İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları115Alman Hukukunda öngörülen model ilke olarak işçinin işinin korunmasını(Bestandschutz) esas almaktadır. § 4/I KSchG hükmüne göre, feshin sosyalaçıdan haklı olmadığını düşünen bir işçi, fesih bildiriminin tebliğindenitibaren 3 hafta içinde açacağı dava ile, iş ilişkisinin fesih bildirimi ile sonaermediğinin tespitini talep eder. Feshin sosyal açıdan haklı olmadığı sonucunavarılırsa, yapılan fesih ile iş sözleşmesinin sona ermediğine karar verilirve işçi bu durumda çalıştırılmaya devam ettirilir. Bunun yanı sıra işçialacaklı temerrüdünü düzenleyen genel nitelikteki § 615/1 BGB ve konuyailişkin özel nitelikteki hüküm olan § 11 KSchG uyarınca ödenmemiş olantüm ücretlerinin ödenmesini talep etme imkanına kavuşmaktadır 86 . Boştageçen süre ücretinden, işçinin bu süre zarfında başka bir işte çalışmak suretiyleelde ettiği veya kötü niyetli olarak kendisinden beklenen bir işi kabuletmemek suretiyle elde etmekten kaçındığı gelirler ile sosyal sigorta, işsizliksigortası ve sosyal yardımlar kapsamında sağlanmış olan gelirler düşülür.İşveren sosyal sigorta, işsizlik sigortası ve sosyal yardımlar kapsamındasağlanmış olan gelirleri, bunları sağlayan kurumlara öder (§ 11 KSchG). İşilişkisinin devam ettiğine karar verilen işçi, aradaki zaman diliminde başkabir işyerinde çalışmaya başlamışsa, mahkeme kararının kesinleşmesindenitibaren bir hafta içinde önceki işverenine yapacağı bir bildirim ile ona karşıiş ilişkisini sürdürmeyebilir. Bildirimin ulaşması ile söz konusu iş ilişkisisona erer. İşçi bu durumda sadece işten çıkarılma tarihi ile yeni işe başlamatarihi arasındaki kazançları elde edebilir (§ 12 KSchG) 87 .Alman Hukukunda öngörülen temel model iş ilişkisinin devamı olmaklabirlikte, bunun istisnasına da yer verilmiştir. Esasen aşağıda belirtileceğiüzere, bu istisnanın kurala dönüştüğü söylenebilecektir. Kanuna göre,mahkeme iş ilişkisinin fesih işlemi ile sona ermediğini ancak sözleşmeyedevamın işçiden beklenemeyeceğini tespit etmesi durumunda, işçinin talebiüzerine iş sözleşmesinin sona erdiğine karar verir ve işvereni uygun birtazminat ödemeye mahkum eder (§ 9/I,1 KSchG). Dolayısıyla, mahkemeninbu yönde karar vermesi için işçinin talepte bulunması gereklidir ancak yeterlideğildir. Fransız Hukukundan farklı olarak mahkeme de işçiden sözleşmenindevamının beklenemeyeceğine kanaat getirmelidir 88 .Mahkemenin feshin sosyal açıdan haksız olmasına rağmen iş ilişkisininsona erdiğine karar vermesi, işverenin talebi üzerine de olabilmektedir. Buihtimalde de, taraflar arasında işyerinin amacına hizmet edecek bir birlikte86 Zöllner, Wolfgang/Loritz, Karl-Georg/Hergengröder, Curt Wolfgang: Arbeitsrecht, 6.Auflage, München 2008, 289; Brox/Rüthers/Henssler, Rn. 566.87 Brox/Rüthers/Henssler, Rn. 566.88 Junker, Rn. 392.
