İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları187C. Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi ve SonuçlarıYasada, hizmet sözleşmesinin sona ermesi ve sonuçları, İsviçre Borçlar Kanunudoğrultusunda oldukça ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiş bulunmaktadır.Konuyu, sözleşme süresinin dolması, fesih ve ölüm açısından üç anabaşlık altında incelemek gerekmektedir:I. Sözleşme Süresinin DolmasıÖnceki Borçlar Kanunu’nda (md. 338) olduğu gibi, yeni Türk BorçlarKanunu’nda da, süreli hizmet sözleşmesinin, aksi kararlaştırılmadıkça, fesihbildiriminde bulunulmasına gerek olmaksızın, sürenin bitiminde kendiliğindensona ereceği belirtilmektedir (md. 430 f. 1) 218 . Bu anlatımdan daanlaşılacağı üzere, süreli bir sözleşmenin sona ermesi, taraflardan birininbildirimde bulunması şartına bağlanabilecektir. Böyle bir kararlaştırma halinde,yapılan bildirim, teknik anlamda bir fesih beyanı olmayıp, sözleşmeninyenilenmek istenmediğinin açıklanmasıdır. Bu nedenle bildirime, fesheilişkin ilkeleri uygulamak mümkün değildir. Buna karşılık, bildirim şartınauyulmadığı veya böyle bir şart öngörülmediği takdirde, sözleşme, sürenindolmasıyla birlikte kendiliğinden sona erecektir.Süreli sözleşmeler alanında yasanın getirdiği en önemli yenilik, hizmet ilişkisinin,sürenin dolmasından sonra sürdürülmesi konusunda kendini göstermektedir:Önceki yasaya göre, süreli sözleşme sürenin sona ermesindensonra “sükût ile temdit” edilirse, sözleşme, aynı süre ve fakat en çok bir yıliçin “tecdit” edilmiş sayılır (BK md. 339 f. 1). Yeni yasaya göre ise, sürelisözleşme, sürenin dolmasından sonra örtülü olarak sürdürülürse, süresizsözleşmeye dönüşür (md. 430 f. 1). Sözleşmenin fesih bildirimiyle sona ereceğininkararlaştırıldığı fakat fesih bildiriminde bulunulmadığı hallerde deaynı sonuç geçerlidir (md. 430 f. 4).Süreli sözleşmenin, sürenin dolmasından sonra örtülü olarak sürdürülmesihalinde süresiz sözleşmeye dönüşmesi, taraflar arasında yeni bir sözleşmekurulmadığını; ilk sözleşmenin süre koşulu hariç olmak üzere, öncekişartlarla devam ettiğini göstermektedir. Fakat bu, aksi kanıtlanabilen birkarinedir 219 . O nedenle, bu karineyi çürüten; yani, taraflar arasında yeni birsüresiz; şartları varsa (TBK md. 430 f. 2), süreli sözleşme kurulduğunu gösterenbir anlaşma yapılabilir. Bununla birlikte, önceki sözleşmenin örneğin218 Yasa koyucu bu hükmü getirirken, İsviçre Borçlar Kanunu’nun 18 Mart 1988 tarihlikanunla (yürürlük; 1 Ocak 1989) değiştirilmesinden önceki metnini esas almıştır. Anılankanunla değiştirilen maddede ise, sözleşmenin sona ermesi için, tarafların bir bildirimdebulunmaları yönünde anlaşabileceklerinden hiç söz edilmemekte, sadece, süreli birsözleşmenin feshe gerek olmaksızın sona ereceği belirtilmektedir (Art. 334 Abs. 1 OR).219 Streiff/von Kaenel, Art. 334 N. 6; ZK-OR/ Staehelin, 1996, Art. 334 N. 21.