İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları63rilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile Sosyal Güvenlik Kurumunayapılan işçi bildirimlerini esas alacaktır. Böylece iki başlı bir sistem oluşturulmuştur.Taslağın 40 maddesi, 2822 sayılı Kanunun 13. maddesinin birinci fıkrasınıdeğiştirmiştir. Buna göre “Bir toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası,Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yazılı olarak başvurarak 12.maddede belirtilen şartlara sahip olduğunun belirlenmesini ve sözleşmeninkapsamına girecek işyeri veya işletmelerde başvuru tarihi itibariyle SosyalGüvenlik Kurumuna yapılan bildirilere göre çalışan işçi ile üyelerinin saptanmasınıister.”Taslağın 39. maddesinin son fıkrasında öngörüldüğü üzere Bakanlık, yetkilisendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde kendisinegönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile Sosyal GüvenlikKurumuna yapılan işçi bildirimlerini esas alacaktır. Bu durumda getirilendeğişiklikler ile toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili sendikanın belirlenmesinehangi kolaylıkların sağlandığı ve bu yönde gerçekleri yansıtan sağlıklıbir usul getirilip getirilmediği gene tartışma konusu olacaktır. Toplu işsözleşmesi yapmayı kolaylaştırma ve sağlıklı bir yapıya ulaştırma amacı ilegetirilen bu değişiklikler istenen sonuca ulaşmayacaktır. İşçi, sendikayae-Devlet kapısından üye olsa bile üyeliği Bakanlığa aynı yoldan bildirmeyeceğinegöre bildirim usulü ne olursa olsun nihayet sendika kendisi üyekayıtlarını Bakanlığa bildirecektir. Burada sahteciliği önlemek nasıl olacaktır.Bildirilen üye kayıtları eskiden olduğu gibi Bakanlıkta toplanacak vegene burada yapılan kayıt ve değerlendirmelerin, istatistiklerin sağlıklı olupolmadığı gene tartışılacaktır. Bu arada Kurulun işlevi de anlamsız kalacakve sisteme öngörülenin aksine bürokratik ek bir külfet daha getirilmiş olacaktır.Taslağın 41. maddesi 2822 sayılı Kanunun yetki itirazını düzenleyen 15.maddesinin 1. fıkrasının son cümlesini değiştirerek “ Kurulu bulunduğu işkolundaçalışan işçilerin yüzde onunu temsil edemeyen sendika yetki, itirazındabulunamaz” hükmünü yürürlükten kaldırmıştır. Bu durumda işkolundakurulu tüm sendikalar temsil gücü ne olursa olsun yetki itirazındabulunabileceklerdir. Bu hüküm, yüzde on barajının kaldırılmasının doğalbir uzantısı olarak kabul edilse bile en azından itiraz için belir bir temsilgücü kriteri aranması gerekirdi. Bu temsil gücü de ancak işkolu düzeyindearanması halinde bir anlam ifade edecektir. Bu temsil gücü oranı işkolundaçalışan işçilerin yüzde onunu örgütlemiş olmak şeklinde olmasa bileen azından yüzde üç gibi oran aranabilirdi. Aksi halde büyük küçük hersendika itirazda bulunabileceğine göre yetki itirazlarının çözümü tamamenolanaksız hale gelecektir.
