İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları143telik muvazaada Yargıtay içtihadı birleştirme kararı diyor ki “kimse kendimuvazaasından yararlanamaz.” Şimdi, muvazaa var diyoruz veya geçersizlik,alt işverenin tarafı geliyor, diyor ki “evet, ama bana dava açamazsın,çünkü ben muvazaa yaptım.” Bu hukuken kabul görmez. Veyahut diyor ki“evet, biz Kanunun emredici hükmünü ihlal ettik, geçersiz bir alt işverenlikvardır, o nedenle bana dava açamazsın.” Kimse kendi kusurundan yararlanamaz,kimse kendi muvazaasından yararlanamaz, birinci ilke.İkincisi, güven prensibi; biz taraflar işçiye karşı “ben senin işvereninim” diyor,primlerini ödüyor, yeri geldiği zaman işveren olarak karşısına çıkıyor.Geçersizlik ya da muvazaa olup olmadığı uzun süren yargılamayı gerektiriyor.Burada biz işçiden bunu bilmesini bekleyemeyiz. İşte, siz bir güvenoluşturuyorsunuz. Bu güvenin sonucuna da katlanmanız gerekir veYargıtay'ın güven prensibini açıklayan çok güzel hukuk genel kurulu kararıvar. Bu da yine ikisinin müşterek müteselsil olarak sorumlu tutulmasınıgerektirdiği düşüncesindeyim.Doç. Dr. Süleyman BAŞTERZİ (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi)- Teşekkürederim. Kıymetli meslektaşıma ben de teşekkür ederim. İş güvencesiningerçekten güncel sorunlarına temas etti, öğreti ve yargı görüşlerini belirtti.İki konuya değinmek istiyorum konuların aydınlatılması bakımından. Konuşmasınınbirçok yerinde altını çizerek işverenin işçiyi işe iade kararıüzerine işe başlatıp başlatmama konusunda bir seçimlik hakkı olduğunubelirtti. Acaba burada gerçekten teknik anlamda bir seçimlik haktan bahsetmekmümkün mü, değil mi, bunun aydınlatılması gerekir. Tabii, özelsektör işverenlerini düşündüğümüz zaman işe başlatmama durumundakiiş güvencesi tazminatını ve boşta geçen süreye ilişkin ücreti ödemeye gözealarak bu yola gidebilir, ama kamu kuruluşlarında özellikle aynı şeyi söylemekmümkün mü, değil mi bunun tartışılması gerekir diye düşünüyorum.Kanımca bu seçimlik haktan ziyade bir yaptırım niteliğindedir. Bu konudakigörüşünü merak ediyorum ilk olarak.İkincisi, boşta geçen süreye ilişkin ücret, 4 aylık ücretin bu boşta geçensürenin hangi dönemine ilişkin olduğu da meslektaşımın tebliğinde konuedildi ve ilk 4 aylık döneme ilişkin ücret olduğu sonucuna varıldı. Belki işhukuku bakımından haklı olabilir, ama bunun bir de sosyal güvenlik hukukuboyutunun düşünülmesi gerektiğini düşünüyorum, çünkü işçi işebaşlatılmadığı tarih itibarıyla iş akdi sona eriyor, ondan sonra doğacak sosyalsigorta hakları bakımından bazen işçinin geçmişteki belirli bir dönemdeödediği primler dikkate alınıyor. Bunu ilk 4 ay olarak değerlendirirseniz,birtakım hak yoksunlukları söz konusu olabilir. Dolayısıyla, bu 4 ayın han-
144 İstanbul Barosu Yayınlarıgi 4 ay olduğunun sosyal güvenlik hukuku da dikkate alınarak değerlendirilmesigerekir diye düşünüyorum.Av. Abdülhalim EKE (Ankara Barosu)- Yasada işe iadeye ilişkin hükümlerkimlerin işe iadeden yararlanacağına dair bir kural şeklinde düzenlenmiş,bunun bir istisnasına yer verilmemiş; yani sanki işe iade hükümleriistisna şeklinde ve bunun da istisnası olmayacak gibi algılanmış. Olmasıgereken düzenlemeler bakımından, örneğin, Milli Savunma Bakanlığı işyerlerindeçalışanlar, İstihbarat Teşkilatı işyerinde çalışanlar, Makine Kimyadaçalışanlar, Makine Kimyanın bazı silah mühimmatlarının en azındanilk malzemelerin temin ettirdiği özel işyerlerinde çalışanlar; yani gerçektenbomba yapımının temel malzemelerini özel sektöre yaptıran Makine KimyaEndüstrisinin işyerinde çalışan kişiler işe iade kapsamında olmalı mıdır yahutbazı gruplar güvenlik nedeniyle farklı kabul edilerek işe iade hükümleridışına çıkarılmalı mıdır? Birincisi bu.