116 İstanbul Barosu Yayınlarıçalışmanın söz konusu olmayacağını gösteren nedenlerin ortaya konmasıgerekir (§ 9/I,2 KSchG). Ancak işçi alma-çıkarma yetkisi bulunan işverenvekilleri açısından, işveren herhangi bir gerekçe ileri sürmeksizin iş ilişkisininsona ermesini talep edebilmektedir (§ 14/II,2 KSchG). Kanun buradafesih işlemi üzerine yönetici personel ile işveren arasındaki güven ilişkisininortadan kalktığından ve bir daha tesis edilemeyeceğinden hareket etmiştir89 .Taraflar sözleşmenin sona ermesine karar verilmesi yönündeki taleplerini,istinaf mahkemesindeki son sözlü duruşmanın bitimine kadar yapabilmektedir(§ 9/I,3 KSchG). Sözleşmenin sona erdiğine karar veren mahkeme,ne zaman sona erdiğini de tespit eder. Sona erme zamanı olarak § 9/IIKSchG’deki düzenlemeye göre bir tarih belirlenir. Bu tarih, iş sözleşmesininfeshi geçerli olsaydı sözleşmenin sona ereceği tarihtir. Yargılama süreci nedeniylebu tarih hemen hemen her olayda geçmişte kalan bir tarih olmaktadır.Bu nedenle işçi bu aradaki zaman için ücret talep edememektedir.Sözleşmenin sona ermesine karar verilmemesi durumunda ise, işçi yukarıdabelirtildiği gibi § 615/I BGB ve § 11 KSchG uyarınca ödenmemiş olanücretlerinin ödenmesini talep edebilmektedir 90 .Tazminatın miktarı kural olarak işçinin 12 aylık ücretini geçmemek üzerebelirlenir (§ 10/I KSchG). Ancak işçi 50 yaşını tamamlamış ve iş sözleşmeside 15 yıl sürmüşse, 15 aylık ücreti tutarına kadar; 55 yaşını tamamlamışve iş sözleşmesi 20 yıl sürmüşse 18 aylık ücreti tutarına kadar bir tazminatbelirlenir. İşçinin normal yasal emeklilik yaşına ulaşmış olması durumundaise, bu hüküm uygulanmaz (§ 10/II KSchG) 91 .Fransız Hukukunda da, 158 sayılı Sözleşmede öngörülen ancak birbirinidışlayan alternatiflere yer veren bir sistem benimsenmiştir. Buna göre,mahkeme feshin gerçek ve ciddi bir nedene dayanmadığı sonucuna varmasıdurumunda, işçinin işe iadesine karar verebilmektedir. Bu ihtimalde işçininkazanılmış hakları devam etmektedir. Ancak mahkemenin bu kararıverebilmesi, işçi veya işverenin buna karşı çıkmamasına bağlıdır. İşte bunoktada, Fransız Hukukunda öngörülen diğer yaptırım gündeme gelmektedir.İşçi ya da işverenin işe iadeye karşı çıkması durumunda, mahkemebununla bağlı olmakta ve işçiye tazminat ödenmesine karar vermektedir.Mahkemenin tarafların itirazı ile bağlı olması açısından Fransız Hukuku,Alman Hukukundan farklılık göstermektedir. İşçi herhangi bir zarara uğramamış,fesihten hemen sonra yeni bir iş bulmuş olsa bile, son altı aylık89 Brox/Rüthers/Henssler, Rn. 569.90 Zöllner/Loritz/Hergengröder, 289.91 Junker, Rn. 393.
- Page 65 and 66: 64 İstanbul Barosu YayınlarıBu d
- Page 67 and 68: 66 İstanbul Barosu Yayınlarıöze
- Page 69 and 70: 68 İstanbul Barosu Yayınlarıişk
- Page 71 and 72: 70 İstanbul Barosu Yayınlarımı
- Page 73 and 74: 72 İstanbul Barosu Yayınlarıve 6
- Page 75 and 76: 74 İstanbul Barosu Yayınlarıgere
- Page 77 and 78: 76 İstanbul Barosu Yayınlarıönc
- Page 79 and 80: 78 İstanbul Barosu Yayınlarıdika
- Page 81 and 82: 80 İstanbul Barosu Yayınlarıdan
- Page 83 and 84: 82 İstanbul Barosu YayınlarıGiri
- Page 85 and 86: 84 İstanbul Barosu Yayınlarıgeri
- Page 87 and 88: 86 İstanbul Barosu Yayınlarıkesi
- Page 89 and 90: 88 İstanbul Barosu Yayınlarılaz
- Page 91 and 92: 90 İstanbul Barosu Yayınlarıveri
- Page 93 and 94: KonuİŞ GÜVENCESİ SİSTEMİNE EL
- Page 95 and 96: 94 İstanbul Barosu Yayınlarıyeni
- Page 97 and 98: 96 İstanbul Barosu Yayınlarıleri
- Page 99 and 100: 98 İstanbul Barosu Yayınlarırild
- Page 101 and 102: 100 İstanbul Barosu Yayınlarıdı
- Page 103 and 104: 102 İstanbul Barosu Yayınlarıli
- Page 105 and 106: 104 İstanbul Barosu Yayınları- (
- Page 107 and 108: 106 İstanbul Barosu Yayınlarıge
- Page 109 and 110: 108 İstanbul Barosu Yayınlarıüs
- Page 111 and 112: 110 İstanbul Barosu Yayınlarıten
- Page 113 and 114: 112 İstanbul Barosu Yayınlarıril
- Page 115: 114 İstanbul Barosu YayınlarıHuk
- Page 119 and 120: 118 İstanbul Barosu YayınlarıBel
- Page 121 and 122: 120 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 123 and 124: 122 İstanbul Barosu Yayınlarısü
- Page 125 and 126: 124 İstanbul Barosu Yayınlarısü
