İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

istanbulbarosu.org.tr
from istanbulbarosu.org.tr More from this publisher
12.07.2015 Views

İş ve Sosyalvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları2132. Ev İşçisi (Heimarbeitnehmer)Ev işçisi Türk Borçlar Kanunu m.461’e göre, özel hukuk sözleşmesine görekendi iş organizasyonunda (evinde) ya da kendisinin belirleyeceği başka biryerde iş görme borcu bulunan veverene bağımlı olan gerçek kişidir. Üzerinealdığı işi kendisi çalışmaksızın yardımcı kişileri çalıştırmak suretiyleyerine getiren kişi ev işçisi değildir.Alman hukukunda ise Evde Çalışma Kanunu’na (Heimarbeitsgesetz) göre, işçievinde tek başına ya da ikiden fazla olmayacak yabancı yardımcı elemanla işletmenamına belirli malların üretim ve paketleme işini yerine getirebilmektedir.3. Ev İşçisi Grupları (Heimarbeitsgruppen)İsviçre hukukunda evde çalışmada Takım İş İlişkisinin kurulmasının mümkünolduğu kabul edilmektedir. 281 Takım lideri işverenden ev işini alır, gruplarınadağıtır, işin yerine getirilmesini denetler, bitmiş ürünleri toplar, kontroleder veverene vererek karşılık ücretini alır. 282V. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİNİN DİĞER SÖZLEŞMELERLEKARŞILAŞTIRILMASI1. Evde Hizmet Sözleşmesi – İş SözleşmesiEvde hizmet sözleşmesinde normal iş ilişkisinde mevcut olan yabancı bir işorganizasyonuna dahil olma unsuru gerçekleşmez. Ev işçisi, diğer işçilerdenfarklı olarak sadece işin yerine getirilmesini değil, işteki başarıyı da yükümlenir.Ücret de üretimdeki başarıya bağlı olarak düzenlenmiştir.Evde hizmet sözleşmesinde de iş sözleşmesindeki gibi tarafların borçları aynıdır:İşçinin iş görme borcuna karşılık, işverenin ücret ödeme borcu vardır.Ancak normal iş ilişkisinde sonuç borçlanılmazken, evde hizmet akdindeev işçisi (Heimarbeitnehmer) iş başarısını (Arbeitserfolg) borçlanmaktadır.İsviçre Borçlar Kanunu’nun 351., Türk Borçlar Kanunu’nun 461. maddesianlamında evde hizmet sözleşmesi endüstriyel, ticari, bilim, gazetecilik yada sanatsal yapıda olabilir.Evde hizmet sözleşmesinde ücret ödeme yükümlülüğü hem yerine getirilenfaaliyeti (iş) hem de yapılan işin sonucunu kapsar. Dolayısıyla zaman ya daişin sonucu ücretin belirlenmesinde ölçü olabilir.Ev işçisi normal iş ilişkisindeki gibi işverenin hizmetinde değildir, yani yabancıbir iş organizasyonunda çalışmamaktadır. Ancak İsviçre Borçlar Kanunu’nun281 Rehbinder, Berner Kommentar, VI/2, s.476.282 Rehbinder, Berner Kommentar, VI/2, s.476.

214 İstanbul Barosu Yayınları351., Türk Borçlar Kanunu’nun 461. maddesi “işveren için” çalışıyor olmayıemredici olarak düzenlemiştir. Böylelikle evde hizmet akdiyle konusu iş görmeolan diğer sözleşmesel ilişkilerden de sınır çizilmiş, fark ortaya konulmuştur. 2832. Evde Hizmet Sözleşmesi – Eser SözleşmesiEv işçisi işini yerine getirirken eser sözleşmesiyle çalışan gibi bağımsız kararverebilme yetkisine sahip değildir. Evde Hizmet Sözleşmesi ile Eser Sözleşmesiarasındaki benzerlik ise ev işçisinin de eser sözleşmesiyle çalışangibi yerine getirdiği işte başarı yükümlülüğü taşıyor olmasıdır.3. Evde Hizmet Sözleşmesi – Vekâlet SözleşmesiEğer ücret iş ediminin başarılı olmasına endekslenmişse burada vekâletsözleşmesi söz konusu olmaz. Bu durumda eser sözleşmesi ya da evde hizmetsözleşmesi söz konusu olabilir.VI. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI1. Tarafların EhliyetiHer sözleşme gibi evde hizmet sözleşmesi de fiil ehliyetine sahip kişilerin birbirineuygun karşılıklı irade beyanlarıyla meydana gelir. İsviçre Hukuku’ndahalen yürürlükte olan Evde Çalışma Kanunu’nun (Heimarbeitsgesetz) 6.fıkrasına göre işverenin 15 yaşını henüz doldurmamış kişilerle ev işini tekbaşlarına bağıtlamaları yasaklanmıştır. Buna karşın 15 yaşın altındakilerev işinde aile bireyi olarak çalışabilirler. Görüldüğü gibi çocukların çalışmayaşı 15’in altına inmektedir. Mesela 9-10 yaşındaki çocuklar evde aile bireyiolarak çalıştırılabileceklerdir. Bu halde evde hizmet sözleşmesi anne, babaya da başka bir aile bireyi ile kurulmaktadır. İsviçre hukukunda küçüğenormal çalışma gücünün çok üstünde işler verilmesi suretiyle çalıştırılmasındanaile bireyi sorumlu tutulmuştur. 15 yaşın altında olup aile bireyiolmayan küçüklerin ise ev hizmetinde çalıştırılması yasaktır. 2842.Evde Hizmet Sözleşmesinde ŞekilKural olarak Evde Hizmet Sözleşmesi’nin yazılı şekilde yapılması gerekmez.Borçlar Kanunu’nun 462. maddesinde sadece ücret ve malzeme için ödenecekbedel konusunda yazılı şekil şartı getirilmiştir. 285 Yazılı olarak belirlenmesigereken hususlar:1. İşçi tarafından sağlanacak malzeme,283 Rehbinder, Berner Kommentar, VI/2, s.480.284 Rehbinder, Berner Kommentar, VI/2, s.487.285 Madde gerekçesinde 462. maddenin düzenlenmesinde kaynak İsviçre Borçlar Kanunu’nun351a maddesinin göz önünde tutulduğu belirtilmiştir.