İkincisi, yararlanmak için 6 aylık süre yeterli bir süre midir? Kıdem tazminatıbakımından yer alan bir yıllık, işsizlik sigortası bakımından kanunlardayer alan üç yıllık sürelerle altı aylık süreleri mukayese ettiğimizde birparalellik sağlanması bakımından 6 aylık süre yerine bir başka süre önerilmesidoğru olursa hangi süre uygundur?Bir başkası, vekâlet ücretleri ve mahkeme yargılama giderleri bakımından,şarta bağlı bir hüküm dedik, işçinin başvurusu koşuluna bağlı. Eğer işçibaşvurmazsa fesih baştan itibaren geçerli olacak. O zaman vekâlet ücretleride, mahkeme masrafları da istenemez olmayacak mı? Ne zamana kadar?İşçinin işverene başvurusuna kadar olan dönemde vekâlet ücretlerinin vemasrafların infaz edilememesi ve bu şartın belgelenmesine bağlı olmayacakmı, böyle olması gerekmez mi?Sayın Başterzi sosyal güvenlikle ilgili bir kısım uyarılarda, açıklamalardabulundu, ben de kısaca bir şey eklemek istiyorum: İşe iadede geçen 4 aylıkya da 120 günlük süre, biz Yasa hükmüne şöyle bakıyoruz, Yasa diyor ki“4 aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları” diyor, “diğer hakları”kısmı altında biz sosyal güvenliği de ya da o dönemin primlerini de kurumabildiriyoruz. Bu süre neredeyse bir işçinin emekli olacağı yaşamda 60’ta 1’e;yani toplam sigortalılık süresinin 60’ta 1’ine tekabül etmekte. İşçi davasındanvazgeçiverirse sosyal güvenlik bu defa vazgeçmeye bağlı sonuçlara bağlıtutuyoruz. Almanya ya da diğer ülke örneklerini verdiniz, onlar da tazminatadönüşen durumlarda sosyal güvenlik sorunu nasıl çözülüyor, zorunlusigortaya primler ödeniyor mu, ödenmiyor mu, birde 2009 yılında değişenkararı, Yargıtay kararını isabetli bulmadığını söylüyoruz, ama şu anlamda,
- Page 93 and 94: KonuİŞ GÜVENCESİ SİSTEMİNE EL
- Page 95 and 96: 94 İstanbul Barosu Yayınlarıyeni
- Page 97 and 98: 96 İstanbul Barosu Yayınlarıleri
- Page 99 and 100: 98 İstanbul Barosu Yayınlarırild
- Page 101 and 102: 100 İstanbul Barosu Yayınlarıdı
- Page 103 and 104: 102 İstanbul Barosu Yayınlarıli
- Page 105 and 106: 104 İstanbul Barosu Yayınları- (
- Page 107 and 108: 106 İstanbul Barosu Yayınlarıge
- Page 109 and 110: 108 İstanbul Barosu Yayınlarıüs
- Page 111 and 112: 110 İstanbul Barosu Yayınlarıten
- Page 113 and 114: 112 İstanbul Barosu Yayınlarıril
- Page 115 and 116: 114 İstanbul Barosu YayınlarıHuk
- Page 117 and 118: 116 İstanbul Barosu Yayınlarıça
- Page 119 and 120: 118 İstanbul Barosu YayınlarıBel
- Page 121 and 122: 120 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 123 and 124: 122 İstanbul Barosu Yayınlarısü
- Page 125 and 126: 124 İstanbul Barosu Yayınlarısü
- Page 127 and 128: 126 İstanbul Barosu YayınlarıKan
- Page 129 and 130: 128 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 131 and 132: 130 İstanbul Barosu YayınlarıBun
- Page 133 and 134: 132 İstanbul Barosu YayınlarıDol
- Page 135 and 136: 134 İstanbul Barosu Yayınlarısiz
- Page 137 and 138: 136 İstanbul Barosu Yayınlarıcih
- Page 139 and 140: 138 İstanbul Barosu Yayınlarıbel
- Page 141 and 142: 140 İstanbul Barosu Yayınlarıdö
- Page 143: 142 İstanbul Barosu Yayınlarıget
- Page 147 and 148: 146 İstanbul Barosu Yayınlarımuv
- Page 149 and 150: 148 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 151 and 152: 150 İstanbul Barosu YayınlarıTab
- Page 153 and 154: 152 İstanbul Barosu Yayınlarıbir
- Page 155 and 156: 154 İstanbul Barosu Yayınlarıisa
- Page 157 and 158: 156 İstanbul Barosu YayınlarıBu
- Page 159 and 160: 158 İstanbul Barosu Yayınlarınen
- Page 161 and 162: 160 İstanbul Barosu YayınlarıSay
- Page 163 and 164: 162 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 165 and 166: 164 İstanbul Barosu Yayınlarımuz
- Page 167 and 168: 166 İstanbul Barosu Yayınlarımak
