçerli Neden Kavramı, Galatasaray Üniversitesi ve İstanbulBarosu, İş Güvencesi, Temel Kavramlar ve Uygulamadan Öneriler Semineri, İstanbul 2003,13-14; Alp, Feshe Karşı Koruma, 7.26 Tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde çalışan işçilerin İş Kanunu’nun kapsamınagirebilmesi için bu işyerlerinde 50’den fazla işçi çalışması gerektiğinden (m.4/b), buişyerlerinde çalışan işçilerin iş güvencesinden yararlanabilmeleri de işyerinde en az 51 işçiçalışmasına bağlıdır.

96 İstanbul Barosu Yayınlarılerine göre sınırlı olarak istisnalara yer verildiği belirtilmişti. Ancak aradanbir yıl dahi geçmeden, ülke ihtiyaçlarına uygun olduğu belirtilen on işçi ölçütü,4857 sayılı Kanuna ilişkin Tasarıda korunmasına rağmen, TasarınınTBMM’de görüşülmesi sırasında verilen bir önerge ile otuz olarak değiştirilmiştir.Bu önergenin gerekçesinde ise, sadece “İşçi sayısı kriteri artırılmıştır”ifadelerine yer verilmiştir 27 .Çeşitli ülke uygulamalarına bakıldığında, Avusturya’da 5’den, Fransa veAlmanya’da 11’den, İtalya’da kural olarak 15’den az işçi çalıştıran işyerlerifeshe karşı korumanın kapsamı dışında tutulmuştur. İngiltere, Norveç,İsveç gibi bazı ülkelerde ise, küçük işyerleri için herhangi bir istisna tanınmamıştır28 .Ülkemizde, 30 işçi ölçütünü öngören İşK.m.18/I hükmünün iptali istemiyleAnayasa Mahkemesi’ne başvurulmuştur. Yüksek Mahkeme, 158 sayılı Sözleşmeyede atıfta bulunarak iptal istemini reddetmiştir 29 . Hemen belirtelimki, Anayasa Mahkemesince kabul edilenin aksine, bu sınırlama 158 sayılıSözleşmeye aykırıdır.27 Bkz. TBMM Genel Kurul Tutanağı, 22. Dönem 1. Yasama Yılı, 75. Birleşim, 06.05.2003,50.28 Rebhahn, Robert: Der Kündigungsschutz des Arbeitnehmers in den Staaten der EU, ZfA2003, 191; Junker, Abbo: Grundkurs Arbeitsrecht, 10. Auflage, München 2011, Rn. 358;Süzek, Sarper: İş Hukuku, 4. Baskı, İstanbul 2008, 494; Alpagut, Gülsevil: KarşılaştırmalıHukukta İşçinin Feshe Karşı Korunması, Galatasaray Üniversitesi ve İstanbul Barosu İşHukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 2001 Yılı Toplantısı, İstanbul 2002, 86;Löschnigg, Günther/Hekimler, Alpay: Avrupa İş Hukuku Çerçevesinde Türk İş Hukukuİle Karşılaştırmalı Avusturya İş Hukukunun Temel Esasları, Ankara 2011, 224; Başterzi,Süleyman: 4857 Sayılı İş Kanununa Göre İş Güvencesi Kurallarının Uygulanma Alanı veİstihdama Etkisi, A.Can Tuncay’a Armağan, İstanbul 2005, 624-625.29 Anayasa Mahkemesi kararına göre, “…İş güvencesi ölçütleri belirlenirken, her ülke kendiverilerini ve iş hayatı koşullarını göz önüne almaktadır. İş hayatına ilişkin kurallarınbelirlenmesinde kamu yararı esastır, ayrıca işçi ve işveren arasındaki denge degözetilmektedir. 18. maddeyle getirilen 30 veya daha fazla işçi çalıştırma koşulunun işverenaleyhine değiştirilmesi durumunda işveren bakımından oluşacak ek mali külfetlerin kayıtdışı uygulamalara neden olabileceği, ayrıca iş güvencesi ile oluşabilecek ağır mali yüktenküçük işletmelerin uzak tutulması amaçları gözetildiğinde, dava konusu kuralla getirilenşartlarla işçi ve işveren arasında kurulan dengede bir ölçüsüzlük bulunmamaktadır.Nitekim, Uluslararası Çalışma Örgütünün 158 sayılı Sözleşmesinde de, işçilerin özelistihdam şartları bakımından veya istihdam eden işletmenin büyüklüğü veya niteliğiaçısından esaslı sorunlar bulunan durumlarda, işçilerden bir kategorinin, iş güvencesinintamamı veya bir kısım hükümlerinin kapsamı dışında tutulabileceği öngörülmektedir.İşçi ile işveren arasında hak ve yükümlülükler konusunda Anayasa'nın 13. maddesindeöngörülen ölçülere uygun bir denge oluşturulduğu görüldüğünden kural, Anayasa'nın 2.,5., 13. ve 49. maddelerine aykırı değildir, iptal isteminin reddi gerekir. İptali istenilenkuralın Anayasa'nın 10. ve 11. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir…”, (AYM., 19.10.2005, E.2003/66, K. 2005/72, RG., 24.11.2007, 26710).

