İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

20 İstanbul Barosu YayınlarıMaddenin birinci fıkrası klasik hak yapısında formüle edilmiştir. Bu yönüile olumlu bir değişiklik olarak değerlendirilmelidir. İkinci fıkra ise doğrudantalep hakkı vermeyen bir devlet ödevi olarak kaleme alınmıştır. Ayrıcabelirtmek gerekir ki, anılan değişiklik, Türkiye’nin 23.12.1994 tarihve 94/6423 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla onayladığı Çocuk HaklarıSözleşmesi’nin ilke düzeyinde Anayasa’ya aktarılmış biçimidir 11 . Bu düzenlemeyapılmasa da Türkiye, taraf olduğu bu sözleşmenin hükümlerineuymakla yükümlüdür. Kaldı ki asıl önemli olan, ikinci fıkrada öngörülenödevlerin yerine getirilmesidir. Bu açıdan bakıldığında, değişiklikten öncede buna engel bir hukuksal durumun mevcut olmadığını vurgulamak gerekir.Ece Göztepe’nin isabetle belirttiği gibi, 41. maddedeki bu ek fıkra,yasa koyucuya açık anayasal dayanak sağlamakla birlikte, çocuklara yönelikşiddet ve cinsel istismar konusunda devletin şimdiye kadar gösterdiğieylemsizlik, gelecek konusunda da umut vermemektedir 12 . Ancak yine deSözleşmedeki kuralın anayasa düzeyine çıkarılmış olması, bu konuda yapılacakyasal düzenlemeleri belirlemesi ve uygulamaya yön vermesi bakımındanönemlidir.Bu alanda da yapılması gereken asıl reform, çocuk haklarının, ilgiliye doğrudantalep imkânı veren bir yapıda kaleme alınması ve/veya çocuklarınkorunmasına yönelik devlet ödevlerinin devletin mali kaynakların yeterliliğisınırlamasına bağlı olmaksızın uymak zorunda olacağı öncelikler olarakbelirlenmesidir. Böyle bir önceliğe ilişkin bir formül, Türkiye Barolar Birliği2007 Anayasa Önerisi’nde yer almıştır: “Hiçbir çocuk, kişiliğinin tam gelişmesiiçin zorunlu olan temel hizmetlerden yoksun bırakılamaz.”(Öneri m. 55/3).2010 Anayasa Değişikliğinde bu yönde yeterli bir düzenleme yapılmadığınıgöre, geriye tek bir yol kalıyor: Anayasa Mahkemesi’nin, Anayasa’nın 41.maddesindeki çocuk haklarına ilişkin devlet ödevlerini, 65. madde anlamındabir öncelik olarak yorumlaması. Yeni düzenlemelerin buna elverişlibir zemin sağladığı söylenebilir.2) Memurların ve Diğer Kamu Görevlilerinin Sendikal HaklarıGerek memurlar ve diğer kamu görevlileri ve gerekse yasa koyucu üzerindetam bir vesayet anlayışını yansıtan 53/3. maddenin kaldırılmış olmasıkuşkusuz isabetli olmuştur. Ancak yerine getirilen düzenleme, bu vesayetanlayışını ne ölçüde aşabilmiştir? Bundan sonraki açıklamalarımız, bu sorununcevabının aydınlatılmasına yöneliktir. Bu konu, sevgili arkadaşımDevrim Ulucan tarafından da işleneceği için, tekrara yol açmamak üzere,11 Bu sözleşme metni için bkz. RG:27.1.1995 – 22184, s.83-103.12 Bkz. Ece Göztepe, agm, A 4.