İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

184 İstanbul Barosu Yayınlarıyük işçilere en az üç hafta yıllık ücretli izin verilmesi gerekmektedir (md.422).Buradaki bir yıllık süre, hizmet yılına işaret etmektedir ve işçinin işe başladığıtarihten itibaren hesaplanmak gerekir 206 . Böylece, kaynak kanundanfarklı 207 , fakat diğer iş yasalarına paralel olarak, yasa, yıllık izin için birbekleme süresi kabul etmiş bulunmaktadır. Diğer taraftan, yine kaynakkanundan (Art. Art 329a Abs. 3) farklı şekilde, yasa, bir yıldan kısa süreleriçin orantılı bir izin hakkı tanımamıştır.Kanunda, bir yılın hesabında hangi sürelerin dikkate alınacağına dair herhangibir hükme yer verilmemiştir. Böyle olunca, fiilen çalışılan süreler kadar,çalışılmayan süreler de göz önünde tutulacaktır. Bunun anlamı, yasanınyıllık izne hak kazanmak için hizmet sözleşmesinin hukuken mevcutolmasını gerekli ve yeterli görmüş bulunmasıdır. Bu konuda sadece, çalışılmayanbazı haller için yıllık izin süresinden belli bir indirim yapılabilmesiesası benimsenmiştir (md. 423). Örneğin, işçinin bir hizmet yılı içinde kendikusuruyla toplam bir aydan 208 daha uzun süreyle hizmeti yerine getirememesihalinde, çalışılmayan her tam ay için yıllık izinden bir gün 209 indirimyapılabilir. Buna karşılık, işçinin kusuruna dayanmayan hastalık, kaza,yasal bir yükümlülüğün veya kamu görevinin yerine getirilmesi gibi kişiliğinebağlı nedenlerle; veyahut gebelik ve doğum nedeniyle en çok üç aysüreyle iş görme edimini yerine getirememesi durumunda, izin süresindenherhangi bir indirim yapılamaz (TBK md. 423 f. 1-2). İndirim imkânı, devamsızlığınbu süreleri bir ay geçmesi halinde ortaya çıkar 210 .İşçinin yasal bir greve katılmasının yıllık izinde indirim sebebi sayılıp sayılmayacağıise, tartışma yaratacak konulardan biridir: Gözden kaçırmamakgerekir ki, yasa, izin süresinde indirim imkânını işin ifasının engellenmiş(Arbeitsverhinderung) olması şartıyla tanımakta 211 ve ifa engelinin ortayaçıkmasında işçinin kusurlu olup olmamasına göre bir ayırım yapmaktadır.Kanunî bir greve katılma halinde ise, ne bir ifa engelinden ne de işçininkusurundan bahsetmek mümkün görünmektedir. Bununla birlikte, İsviçreHukukunda bazı yazarlar, bu madde dolayısıyla değil; fakat genel ilkeler206 ZK-OR/ Staehelin, 2006, Art 329a Anm. 5; Akyiğit, Yeni Borçlar Kanunu’nda Yıllık Ücretliİzin, Sicil, Mart 2011, s. 28.207 İsviçre’de 1983 revizyonu ile (üç aylık) bekleme süresi kaldırılmıştır. Bkz. ZK/OR Staehelin,2006, Art 329a Anm. 5.208 Haftada beş gün çalışan bir işçi için bunun anlamı devamsızlığın 21.5 günü (52 hafta x 5gün = 260 gün : 12 ay) aşmasıdır. ZK/OR Staehelin, 2006, Art. 329b N. 5.209 Kaynak kanunda bu süre yıllık iznin 1/12’sidir. Art 329b Abs. 1.210 Hensell/Vogt/Viegant/Rehbinder, Art. 329b N. 1.211 Streiff/von Kaenel, Art. 329b N. 3.