İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları83nı işverenler de istemez, çünkü toplu sözleşmeyle getirilen düzen ilkesineaykırıdır, çünkü işletmede iki tane farklı sistemin işlemesini ne işverenlerister, ne sendikalar. O bakımdan o yaklaşım bence pek benimsenecek biryaklaşım değil.Topluca cevap vermeye çalışıyorum. Avrupa Birliği eleştiriyor, UluslararasıÇalışma Teşkilatı eleştiriyor, gündeme alınıyoruz. Bu yüzde 10 barajınınkalkması, biz de 1990’lı yıllarda Bakanlıkta danışmanlık yaptığımızdaDİSK’le aramızdaki çok ciddi çatışmalar oldu bu yüzde 10 barajı kalksındiye. O zaman da Talat’ın söylediği gibi biz yüzde 10 barajında ısrar etmiştikgüçlü sendika olması ve o güçlü sendikaların toplu sözleşme yapabilmesive sendika enflasyonunun engellenmesi bakımından. Bir süre bu işledi, işede yaradı, fakat bu çok üzücü bir şey, ama yapacak bir şey yok, sendikalaryüzde 10 barajın da altına düştüler. O kadar düştüler ki sembolik hale geldibu yüzde 10 barajı. Burada başka bir sorun var. Yetki belirlenmesi sorunundançok sendikalaşma önünde çok ciddi bir engel var demek. Sendikaözgürlüğü demekle yaşama geçmiyor. Sendika özgürlüğü yaşama geçmediğigibi ilerde geçmesi de pek düşünülmüyor, hatta daha da geriye gitmesi sözkonusu. Arkadaşların birisi söyledi, bireysel iş hukuku çok canlı bir şekildeyaşama geçti, yürüyor, Yargıtay da çok ciddi bir şekilde, denildi ki bu yeniKanunla yargı çok güzel uyum sağladı ve çok da iyi, güzel kararlarla geliştirdibireysel iş hukukunda, fakat toplu iş hukuku hepimizin aciz kaldığımız biralan oldu, çünkü üyelik yok, sendika yok, ortada sendika, oluşmuş büyüksendikada problemleri yok. Biz hâlâ emekleme çağında, emekleme düzeyindeolan bir toplu sözleşme özerkliği sistemiyle bocalıyoruz. O bakımdan bugüçlü sendika nasıl oluşur, nasıl ortaya çıkar? Bir de aksi bir zamana geldi,küreselleşme sadece Türkiye’de değil, Batı ülkelerinde de sendikacılığınönünde büyük bir engel oluşmaya başladı, çünkü uluslararası düzeyde birsermaye karşısında uluslararası düzeyde örgütlü işçi sendikaları çıkamıyorşimdi. Böyle olunca uluslararası düzeyde küresel sermaye ezip geçiyor.Kendi kuralını kendisi getiren bu büyük sermaye, yalnız, küresel bunalımıda çıkartan bu sermaye, para piyasası sermayesi, üretim piyasası, piyasaekonomisinin şeysi değil; yani sosyal piyasa ekonomisinin çöktüğünü, herzaman söylüyorum, Alman Başbakanı Merkel bundan bir sene önce “büyükhata yaptık” dedi. Sosyal piyasa ekonomisi çöktü ve küresel krize biz böylehazırlıksız yakalandık. Ludwig Erhard’ın sosyal piyasa ekonomisini eğeruygulayabilsek, güçlü sendikalar devrede olsaydı, Almanya’daki sendikalariçin söylüyor, yönetime katılma mekanizmalarını iyi işletebilseydik ne bubankalar soyulabilirdi, ne de bu denli büyük ekonomik bir krizle karşı karşıyakalabilirdik. Sendikalaşmanın zayıflaması, toplu sözleşme sisteminin
84 İstanbul Barosu Yayınlarıgeriye itilmesi Batıda da var ve Batı küresel krizin etkisiyle Avrupa Birliğide çökme durumunda; Yunanistan, İrlanda, Portekiz, İspanya, bunlar idealülkeler olarak düşünülüyordu, kişi başına 15 000-20 000 geliri olan ülkelerbirden çöktü. Bizde tam sendikacılığın açılabileceği bir dönemde biz debir küresel krizle karşı karşıya kaldık. Hukukla bunları idare edemiyoruz.Benim söylemek istediğim toplumsal olaylar, toplumsal maddi koşullarıngelişmesi zaman içinde bunu gösterecektir.