64 İstanbul Barosu YayınlarıBu düzenlemelerden çıkarılacak önemli bir sonuç ise, iş kolu düzeyindekurulan bir sendika, o işkolunda yüzde on çoğunluğa sahip olma zorundaolmayacağı için salt Ekonomik ve Sosyal Konseye üye bir işçi konfederasyonunaüye olması nedeni ile ehliyete sahip olması bakımından yeterlisayıldığından, pekâlâ ülke düzeyinde örgütlenmese de, işkolunda kuruluolduğunu ileri sürse ve tüzüğünü buna göre oluştursa dahi bir işyeri veyaişletme sendikası gibi faaliyette bulunması da mümkün olabilecektir. Buyolun açık olması ileride bir anlamda açıkça meslek sendikası denmesede meslek esasına dayalı görünüşte işkolu olan sendikaların oluşmasınaneden olabilecektir4) Toplu iş sözleşmesi özerkliği kapsamında sendikanın ehliyet veyetkisinin belirlenmesiSağlıklı ve gerçek anlamda bir toplu iş sözleşmesi özerkliği sisteminin kurulmasıhalinde ancak, bugüne kadar bu sistemin işlemesine engel olanolumsuzluklar ortadan kalkabilir. Batı ülkeleri bu konuda örnek alınabilir.Çünkü, toplu iş sözleşmesi özerkliği, piyasa ekonomisini kabul etmiş demokratikülkelerde işçi ve işverenlerin, demokratik yapıya ve işleyişe sahipörgütleri aracılığı ile devletin vesayeti altında olmadan kendi ilişkilerinikendilerinin belirlemesi, özellikle üyelerinin ekonomik ve sosyal hak ve özgürlüklerinidüzenlenmesi ve korunması ortamını sağlar. Sosyal devlet olmanıngereği olarak devlet, gene de zayıf olanın, korumasız olanın yanındayer olmak zorunda olmakla birlikte toplu iş sözleşmesi özerkliği sistemininalternatifi değil onun tamamlayıcısıdır.Bir ülkede toplu iş sözleşmesi özerkliğinin temel kurumları olan sendika özgürlüğü,grev ve toplu iş sözleşmesi özgürlüğü varsa, kamu erkini kullanarakyasalar ve idari işlemler ile bu alanda devletin karışmasının mümkünolduğunca en aza indirilmesi esastır. Oysa taslak tam bunun aksini yaparakeskiden beri var olan bürokratik yetki prosedürünü Bakanlık vesayetinde,sistemi öncekine göre biraz değiştirerek yeniden gereksiz bir biçimdedevreye sokmaktadır.Bu konuda beş öğretim üyesinden oluşan bir bilim kurulunun hazırladığıtaslak, belki özerkliği tam olarak sağlamasa da bir örnek oluşturabilir. Bukurul, demokratiklik ve özerklik ilkelerini dikkate alarak AB ve İLO normlarıçerçevesinde ülke koşullarını da göz önünde tutarak bir öneri taslakhazırlamıştı. Bu taslakta “ Toplu İş İlişkileri Kurulu ” adında yeni özerk birkurum oluşturulmuştur. Buna göre “Toplu İş İlişkileri Kurulu, Çalışma veSosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olup, özel hukuk hükümlerinetabi, tüzel kişiliğe haiz, idari ve mali bakımdan özerk, yönetim kurulunca iş
- Page 14 and 15: İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 201
- Page 16: Konu2010 ANAYASA DEĞİŞİKLİKLER
- Page 19 and 20: 18 İstanbul Barosu Yayınlarıbir
- Page 21 and 22: 20 İstanbul Barosu YayınlarıMadd
- Page 23 and 24: 22 İstanbul Barosu Yayınlarılar
- Page 25 and 26: 24 İstanbul Barosu Yayınlarıda h
- Page 27 and 28: 26 İstanbul Barosu YayınlarıBu n
- Page 29 and 30: 28 İstanbul Barosu Yayınlarılad
- Page 31 and 32: 30 İstanbul Barosu Yayınlarıdaki
- Page 33 and 34: 32 İstanbul Barosu Yayınlarıçek
- Page 35 and 36: 34 İstanbul Barosu Yayınlarımi?
- Page 37 and 38: 36 İstanbul Barosu YayınlarıBura
- Page 39 and 40: 38 İstanbul Barosu YayınlarıSosy
- Page 41 and 42: 40 İstanbul Barosu Yayınlarıben
- Page 43 and 44: 42 İstanbul Barosu Yayınlarıiş
- Page 45 and 46: 44 İstanbul Barosu Yayınlarıkims
- Page 47 and 48: 46 İstanbul Barosu Yayınlarıolma
- Page 49 and 50: KonuANAYASA'DA YAPILAN DEĞİŞİKL
- Page 51 and 52: 50 İstanbul Barosu Yayınlarıgere
- Page 53 and 54: 52 İstanbul Barosu YayınlarıAksi
- Page 55 and 56: 54 İstanbul Barosu Yayınlarıve l
- Page 57 and 58: 56 İstanbul Barosu YayınlarıTasl
- Page 59 and 60: 58 İstanbul Barosu Yayınlarıdir.