- Page 169 and 170: 168 İstanbul Barosu Yayınlarırı
- Page 171 and 172: 170 İstanbul Barosu YayınlarıBu
- Page 173 and 174: 172 İstanbul Barosu Yayınlarıteh
- Page 175 and 176: 174 İstanbul Barosu Yayınlarıson
- Page 177 and 178: 176 İstanbul Barosu YayınlarıAnc
- Page 179 and 180: 178 İstanbul Barosu Yayınlarıöd
- Page 181 and 182: 180 İstanbul Barosu YayınlarıTak
- Page 183 and 184: 182 İstanbul Barosu Yayınlarıhan
- Page 185 and 186: 184 İstanbul Barosu Yayınlarıyü
- Page 187 and 188: 186 İstanbul Barosu Yayınlarıcun
- Page 189 and 190: 188 İstanbul Barosu Yayınlarıüc
- Page 191 and 192: 190 İstanbul Barosu Yayınlarıiş
- Page 193 and 194: 192 İstanbul Barosu YayınlarıDi
144 İstanbul <strong>Barosu</strong> Yayınlarıgi 4 ay olduğunun sosyal gü<strong>ve</strong>nlik hukuku da dikkate alınarak değerlendirilmesigerekir diye düşünüyorum.Av. Abdülhalim EKE (Ankara <strong>Barosu</strong>)- Yasada işe iadeye ilişkin hükümlerkimlerin işe iadeden yararlanacağına dair bir kural şeklinde düzenlenmiş,bunun bir istisnasına yer <strong>ve</strong>rilmemiş; yani sanki işe iade hükümleriistisna şeklinde <strong>ve</strong> bunun da istisnası olmayacak gibi algılanmış. Olmasıgereken düzenlemeler bakımından, örneğin, Milli Savunma Bakanlığı işyerlerindeçalışanlar, İstihbarat Teşkilatı işyerinde çalışanlar, Makine Kimyadaçalışanlar, Makine Kimyanın bazı silah mühimmatlarının en azındanilk malzemelerin temin ettirdiği özel işyerlerinde çalışanlar; yani gerçektenbomba yapımının temel malzemelerini özel sektöre yaptıran Makine KimyaEndüstrisinin işyerinde çalışan kişiler işe iade kapsamında olmalı mıdır yahutbazı gruplar gü<strong>ve</strong>nlik nedeniyle farklı kabul edilerek işe iade hükümleridışına çıkarılmalı mıdır? Birincisi bu.İkincisi, yararlanmak için 6 aylık süre yeterli bir süre midir? Kıdem tazminatıbakımından yer alan bir yıllık, işsizlik sigortası bakımından kanunlardayer alan üç yıllık sürelerle altı aylık süreleri mukayese ettiğimizde birparalellik sağlanması bakımından 6 aylık süre yerine bir başka süre önerilmesidoğru olursa hangi süre uygundur?Bir başkası, <strong>ve</strong>kâlet ücretleri <strong>ve</strong> mahkeme yargılama giderleri bakımından,şarta bağlı bir hüküm dedik, işçinin başvurusu koşuluna bağlı. Eğer işçibaşvurmazsa fesih baştan itibaren geçerli olacak. O zaman <strong>ve</strong>kâlet ücretleride, mahkeme masrafları da istenemez olmayacak mı? Ne zamana kadar?İşçinin iş<strong>ve</strong>rene başvurusuna kadar olan dönemde <strong>ve</strong>kâlet ücretlerinin <strong>ve</strong>masrafların infaz edilememesi <strong>ve</strong> bu şartın belgelenmesine bağlı olmayacakmı, böyle olması gerekmez mi?Sayın Başterzi sosyal gü<strong>ve</strong>nlikle ilgili bir kısım uyarılarda, açıklamalardabulundu, ben de kısaca bir şey eklemek istiyorum: İşe iadede geçen 4 aylıkya da 120 günlük süre, biz Yasa hükmüne şöyle bakıyoruz, Yasa diyor ki“4 aya kadar doğmuş bulunan ücret <strong>ve</strong> diğer hakları” diyor, “diğer hakları”kısmı altında biz sosyal gü<strong>ve</strong>nliği de ya da o dönemin primlerini de kurumabildiriyoruz. Bu süre neredeyse bir işçinin emekli olacağı yaşamda 60’ta 1’e;yani toplam sigortalılık süresinin 60’ta 1’ine tekabül etmekte. İşçi davasındanvazgeçi<strong>ve</strong>rirse sosyal gü<strong>ve</strong>nlik bu defa vazgeçmeye bağlı sonuçlara bağlıtutuyoruz. Almanya ya da diğer ülke örneklerini <strong>ve</strong>rdiniz, onlar da tazminatadönüşen durumlarda sosyal gü<strong>ve</strong>nlik sorunu nasıl çözülüyor, zorunlusigortaya primler ödeniyor mu, ödenmiyor mu, birde 2009 yılında değişenkararı, Yargıtay kararını isabetli bulmadığını söylüyoruz, ama şu anlamda,