İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

istanbulbarosu.org.tr
from istanbulbarosu.org.tr More from this publisher
12.07.2015 Views

İş ve Sosyalvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları35lur, sınırlamaları bir araya getirerek baktığınız zaman bu hakkı kullanmayızorlaştırıyor, ama ne yazık ki bizde ancak soyut norm denetiminde olur;yani bir parti getirirse bütünüyle, “bu bu bu bunlar hep bir arada bu işi zorlaştırıyor”diye, onun da pek olduğu yok, somut norm denetiminden başkabir çıkar yolumuz da kalmadığına göre bunları denetleyemiyoruz biz, amabunlara biz öğreti olarak üzerine basa basa söylememiz lazım. Ben bugünsöyleme ihtiyacını oradan duydum. Mevcut grev sistemi zaten bir Avrupaülkesi ölçüsüne göre ölçüsüz, sınırlama ve yasaklarla dolu bir düzen. Üstelikbir de almışız Anayasamıza ölçülük ilkesini koymuşuz, “demokratik toplumdüzeninin gerekleri” demişiz. Bütün demokratik ülkelere bakıyorsunuz,böyle bir sınırlama gereği çoğunda duyulmamış, Almanya’da hiç yok, sizinsöylediğiniz şey, yargıya bırakılmış, sendika kanunu yok, grev kanunu yok,Toplu Sözleşme Kanunu var, o kadar, o kanunlar yok, çünkü sendika karşıçıkıyor, diyor ki “bana getireceğin her kanun beni bağlıyor. Ben özgür olmakistiyorum. Ben buraya kolay gelmedim, bu aşamaya ben kolay gelmedim.Bana getireceğin her kanun beni sınırlayacak.”Hiç unutmuyorum, Devrim hatırlar, Sternmarsh diye bir yürüyüş yaptılarBonn’a doğru 1968’li yıllar, 1970’e doğru. Büyük bir yürüyüştü. Olağanüstüyönetim olduğunda grevin askıya alınması veya zorlaştırılması gibikurallar var. Bizimkiyle kıyasladığın zaman o olağanüstü dönemde bizimolağan dönemle kıyasladığında çok iyi bir kanun. Biz şaşırdık hatta “nedirbu” diye. Ama sendikalar karşı çıktı, karşı çıktığı için de onlar girmedi.Şimdi hatırladım, ifade de legal grevin askıya alınmasıyla ilgili bir şeydi. Otanıma bile sığmak istemedi o zaman sendika ve karşı çıktı. O zaman bizşaşırmıştık, ama şimdi anlıyorum niye olduğunu, çünkü bütün bunlar ekleneeklene eklene eklene o hakkı kullanmanız adeta çok zor bir koşullarabağlanmış oluyor ve özgür olmuyorsunuz siz aslında. Tamam, bir hakkınızvar, ama çok da özgür değilsiniz. Bunu her alanda görmek mümkün. Ne yazıkki Anayasa hukukçuları olarak işin bu yönüne çok fazla parmak basmışdeğiliz. Bunda bizim de büyük kusurumuz var, kabahatimiz var.Teknik bazı soruları ben Devrim’e bırakıyorum, hem onun alanına da girmişolmayayım. Ben daha çok Anayasaya yakın olan konularda bir şeylersöylemek istiyorum. Tabii, Engin Ünsal’ın bu Tekel direnişini tabii çarpıcıbir şekilde ifade etmesi, işte, benim biraz önce söylediğim şeyi çok teyit edenbir şey. Adamın canı yanmış, Türkiye’nin dört bir tarafında o karda, kıştakıyamette gelmişler orada direniş yapıyorlar ve sen 5 yıl hüküm giydirecekşekilde dava açıyorsun. Umarım mahkemeler burada anlayışlı davranır, buişi çözer. Eskiden olsa güvenirdim, ama şimdi çok da güvenemiyorum doğrusu.Gerçekten öyle.

36 İstanbul Barosu YayınlarıBurada 90 uygulanır mı? Bu da teknik bir alan, bunun tam da bilmediğimbir yönü var, onun için ona cevap vermek de istemiyorum. Tabii İLOsözleşmeleri 90. madde kapsamına girer, ama doğrudan uygulanır nitelikteyse.Devlete yükümlülük verdiyse, o zaman o devletin yükümlülüğünüyerine getirmesi lazım. Doğrudan uygulanır nitelikte hükümse, hakikaten90. madde kapsamına girer ve mahkemelerin de onu nazara alması gerekirdoğrudan doğruya.Üzeyir Beyin söyledikleri aşağı yukarı benim söylediklerime de paralel. Benbir katkı olarak görüyorum onu, çünkü ben şunu söylemedim: Grev yasaklarınınkalkmasının bir şartla, Kanuna da uyum yasası şeklinde yansıtılmakkaydıyla bir reform parçası sayılabileceğini söyledim, ama onunyanında da zaten işçiye tanınan grevin de öyle çok önemli bir şey olmadığınıanlatmaya çalıştım. Zaten bu hale gelmesi bu kıskaç nedeniyledir. Gerilemetamam, küreselleşen dünyada o süreç içinde sendikalaşmada bütün dünyadabir gerileme var, ama bizdeki gerileme onlara göre çok daha fazla. Bununnedeni bizim kıskaç içinde olmamız, esasen kıskaç içinde olmamızdır.Daha özgür olsaydık belki emekçi kitleleri kendilerini daha iyi duyurabilirlerdi,daha etkili duyurabilirlerdi.Şebnem’in değindiği nokta hakikaten beni afallatan noktaya bir çözüm olarakbunu önerdi. Tabii, ben de aynı görüşteyim; sosyal devlet ilkesi değişmezbir ilkedir ve o kalktı denilemez, ama fiilen onun kurumlarındaki gerileme,zayıflama sosyal devlette küreselleşmeye paralel bir gelişme olduğunugösteriyor. Bizim hukukçu olarak yapabileceğimiz bu değişmez kuraldanyararlanarak hukuku kullanmak; yani hukuku hem hak elde etmenin biraracı, yönü olarak ne kadar kullanılabiliyorsa tabii, o da sihirli bir şey değil,hele şimdi hiç değil. Hukuk artık güven vermiyor, bana bile vermiyor. Neredevatandaşa, bana da vermiyor güven. Öyle bir düzeye geldik. Bunu niyeanlayamıyorlar anlamıyorum, çünkü hukuk öyle bir şey ki, hukuk devletiesaslarını getiren bir hukuk düzeni insan için soluduğun bir nefes gibidir.Havasız bir yere giderseniz fark edersiniz. Aynen hukuksuz bir yere girdiğinizzaman hukukun ne olduğunu o zaman anlarsınız. Dilerim, hukuku buhale getirenler onu anlayacağı bir şey yaşamazlar ve kendiliğinden hukukyine kendi itibarını kendi kazanır.Laiklikle olan bağlantı son derece ilginç, ama Almanya laik değil. BunuTürkiye laik, Fransa da laik, Portekiz laik, ama Almanya kendini laik olaraktanımlamıyor. Almanya “ben din ve mezhepler karşısında nötr bir konumumvar devlet olarak” diyor; yani nötüralite prensibini benimsemiş. Onun içinKiliseyi, hatta Kilisenin vergi toplamasına bile rıza gösteriyor. Kilise vergisivar; yani cemaat Kiliseye vergi ödüyor devlet gibi. Ama orada bir kavga çık-

