İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

220 İstanbul Barosu YayınlarıBorçlar Kanunu’nun “İşverenin temerrüdü halinde” başlıklı 408. maddesinegöre, “İşveren, işgörme ediminin yerine getirilmesini kusuruyla engellerseveya edimi kabulde temerrüde düşerse, işçiye ücretini ödemekle yükümlüolup, işçiden bu edimini daha sonra yerine getirmesini isteyemez. Ancak işçininbu engelleme sebebiyle yapmaktan kurtulduğu giderler ile başka bir işyaparak kazandığı veya kazanmaktan bilerek kaçındığı yararlar ücretindenindirilir.”Borçlar Kanunu’nun “İşçinin çalışmayı durdurması halinde” başlıklı409. maddesine göre, “Uzun süreli bir hizmet ilişkisinde işçi, hastalık, askerlikveya kanundan doğan çalımla ve benzeri sebeplerle kusuru olmaksızın, işgördüğü süreye oranla kısa bir süre için işgörme edimini ifa edemezse işveren,başka bir yolla karşılanmadığı takdirde, o süre için işçiye hakkaniyeteuygun bir ücret ödemekle yükümlüdür”.c) İş sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin AlınmasıYeni Borçlar Kanunu’nun m.417/II hükmüne göre: “İşveren işyerinde iş sağlığıve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçlerinoksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusundaalınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür”. Bu bağlamda işveren evde hizmetsözleşmesiyle çalışmanın niteliğinin gerektirdiği bütün önlemleri almakzorundadır. Evde çalışanın işyeri dışında bulunması, işvereni iş sağlığı ve işgüvenliğine ilişkin önlemleri almaktan alıkoyan bir durum değildir. Ancak işsağlığı ve güvenliği bakımından etkin ve sürekli bir denetim yapılabilmesiyleilgili sorunlar ortaya çıkacaktır. Zira iş hayatının izlenmesi, denetimi ve teftişiylegörevli olan birimlerin evde çalışanın izni olmadan teftiş yapmaları konutdokunulmazlığının ve özel yaşamın gizliliğinin ihlali anlamına gelir.VIII. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİEvde hizmet sözleşmesinin sona ermesi, evde iş ilişkisinin aralıklı ya daaralıksız devam etmesine göre farklı düzenlenmiştir. Borçlar Kanunu’nun“Sona Ermesi” başlıklı 468. maddesinde, evde hizmet sözleşmesinin sonaermesinin dolaylı olarak düzenlendiği görülmektedir. 468. maddede esasenevde hizmet sözleşmesinde deneme süresinin kararlaştırılması ile sözleşmeninbelirli ve belirsiz süreli olması düzenlenmiştir. 292 Bu maddeye göre, evişçisine deneme amacıyla iş verilmesi (Probearbeit) mümkündür. BK madde468/I: “İşçiye deneme amacıyla bir iş verilmişse, aksi kararlaştırılmadıkçasözleşme deneme süresi için kurulmuş sayılır.”292 Madde gerekçesinde 468. maddenin düzenlenmesinde kaynak İsviçre Borçlar Kanunu’nun354. maddesinin göz önünde tutulduğu belirtilmiştir.