Şimdi, zaten çalışanlar da kendilerine göre yol bulmaya çalışıyorlar. Gidipsendikaya üye olayım, çoğalalım, şöyle değil, ne yapıyor? Tütün işçilerininyaptığı gibi eylem koyarak, kendisinin varlığını ortaya koyarak, doktorlar,eczacılar değil mi, onların grev hakkı filan yok, ama Türkiye çapında doktorlarbir genel grev yaptılar, eczacılar bir genel grev yaptılar ve bir ölçüdekamuoyuna kendilerini duyurdular. Bu bakımdan zaten bütün sorular dabunda toplanıyor hep, yalnız, Mahmut Beyin sorularını ben burada yanıtlayamayacağım,bunları ben de bilmiyorum; hizmet alım sözleşmesi, geçiciişyeri ilişkisi, bunlar uygulamada ortaya çıkmış şeyler, biz bilimsel alandabunları pek kavrayamıyoruz. Bizim bir bildiğimiz iş sözleşmesi vardır,bunun hizmet alım sözleşmesiyle, geçici sözleşmeyle… Buna uygulamada‘kapsam dışı işçi” filan deniliyor mesela. Merak ediyorum, bu kapsam dışıişçi kimdir, bir türlü çıkaramadım. Eskiden toplu sözleşmelerle kapsamdışı bırakılmış işçiye hâlâ kapsam dışı işçi diye bir şey getirilmiş ve öyle birstatü oluşturulmuş, benimsenmiş de öyle yürütülüyor. Geçici işçi diye birstatü oluşturulmuş. Geçici şimdi ödünç işçi ilişkisi diye teknik anlamdakondu geçici iş ilişkisi. Böyle bir şey ortaya çıktı.Kusura bakmayın, ben de biraz çok kötü günüme geldi, fazla da … genelolarak düşüncelerimi açıkladım, soruların da büyük bir kısmı da katkı niteliğindeydi.Dr. Mustafa KILIÇOĞLU (Oturum Başkanı)- Sayın Hocama çok teşekkürediyoruz. Gerçekten tüm sorular ayrıntısıyla yanıtlandı.Mahmut Beyin bir sorusu vardı. Önce teşekkür ediyoruz, bireysel iş hukukundakidairemizi değerlendiren güzel düşüncelerinizden dolayı. Bu hizmetteminiyle ilgili biz zaten hizmet temin edenleri tamamen muvazaa kabul ediyoruz,zaten onu dikkate dahi almıyoruz. Fakat bir organizasyon içinde, birorganizasyon varsa, bir alt işveren kimliğindeyse, o zaman dikkate alıyoruz.Bu dediğiniz sorunlar ekonomik temeldeki sorunlar. Biz de normlar ölçüsünde,örneğin yardımcı iş sorunu. Yardımcı iş, alt işverenlik “yardımcı işde kurulur” diyor, yapacak bir şey yok. Biz pozitif hukuk mektebine dahiloluşumuz nedeniyle biz normların üstüne çıkamıyoruz, ama örneğin, genel
- Page 33 and 34: 32 İstanbul Barosu Yayınlarıçek
- Page 35 and 36: 34 İstanbul Barosu Yayınlarımi?
- Page 37 and 38: 36 İstanbul Barosu YayınlarıBura
- Page 39 and 40: 38 İstanbul Barosu YayınlarıSosy
- Page 41 and 42: 40 İstanbul Barosu Yayınlarıben
- Page 43 and 44: 42 İstanbul Barosu Yayınlarıiş
- Page 45 and 46: 44 İstanbul Barosu Yayınlarıkims
- Page 47 and 48: 46 İstanbul Barosu Yayınlarıolma
- Page 49 and 50: KonuANAYASA'DA YAPILAN DEĞİŞİKL
- Page 51 and 52: 50 İstanbul Barosu Yayınlarıgere
- Page 53 and 54: 52 İstanbul Barosu YayınlarıAksi
- Page 55 and 56: 54 İstanbul Barosu Yayınlarıve l
- Page 57 and 58: 56 İstanbul Barosu YayınlarıTasl
- Page 59 and 60: 58 İstanbul Barosu Yayınlarıdir.
- Page 61 and 62: 60 İstanbul Barosu Yayınlarısey
- Page 63 and 64: 62 İstanbul Barosu Yayınlarıme y
- Page 65 and 66: 64 İstanbul Barosu YayınlarıBu d
- Page 67 and 68: 66 İstanbul Barosu Yayınlarıöze
- Page 69 and 70: 68 İstanbul Barosu Yayınlarıişk
- Page 71 and 72: 70 İstanbul Barosu Yayınlarımı
- Page 73 and 74: 72 İstanbul Barosu Yayınlarıve 6
- Page 75 and 76: 74 İstanbul Barosu Yayınlarıgere
- Page 77 and 78: 76 İstanbul Barosu Yayınlarıönc
- Page 79 and 80: 78 İstanbul Barosu Yayınlarıdika
- Page 81 and 82: 80 İstanbul Barosu Yayınlarıdan
- Page 83: 82 İstanbul Barosu YayınlarıGiri
- Page 87 and 88: 86 İstanbul Barosu Yayınlarıkesi
- Page 89 and 90: 88 İstanbul Barosu Yayınlarılaz
- Page 91 and 92: 90 İstanbul Barosu Yayınlarıveri
- Page 93 and 94: KonuİŞ GÜVENCESİ SİSTEMİNE EL
- Page 95 and 96: 94 İstanbul Barosu Yayınlarıyeni
- Page 97 and 98: 96 İstanbul Barosu Yayınlarıleri
- Page 99 and 100: 98 İstanbul Barosu Yayınlarırild
- Page 101 and 102: 100 İstanbul Barosu Yayınlarıdı