36 İstanbul <strong>Barosu</strong> YayınlarıBurada 90 uygulanır mı? Bu da teknik bir alan, bunun tam da bilmediğimbir yönü var, onun için ona cevap <strong>ve</strong>rmek de istemiyorum. Tabii İLOsözleşmeleri 90. madde kapsamına girer, ama doğrudan uygulanır nitelikteyse.Devlete yükümlülük <strong>ve</strong>rdiyse, o zaman o devletin yükümlülüğünüyerine getirmesi lazım. Doğrudan uygulanır nitelikte hükümse, hakikaten90. madde kapsamına girer <strong>ve</strong> mahkemelerin de onu nazara alması gerekirdoğrudan doğruya.Üzeyir Beyin söyledikleri aşağı yukarı benim söylediklerime de paralel. Benbir katkı olarak görüyorum onu, çünkü ben şunu söylemedim: Grev yasaklarınınkalkmasının bir şartla, Kanuna da uyum yasası şeklinde yansıtılmakkaydıyla bir reform parçası sayılabileceğini söyledim, ama onunyanında da zaten işçiye tanınan grevin de öyle çok önemli bir şey olmadığınıanlatmaya çalıştım. Zaten bu hale gelmesi bu kıskaç nedeniyledir. Gerilemetamam, küreselleşen dünyada o süreç içinde sendikalaşmada bütün dünyadabir gerileme var, ama bizdeki gerileme onlara göre çok daha fazla. Bununnedeni bizim kıskaç içinde olmamız, esasen kıskaç içinde olmamızdır.Daha özgür olsaydık belki emekçi kitleleri kendilerini daha iyi duyurabilirlerdi,daha etkili duyurabilirlerdi.Şebnem’in değindiği nokta hakikaten beni afallatan noktaya bir çözüm olarakbunu önerdi. Tabii, ben de aynı görüşteyim; sosyal devlet ilkesi değişmezbir ilkedir <strong>ve</strong> o kalktı denilemez, ama fiilen onun kurumlarındaki gerileme,zayıflama sosyal devlette küreselleşmeye paralel bir gelişme olduğunugösteriyor. Bizim hukukçu olarak yapabileceğimiz bu değişmez kuraldanyararlanarak hukuku kullanmak; yani hukuku hem hak elde etmenin biraracı, yönü olarak ne kadar kullanılabiliyorsa tabii, o da sihirli bir şey değil,hele şimdi hiç değil. Hukuk artık gü<strong>ve</strong>n <strong>ve</strong>rmiyor, bana bile <strong>ve</strong>rmiyor. Neredevatandaşa, bana da <strong>ve</strong>rmiyor gü<strong>ve</strong>n. Öyle bir düzeye geldik. Bunu niyeanlayamıyorlar anlamıyorum, çünkü hukuk öyle bir şey ki, hukuk devletiesaslarını getiren bir hukuk düzeni insan için soluduğun bir nefes gibidir.Havasız bir yere giderseniz fark edersiniz. Aynen hukuksuz bir yere girdiğinizzaman hukukun ne olduğunu o zaman anlarsınız. Dilerim, hukuku buhale getirenler onu anlayacağı bir şey yaşamazlar <strong>ve</strong> kendiliğinden hukukyine kendi itibarını kendi kazanır.Laiklikle olan bağlantı son derece ilginç, ama Almanya laik değil. BunuTürkiye laik, Fransa da laik, Portekiz laik, ama Almanya kendini laik olaraktanımlamıyor. Almanya “ben din <strong>ve</strong> mezhepler karşısında nötr bir konumumvar devlet olarak” diyor; yani nötüralite prensibini benimsemiş. Onun içinKiliseyi, hatta Kilisenin <strong>ve</strong>rgi toplamasına bile rıza gösteriyor. Kilise <strong>ve</strong>rgisivar; yani cemaat Kiliseye <strong>ve</strong>rgi ödüyor devlet gibi. Ama orada bir kavga çık-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!