İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

istanbulbarosu.org.tr
from istanbulbarosu.org.tr More from this publisher
12.07.2015 Views

İş ve Sosyalvenlik Hukuku Toplantıları 201193hükümleri Basın İş Kanununa tabi gazeteciler hakkında kıyas yoluyla uygulanacaktır(m.116) 16 .Öğretide belirtildiği gibi, gazetecilerin de iş güvencesikapsamına alınması isabetli olmuştur. Ancak, bunu başka bir Kanunhükümlerinin kıyasen uygulanmasını öngörmek suretiyle gerçekleştirmek,yasa yapma tekniği açısından uygun bir yöntem değildir 17 .Öte yandan, iş güvencesi hükümlerinin kapsamının daha başlangıçta, tabiolunan kanun ölçütü esas alınarak bu ölçüde sınırlandırılması da isabetliolmamıştır. Zira böylece Borçlar Kanunu'nun kapsamına girenler, örneğinhava taşıma işlerinde çalışanlar veya Deniz İş Kanununa tabi olan işçiler işgüvencesinden faydalanamamaktadırlar. Oysa söz konusu işçilerin iş güvencesindenyararlanamamalarının haklı bir gerekçesi bulunmamaktadır 18 .Kaldı ki, bu düzenleme biçimi, imzalamış olduğumuz 158 sayılı Sözleşmeyede uygun değildir 19 . Gerçekten, Sözleşmenin 2. maddesi uyarınca, Sözleşme,tüm ekonomik faaliyet alanlarına ve hizmet sözleşmesi ile istihdam olunanlarauygulanır. Başka bir deyişle, kural olarak, işkoluna bakılmaksızıntüm işçiler güvenceden yararlanma hakkına sahiptirler.Nitekim, ülkemizde iş güvencesi sistemini ilk defa uygulamaya koyan 4773sayılı Kanunun genel gerekçesinde de, “…İş Kanunu'nda iş güvencesineyönelik olarak yapılan düzenlemelere paralel bir şekilde Basın İş Kanunu,Deniz İş Kanunu ve Borçlar Kanunu'nda ve tarım işlerinde çalışmalarla ilgili16 Aynı yönde bir düzenlemeye 4773 sayılı Kanunun 12. maddesinde de yer verilmişti. 4773sayılı Kanuna ilişkin nihai Tasarıda, toplu işçi çıkarmayı düzenleyen 1475 sayılı Kanunun24. maddesine atıf bulunmamaktaydı. Bu eksiklik, Tasarının TBMM’de görüşülmesisırasında verilen aynı doğrultudaki iki adet önerge ile giderilmiştir (Bkz. İstanbul MilletvekiliMasum Türker ve arkadaşları ile Kocaeli Milletvekili Turhan İmamoğlu ve arkadaşlarınınönergeleri, TBMM Genel Kurul Tutanağı, 21. Dönem 4. Yasama Yılı, 127. Birleşim, 117-118).17 Güzel, Ali: İş Güvencesine İlişkin Yasal Esasların Değerlendirilmesi, İş Hukuku ve Sosyalvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 2004 Yılı Toplantısı, 28-29 Mayıs2004, 21; Soyer, Polat: Feshe Karşı Korumanın Genel Çerçevesi ve Yargıtay KararlarıIşığında Uygulama Sorunları, Uygulama Sorunları, Legal İş Hukuku ve SosyalvenlikHukuku 2005 Yılı Toplantısı, İş Güvencesi Kurumu ve İşe İade Davaları, 29; Alpagut,Gülsevil: İş Sözleşmesinin Feshi ve İş Güvencesi, III. Yılında Yeni İş Yasası Semineri, 21-25Eylül 2005 Bodrum, 206.18 Soyer, Feshe Karşı Koruma, 28; Alpagut, İş Güvencesi, 205-206. Pozitif hukuk açısındaniş güvencesi hükümlerinin gemi adamlarına uygulanamayacağı konusunda bkz. Taşkent,Savaş: İş Güvencesi Hükümlerinin Gemi Adamlarına Uygulanması, A.Can Tuncay’aArmağan, İstanbul 2005, 587vd.19 Soyer, Polat: 158 Sayılı ILO Sözleşmesi Çerçevesinde Yapılması Gerekenler, GalatasarayÜniversitesi ve İstanbul Barosu İş Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 2001 YılıToplantısı, İstanbul 2002, 291; aynı yazar, Feshe Karşı Koruma, 28; Güzel, İş Güvencesi,21; Ulucan, Devrim: 158 Sayılı ILO Sözleşmesi ve Türkiye’nin Uyumu, ILO Normları veTürk İş Hukuku Semineri, İş Hukuku ve Sosyalvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi,Ankara 1997, 161, 192; Ekonomi, Münir, ags, Genel Görüşme, 179; Alp, Mustafa: İşçininFeshe Karşı Korunması (İş Güvencesi Yasası), DEÜHFD, C.5, S.1, 2003, 3.