İş <strong>ve</strong> <strong>Sosyal</strong> Gü<strong>ve</strong>nlik <strong>Hukuku</strong> <strong>2011</strong> Yılı Toplantıları2132. Ev İşçisi (Heimarbeitnehmer)Ev işçisi Türk Borçlar Kanunu m.461’e göre, özel hukuk sözleşmesine görekendi iş organizasyonunda (evinde) ya da kendisinin belirleyeceği başka biryerde iş görme borcu bulunan <strong>ve</strong> iş<strong>ve</strong>rene bağımlı olan gerçek kişidir. Üzerinealdığı işi kendisi çalışmaksızın yardımcı kişileri çalıştırmak suretiyleyerine getiren kişi ev işçisi değildir.Alman hukukunda ise Evde Çalışma Kanunu’na (Heimarbeitsgesetz) göre, işçievinde tek başına ya da ikiden fazla olmayacak yabancı yardımcı elemanla işletmenamına belirli malların üretim <strong>ve</strong> paketleme işini yerine getirebilmektedir.3. Ev İşçisi Grupları (Heimarbeitsgruppen)İsviçre hukukunda evde çalışmada Takım İş İlişkisinin kurulmasının mümkünolduğu kabul edilmektedir. 281 Takım lideri iş<strong>ve</strong>renden ev işini alır, gruplarınadağıtır, işin yerine getirilmesini denetler, bitmiş ürünleri toplar, kontroleder <strong>ve</strong> iş<strong>ve</strong>rene <strong>ve</strong>rerek karşılık ücretini alır. 282V. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİNİN DİĞER SÖZLEŞMELERLEKARŞILAŞTIRILMASI1. Evde Hizmet Sözleşmesi – İş SözleşmesiEvde hizmet sözleşmesinde normal iş ilişkisinde mevcut olan yabancı bir işorganizasyonuna dahil olma unsuru gerçekleşmez. Ev işçisi, diğer işçilerdenfarklı olarak sadece işin yerine getirilmesini değil, işteki başarıyı da yükümlenir.Ücret de üretimdeki başarıya bağlı olarak düzenlenmiştir.Evde hizmet sözleşmesinde de iş sözleşmesindeki gibi tarafların borçları aynıdır:İşçinin iş görme borcuna karşılık, iş<strong>ve</strong>renin ücret ödeme borcu vardır.Ancak normal iş ilişkisinde sonuç borçlanılmazken, evde hizmet akdindeev işçisi (Heimarbeitnehmer) iş başarısını (Arbeitserfolg) borçlanmaktadır.İsviçre Borçlar Kanunu’nun 351., Türk Borçlar Kanunu’nun 461. maddesianlamında evde hizmet sözleşmesi endüstriyel, ticari, bilim, gazetecilik yada sanatsal yapıda olabilir.Evde hizmet sözleşmesinde ücret ödeme yükümlülüğü hem yerine getirilenfaaliyeti (iş) hem de yapılan işin sonucunu kapsar. Dolayısıyla zaman ya daişin sonucu ücretin belirlenmesinde ölçü olabilir.Ev işçisi normal iş ilişkisindeki gibi iş<strong>ve</strong>renin hizmetinde değildir, yani yabancıbir iş organizasyonunda çalışmamaktadır. Ancak İsviçre Borçlar Kanunu’nun281 Rehbinder, Berner Kommentar, VI/2, s.476.282 Rehbinder, Berner Kommentar, VI/2, s.476.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!