- Page 61 and 62: 60 İstanbul Barosu Yayınlarısey
- Page 63: 62 İstanbul Barosu Yayınlarıme y
- Page 67 and 68: 66 İstanbul Barosu Yayınlarıöze
- Page 69 and 70: 68 İstanbul Barosu Yayınlarıişk
- Page 71 and 72: 70 İstanbul Barosu Yayınlarımı
- Page 73 and 74: 72 İstanbul Barosu Yayınlarıve 6
- Page 75 and 76: 74 İstanbul Barosu Yayınlarıgere
- Page 77 and 78: 76 İstanbul Barosu Yayınlarıönc
- Page 79 and 80: 78 İstanbul Barosu Yayınlarıdika
- Page 81 and 82: 80 İstanbul Barosu Yayınlarıdan
- Page 83 and 84: 82 İstanbul Barosu YayınlarıGiri
- Page 85 and 86: 84 İstanbul Barosu Yayınlarıgeri
- Page 87 and 88: 86 İstanbul Barosu Yayınlarıkesi
- Page 89 and 90: 88 İstanbul Barosu Yayınlarılaz
- Page 91 and 92: 90 İstanbul Barosu Yayınlarıveri
- Page 93 and 94: KonuİŞ GÜVENCESİ SİSTEMİNE EL
- Page 95 and 96: 94 İstanbul Barosu Yayınlarıyeni
- Page 97 and 98: 96 İstanbul Barosu Yayınlarıleri
- Page 99 and 100: 98 İstanbul Barosu Yayınlarırild
- Page 101 and 102: 100 İstanbul Barosu Yayınlarıdı
- Page 103 and 104: 102 İstanbul Barosu Yayınlarıli
- Page 105 and 106: 104 İstanbul Barosu Yayınları- (
- Page 107 and 108: 106 İstanbul Barosu Yayınlarıge
- Page 109 and 110: 108 İstanbul Barosu Yayınlarıüs
- Page 111 and 112: 110 İstanbul Barosu Yayınlarıten
- Page 113 and 114: 112 İstanbul Barosu Yayınlarıril
64 İstanbul <strong>Barosu</strong> YayınlarıBu düzenlemelerden çıkarılacak önemli bir sonuç ise, iş kolu düzeyindekurulan bir sendika, o işkolunda yüzde on çoğunluğa sahip olma zorundaolmayacağı için salt Ekonomik <strong>ve</strong> <strong>Sosyal</strong> Konseye üye bir işçi konfederasyonunaüye olması nedeni ile ehliyete sahip olması bakımından yeterlisayıldığından, pekâlâ ülke düzeyinde örgütlenmese de, işkolunda kuruluolduğunu ileri sürse <strong>ve</strong> tüzüğünü buna göre oluştursa dahi bir işyeri <strong>ve</strong>yaişletme sendikası gibi faaliyette bulunması da mümkün olabilecektir. Buyolun açık olması ileride bir anlamda açıkça meslek sendikası denmesede meslek esasına dayalı görünüşte işkolu olan sendikaların oluşmasınaneden olabilecektir4) Toplu iş sözleşmesi özerkliği kapsamında sendikanın ehliyet <strong>ve</strong>yetkisinin belirlenmesiSağlıklı <strong>ve</strong> gerçek anlamda bir toplu iş sözleşmesi özerkliği sisteminin kurulmasıhalinde ancak, bugüne kadar bu sistemin işlemesine engel olanolumsuzluklar ortadan kalkabilir. Batı ülkeleri bu konuda örnek alınabilir.Çünkü, toplu iş sözleşmesi özerkliği, piyasa ekonomisini kabul etmiş demokratikülkelerde işçi <strong>ve</strong> iş<strong>ve</strong>renlerin, demokratik yapıya <strong>ve</strong> işleyişe sahipörgütleri aracılığı ile devletin <strong>ve</strong>sayeti altında olmadan kendi ilişkilerinikendilerinin belirlemesi, özellikle üyelerinin ekonomik <strong>ve</strong> sosyal hak <strong>ve</strong> özgürlüklerinidüzenlenmesi <strong>ve</strong> korunması ortamını sağlar. <strong>Sosyal</strong> devlet olmanıngereği olarak devlet, gene de zayıf olanın, korumasız olanın yanındayer olmak zorunda olmakla birlikte toplu iş sözleşmesi özerkliği sistemininalternatifi değil onun tamamlayıcısıdır.Bir ülkede toplu iş sözleşmesi özerkliğinin temel kurumları olan sendika özgürlüğü,grev <strong>ve</strong> toplu iş sözleşmesi özgürlüğü varsa, kamu erkini kullanarakyasalar <strong>ve</strong> idari işlemler ile bu alanda devletin karışmasının mümkünolduğunca en aza indirilmesi esastır. Oysa taslak tam bunun aksini yaparakeskiden beri var olan bürokratik yetki prosedürünü Bakanlık <strong>ve</strong>sayetinde,sistemi öncekine göre biraz değiştirerek yeniden gereksiz bir biçimdedevreye sokmaktadır.Bu konuda beş öğretim üyesinden oluşan bir bilim kurulunun hazırladığıtaslak, belki özerkliği tam olarak sağlamasa da bir örnek oluşturabilir. Bukurul, demokratiklik <strong>ve</strong> özerklik ilkelerini dikkate alarak AB <strong>ve</strong> İLO normlarıçerçe<strong>ve</strong>sinde ülke koşullarını da göz önünde tutarak bir öneri taslakhazırlamıştı. Bu taslakta “ Toplu İş İlişkileri Kurulu ” adında yeni özerk birkurum oluşturulmuştur. Buna göre “Toplu İş İlişkileri Kurulu, Çalışma <strong>ve</strong><strong>Sosyal</strong> Gü<strong>ve</strong>nlik Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olup, özel hukuk hükümlerinetabi, tüzel kişiliğe haiz, idari <strong>ve</strong> mali bakımdan özerk, yönetim kurulunca iş