94 İstanbul Barosu Yayınlarıyeni düzenlemelere gidilmesi 158 sayılı ILO Sözleşmesinin bir gereğidir...”ifadelerine yer verilmiştir 20 . Ancak bu Tasarı hazırlanırken, gerekçesindeifade edilen gereklilikten farklı olarak, sadece İş Kanunu’na tabi işçiler içiniş güvencesi öngörülmüştür. Basın İş Kanunu’na tabi gazetecilerin de iş güvencesindenyararlanabilmelerine ilişkin düzenleme, Hükümet Tasarısındayer almamış; Tasarının Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonundagörüşülmesi sırasında verilen önerge ile metne eklenmiş ve TBMM’de buşekilde kabul edilmiştir 21 .Şunu da belirtmek gerekir ki, 4773 sayılı Kanun Tasarısı'nın TBMM’de görüşülmesisırasında İş Kanunu'nun iş güvencesine ve toplu işçi çıkarmayailişkin hükümlerinin Deniz İş Kanununa tabi işçilere de kıyasen uygulanmasıyönünde bir önerge verilmiş, ancak bu önerge, TBMM İçtüzüğüm.87’de öngörülen usuli şartlar bulunmadığı için işleme konulmamıştır 22 .Görüldüğü gibi, Deniz İş Kanunu'na tabi işçilerin de iş güvencesinden yararlanmalarıgerektiği, esasında yasanın hazırlık çalışmalarında da ifadeedilmiştir.Bizce, iş güvencesi hükümlerinin özel bir kanunda düzenlenerek güvencedenyararlananların kapsamının genişletilmesi ve ancak çok istisnai hallerdefaaliyetin niteliği gerektirdiği ölçüde özel düzenlemeler getirilmesi gerekir23 .Yürürlükteki hukuk açısından sistemdeki bu aksaklıkların da toplu iş sözleşmesiözerkliği çerçevesinde ya da bireysel iş sözleşmelerine konulacakhükümlerle aşılması mümkün kabul edilmelidir. Nitekim öğretideki baskın20 TBMM, Dönem: 21, Yasama Yılı: 4, S.Sayısı: 893.21 Komisyon Raporuna göre, “…Komisyon toplantısı sırasında 158 sayılı ILO Sözleşmesi gereği,1475 sayılı Kanundaki düzenlemelerin basın mesleğinde de uygulanmasının sağlanmasıgerekçesiyle verilen önerge de kabul edilmiş ve bu hüküm Tasarının 12 nci maddesi olmaküzere metne eklenerek diğer maddeler teselsül ettirilmiştir…” (Bkz. 02.08.2002 tarihli,Esas No. : 1/955 Karar No. : 26 sayılı Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler KomisyonuRaporu). Nitekim, Basın İş Kanunu’na eklenen hüküm nedeniyle, tüm maddelerininkabulünü müteakip, TBMM Başkanlığının önerisi ile Kanunun adı da değiştirilmiştir.22 Amasya Milletvekili Gönül Saray Alphan ve arkadaşları tarafından verilen önerge,Komisyon metninde bulunmadığı için,İçtüzük m.87/f.4 uyarınca, Komisyonun saltçoğunlukla katılması koşuluyla yeni bir madde olarak görüşmeye açılabilecekti. KomisyonBaşkanının 25 üyeyi toplayıp sorma yönündeki teklifi, TBMM Başkanı tarafından o andahazır olmadıkları için reddedilmiş ve önerge işlemden kaldırılmıştır (Bkz. TBMM, Dönem:21, Yasama Yılı: 4., Birleşim: 127, 118-119).23 Ekonomi, Münir: Türkiye’de İşçinin Feshe Karşı Korunması Bakımından 158 Sayılı ILOSözleşmesi ve Yeni Model Arayışı, MÜHF Almanya’da ve Türkiye’de İşçinin Feshe KarşıKorunması Semineri, 3-4 Nisan 1997, İstanbul, 93; Soyer, Feshe Karşı Koruma, 28-29;aynıyazar, 158 Sayılı ILO Sözleşmesi, 273;Ulucan, 158 Sayılı Sözleşme, Genel Görüşme, 192;Ekonomi, ags, Genel Görüşme, 179;