İş <strong>ve</strong> <strong>Sosyal</strong> Gü<strong>ve</strong>nlik <strong>Hukuku</strong> <strong>2011</strong> Yılı Toplantıları95görüş <strong>ve</strong> Yargıtay tarafından da kabul edildiği üzere, iş sözleşmesi <strong>ve</strong>yatoplu iş sözleşmelerine konulacak hükümlerle, İş Kanunu'nun kapsamınagirmeyen işlerde iş gü<strong>ve</strong>ncesi hükümlerinin uygulanacağının öngörülmesimümkündür 24 .Öte yandan, gazeteciler iş gü<strong>ve</strong>ncesi hükümlerinin kapsamına alınmasınakarşın, Sendikalar Kanunu m.31/son’daki düzenleme, bu husus gözetilmedenyapılmıştır. Bilindiği gibi, söz konusu maddede, dava açma süresi,davada talep edilecek hususlar (doğrudan tazminat isteyip isteyememe),ispat yükü gibi konularda, işçinin iş gü<strong>ve</strong>ncesi kapsamında olup olmamasınagöre farklı düzenlemeler öngörülmüştür. Ancak düzenleme incelendiğinde,iş gü<strong>ve</strong>ncesi kapsamında olup olmama kriterine tam olarak uyulmadığıgörülmektedir. Gerçekten, gazeteciler, iş gü<strong>ve</strong>ncesinden yararlanıpyararlanmadıkları gözetilmeksizin iş gü<strong>ve</strong>ncesi kapsamı dışında kalanlariçin öngörülen rejime tabi tutulmuşlardır. Başka bir deyişle, yasal düzenlemeyebakıldığında, iş gü<strong>ve</strong>ncesi kapsamında olan gazeteciler de, 10 yıliçinde açabilecekleri bir dava ile sendikal tazminat talep edebilecekler <strong>ve</strong> budavada ispat yükü iş<strong>ve</strong>rende olacaktır. Aynı durum, 50’den fazla işçi çalıştırantarım işyerlerinde çalışan işçiler açısından da söz konusudur.2) İşyerinde En Az Otuz İşçi Çalışması KoşuluBilindiği gibi, 4773 sayılı Kanunda, iş gü<strong>ve</strong>ncesi hükümlerinin on <strong>ve</strong>yadaha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde uygulanacağı kabul edilmişti. Sözkonusu düzenleme öğretide, ülkemizde küçük işletme sayısının çok olmasınedeniyle eleştirilmişti 25 . On işçi ölçütü eleştirilirken, 4857 sayılı Kanundaotuzun altında işçi çalıştıran işyerleri kapsam dışı bırakılmıştır (m.18/I) 26 .On işçi ölçütünü kabul eden 4773 sayılı Kanunun gerekçesinde, düzenlemede,diğer ülkelerde olduğu üzere, ülke ihtiyaçlarına <strong>ve</strong> kurumun özellik-24 BK’ya tabi hava taşıma işinde çalışan uçucu personel ile ilgili olarak, Yarg. 9.HD.,22.12.2008, E.2008/40711 K. 2008/34678 <strong>ve</strong> Şahlanan’ın kararı isabetli bulanincelemesi, İş İlişkisinin Sona Ermesi <strong>ve</strong> Kıdem Tazminatı Açısından Yargıtay’ın 2008 YılıKararlarının Değerlendirilmesi, Ankara 2010, 138.25 Güzel, Ali:İş Gü<strong>ve</strong>ncesine İlişkin Temel İlke <strong>ve</strong> Eğilimler Işığında Yasa TasarısınınDeğerlendirilmesi, İstanbul <strong>Barosu</strong>, İş Gü<strong>ve</strong>ncesi Yasa Tasarısının DeğerlendirilmesiSemineri, İstanbul 2001, 27-28; Taşkent, Savaş: İş Gü<strong>ve</strong>ncesi <strong>ve</strong> Yeni Yasal Düzenleme,Ankara 2002, 32-33; Soyer, 158 Sayılı Sözleşme, 292; Ulucan, Devrim: 4773 Sayılı KanunÇerçe<strong>ve</strong>sinde İş Gü<strong>ve</strong>ncesi <strong>ve</strong> Geçerli Neden Kavramı, Galatasaray Üni<strong>ve</strong>rsitesi <strong>ve</strong> İstanbul<strong>Barosu</strong>, İş Gü<strong>ve</strong>ncesi, Temel Kavramlar <strong>ve</strong> Uygulamadan Öneriler Semineri, İstanbul 2003,13-14; Alp, Feshe Karşı Koruma, 7.26 Tarım <strong>ve</strong> orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde çalışan işçilerin İş Kanunu’nun kapsamınagirebilmesi için bu işyerlerinde 50’den fazla işçi çalışması gerektiğinden (m.4/b), buişyerlerinde çalışan işçilerin iş gü<strong>ve</strong>ncesinden yararlanabilmeleri de işyerinde en az 51 işçiçalışmasına bağlıdır.

logo

Ürünler

Kaynaklar

Şirketler

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!