- Page 103 and 104: 102 İstanbul Barosu Yayınlarıli
- Page 105 and 106: 104 İstanbul Barosu Yayınları- (
- Page 107 and 108: 106 İstanbul Barosu Yayınlarıge
- Page 109 and 110: 108 İstanbul Barosu Yayınlarıüs
- Page 111 and 112: 110 İstanbul Barosu Yayınlarıten
- Page 113 and 114: 112 İstanbul Barosu Yayınlarıril
- Page 115 and 116: 114 İstanbul Barosu YayınlarıHuk
- Page 117 and 118: 116 İstanbul Barosu Yayınlarıça
- Page 119 and 120: 118 İstanbul Barosu YayınlarıBel
- Page 121 and 122: 120 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 123 and 124: 122 İstanbul Barosu Yayınlarısü
- Page 125 and 126: 124 İstanbul Barosu Yayınlarısü
- Page 127 and 128: 126 İstanbul Barosu YayınlarıKan
- Page 129 and 130: 128 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 131 and 132: 130 İstanbul Barosu YayınlarıBun
- Page 133 and 134: 132 İstanbul Barosu YayınlarıDol
84 İstanbul <strong>Barosu</strong> Yayınlarıgeriye itilmesi Batıda da var <strong>ve</strong> Batı küresel krizin etkisiyle Avrupa Birliğide çökme durumunda; Yunanistan, İrlanda, Portekiz, İspanya, bunlar idealülkeler olarak düşünülüyordu, kişi başına 15 000-20 000 geliri olan ülkelerbirden çöktü. Bizde tam sendikacılığın açılabileceği bir dönemde biz debir küresel krizle karşı karşıya kaldık. Hukukla bunları idare edemiyoruz.Benim söylemek istediğim toplumsal olaylar, toplumsal maddi koşullarıngelişmesi zaman içinde bunu gösterecektir.Şimdi, zaten çalışanlar da kendilerine göre yol bulmaya çalışıyorlar. Gidipsendikaya üye olayım, çoğalalım, şöyle değil, ne yapıyor? Tütün işçilerininyaptığı gibi eylem koyarak, kendisinin varlığını ortaya koyarak, doktorlar,eczacılar değil mi, onların grev hakkı filan yok, ama Türkiye çapında doktorlarbir genel grev yaptılar, eczacılar bir genel grev yaptılar <strong>ve</strong> bir ölçüdekamuoyuna kendilerini duyurdular. Bu bakımdan zaten bütün sorular dabunda toplanıyor hep, yalnız, Mahmut Beyin sorularını ben burada yanıtlayamayacağım,bunları ben de bilmiyorum; hizmet alım sözleşmesi, geçiciişyeri ilişkisi, bunlar uygulamada ortaya çıkmış şeyler, biz bilimsel alandabunları pek kavrayamıyoruz. Bizim bir bildiğimiz iş sözleşmesi vardır,bunun hizmet alım sözleşmesiyle, geçici sözleşmeyle… Buna uygulamada‘kapsam dışı işçi” filan deniliyor mesela. Merak ediyorum, bu kapsam dışıişçi kimdir, bir türlü çıkaramadım. Eskiden toplu sözleşmelerle kapsamdışı bırakılmış işçiye hâlâ kapsam dışı işçi diye bir şey getirilmiş <strong>ve</strong> öyle birstatü oluşturulmuş, benimsenmiş de öyle yürütülüyor. Geçici işçi diye birstatü oluşturulmuş. Geçici şimdi ödünç işçi ilişkisi diye teknik anlamdakondu geçici iş ilişkisi. Böyle bir şey ortaya çıktı.Kusura bakmayın, ben de biraz çok kötü günüme geldi, fazla da … genelolarak düşüncelerimi açıkladım, soruların da büyük bir kısmı da katkı niteliğindeydi.Dr. Mustafa KILIÇOĞLU (Oturum Başkanı)- Sayın Hocama çok teşekkürediyoruz. Gerçekten tüm sorular ayrıntısıyla yanıtlandı.Mahmut Beyin bir sorusu vardı. Önce teşekkür ediyoruz, bireysel iş hukukundakidairemizi değerlendiren güzel düşüncelerinizden dolayı. Bu hizmetteminiyle ilgili biz zaten hizmet temin edenleri tamamen muvazaa kabul ediyoruz,zaten onu dikkate dahi almıyoruz. Fakat bir organizasyon içinde, birorganizasyon varsa, bir alt iş<strong>ve</strong>ren kimliğindeyse, o zaman dikkate alıyoruz.Bu dediğiniz sorunlar ekonomik temeldeki sorunlar. Biz de normlar ölçüsünde,örneğin yardımcı iş sorunu. Yardımcı iş, alt iş<strong>ve</strong>renlik “yardımcı işde kurulur” diyor, yapacak bir şey yok. Biz pozitif hukuk mektebine dahiloluşumuz nedeniyle biz normların üstüne çıkamıyoruz, ama örneğin, genel