94 İstanbul <strong>Barosu</strong> Yayınlarıyeni düzenlemelere gidilmesi 158 sayılı ILO Sözleşmesinin bir gereğidir...”ifadelerine yer <strong>ve</strong>rilmiştir 20 . Ancak bu Tasarı hazırlanırken, gerekçesindeifade edilen gereklilikten farklı olarak, sadece İş Kanunu’na tabi işçiler içiniş gü<strong>ve</strong>ncesi öngörülmüştür. Basın İş Kanunu’na tabi gazetecilerin de iş gü<strong>ve</strong>ncesindenyararlanabilmelerine ilişkin düzenleme, Hükümet Tasarısındayer almamış; Tasarının Sağlık, Aile, Çalışma <strong>ve</strong> <strong>Sosyal</strong> İşler Komisyonundagörüşülmesi sırasında <strong>ve</strong>rilen önerge ile metne eklenmiş <strong>ve</strong> TBMM’de buşekilde kabul edilmiştir 21 .Şunu da belirtmek gerekir ki, 4773 sayılı Kanun Tasarısı'nın TBMM’de görüşülmesisırasında İş Kanunu'nun iş gü<strong>ve</strong>ncesine <strong>ve</strong> toplu işçi çıkarmayailişkin hükümlerinin Deniz İş Kanununa tabi işçilere de kıyasen uygulanmasıyönünde bir önerge <strong>ve</strong>rilmiş, ancak bu önerge, TBMM İçtüzüğüm.87’de öngörülen usuli şartlar bulunmadığı için işleme konulmamıştır 22 .Görüldüğü gibi, Deniz İş Kanunu'na tabi işçilerin de iş gü<strong>ve</strong>ncesinden yararlanmalarıgerektiği, esasında yasanın hazırlık çalışmalarında da ifadeedilmiştir.Bizce, iş gü<strong>ve</strong>ncesi hükümlerinin özel bir kanunda düzenlenerek gü<strong>ve</strong>ncedenyararlananların kapsamının genişletilmesi <strong>ve</strong> ancak çok istisnai hallerdefaaliyetin niteliği gerektirdiği ölçüde özel düzenlemeler getirilmesi gerekir23 .Yürürlükteki hukuk açısından sistemdeki bu aksaklıkların da toplu iş sözleşmesiözerkliği çerçe<strong>ve</strong>sinde ya da bireysel iş sözleşmelerine konulacakhükümlerle aşılması mümkün kabul edilmelidir. Nitekim öğretideki baskın20 TBMM, Dönem: 21, Yasama Yılı: 4, S.Sayısı: 893.21 Komisyon Raporuna göre, “…Komisyon toplantısı sırasında 158 sayılı ILO Sözleşmesi gereği,1475 sayılı Kanundaki düzenlemelerin basın mesleğinde de uygulanmasının sağlanmasıgerekçesiyle <strong>ve</strong>rilen önerge de kabul edilmiş <strong>ve</strong> bu hüküm Tasarının 12 nci maddesi olmaküzere metne eklenerek diğer maddeler teselsül ettirilmiştir…” (Bkz. 02.08.2002 tarihli,Esas No. : 1/955 Karar No. : 26 sayılı Sağlık, Aile, Çalışma <strong>ve</strong> <strong>Sosyal</strong> İşler KomisyonuRaporu). Nitekim, Basın İş Kanunu’na eklenen hüküm nedeniyle, tüm maddelerininkabulünü müteakip, TBMM Başkanlığının önerisi ile Kanunun adı da değiştirilmiştir.22 Amasya Millet<strong>ve</strong>kili Gönül Saray Alphan <strong>ve</strong> arkadaşları tarafından <strong>ve</strong>rilen önerge,Komisyon metninde bulunmadığı için,İçtüzük m.87/f.4 uyarınca, Komisyonun saltçoğunlukla katılması koşuluyla yeni bir madde olarak görüşmeye açılabilecekti. KomisyonBaşkanının 25 üyeyi toplayıp sorma yönündeki teklifi, TBMM Başkanı tarafından o andahazır olmadıkları için reddedilmiş <strong>ve</strong> önerge işlemden kaldırılmıştır (Bkz. TBMM, Dönem:21, Yasama Yılı: 4., Birleşim: 127, 118-119).23 Ekonomi, Münir: Türkiye’de İşçinin Feshe Karşı Korunması Bakımından 158 Sayılı ILOSözleşmesi <strong>ve</strong> Yeni Model Arayışı, MÜHF Almanya’da <strong>ve</strong> Türkiye’de İşçinin Feshe KarşıKorunması Semineri, 3-4 Nisan 1997, İstanbul, 93; Soyer, Feshe Karşı Koruma, 28-29;aynıyazar, 158 Sayılı ILO Sözleşmesi, 273;Ulucan, 158 Sayılı Sözleşme, Genel Görüşme, 192;Ekonomi, ags, Genel Görüşme, 179;

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!