- Page 127 and 128: 126 İstanbul Barosu YayınlarıKan
- Page 129 and 130: 128 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 131 and 132: 130 İstanbul Barosu YayınlarıBun
- Page 133 and 134: 132 İstanbul Barosu YayınlarıDol
- Page 135 and 136: 134 İstanbul Barosu Yayınlarısiz
- Page 137 and 138: 136 İstanbul Barosu Yayınlarıcih
- Page 139 and 140: 138 İstanbul Barosu Yayınlarıbel
- Page 141 and 142: 140 İstanbul Barosu Yayınlarıdö
- Page 143 and 144: 142 İstanbul Barosu Yayınlarıget
- Page 145 and 146: 144 İstanbul Barosu Yayınlarıgi
- Page 147 and 148: 146 İstanbul Barosu Yayınlarımuv
- Page 149 and 150: 148 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 151 and 152: 150 İstanbul Barosu YayınlarıTab
- Page 153 and 154: 152 İstanbul Barosu Yayınlarıbir
- Page 155 and 156: 154 İstanbul Barosu Yayınlarıisa
- Page 157 and 158: 156 İstanbul Barosu YayınlarıBu
- Page 159 and 160: 158 İstanbul Barosu Yayınlarınen
- Page 161 and 162: 160 İstanbul Barosu YayınlarıSay
- Page 163 and 164: 162 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 165 and 166: 164 İstanbul Barosu Yayınlarımuz
İş <strong>ve</strong> <strong>Sosyal</strong> Gü<strong>ve</strong>nlik <strong>Hukuku</strong> <strong>2011</strong> Yılı Toplantıları115Alman <strong>Hukuku</strong>nda öngörülen model ilke olarak işçinin işinin korunmasını(Bestandschutz) esas almaktadır. § 4/I KSchG hükmüne göre, feshin sosyalaçıdan haklı olmadığını düşünen bir işçi, fesih bildiriminin tebliğindenitibaren 3 hafta içinde açacağı dava ile, iş ilişkisinin fesih bildirimi ile sonaermediğinin tespitini talep eder. Feshin sosyal açıdan haklı olmadığı sonucunavarılırsa, yapılan fesih ile iş sözleşmesinin sona ermediğine karar <strong>ve</strong>rilir<strong>ve</strong> işçi bu durumda çalıştırılmaya devam ettirilir. Bunun yanı sıra işçialacaklı temerrüdünü düzenleyen genel nitelikteki § 615/1 BGB <strong>ve</strong> konuyailişkin özel nitelikteki hüküm olan § 11 KSchG uyarınca ödenmemiş olantüm ücretlerinin ödenmesini talep etme imkanına kavuşmaktadır 86 . Boştageçen süre ücretinden, işçinin bu süre zarfında başka bir işte çalışmak suretiyleelde ettiği <strong>ve</strong>ya kötü niyetli olarak kendisinden beklenen bir işi kabuletmemek suretiyle elde etmekten kaçındığı gelirler ile sosyal sigorta, işsizliksigortası <strong>ve</strong> sosyal yardımlar kapsamında sağlanmış olan gelirler düşülür.İş<strong>ve</strong>ren sosyal sigorta, işsizlik sigortası <strong>ve</strong> sosyal yardımlar kapsamındasağlanmış olan gelirleri, bunları sağlayan kurumlara öder (§ 11 KSchG). İşilişkisinin devam ettiğine karar <strong>ve</strong>rilen işçi, aradaki zaman diliminde başkabir işyerinde çalışmaya başlamışsa, mahkeme kararının kesinleşmesindenitibaren bir hafta içinde önceki iş<strong>ve</strong>renine yapacağı bir bildirim ile ona karşıiş ilişkisini sürdürmeyebilir. Bildirimin ulaşması ile söz konusu iş ilişkisisona erer. İşçi bu durumda sadece işten çıkarılma tarihi ile yeni işe başlamatarihi arasındaki kazançları elde edebilir (§ 12 KSchG) 87 .Alman <strong>Hukuku</strong>nda öngörülen temel model iş ilişkisinin devamı olmaklabirlikte, bunun istisnasına da yer <strong>ve</strong>rilmiştir. Esasen aşağıda belirtileceğiüzere, bu istisnanın kurala dönüştüğü söylenebilecektir. Kanuna göre,mahkeme iş ilişkisinin fesih işlemi ile sona ermediğini ancak sözleşmeyedevamın işçiden beklenemeyeceğini tespit etmesi durumunda, işçinin talebiüzerine iş sözleşmesinin sona erdiğine karar <strong>ve</strong>rir <strong>ve</strong> iş<strong>ve</strong>reni uygun birtazminat ödemeye mahkum eder (§ 9/I,1 KSchG). Dolayısıyla, mahkemeninbu yönde karar <strong>ve</strong>rmesi için işçinin talepte bulunması gereklidir ancak yeterlideğildir. Fransız <strong>Hukuku</strong>ndan farklı olarak mahkeme de işçiden sözleşmenindevamının beklenemeyeceğine kanaat getirmelidir 88 .Mahkemenin feshin sosyal açıdan haksız olmasına rağmen iş ilişkisininsona erdiğine karar <strong>ve</strong>rmesi, iş<strong>ve</strong>renin talebi üzerine de olabilmektedir. Buihtimalde de, taraflar arasında işyerinin amacına hizmet edecek bir birlikte86 Zöllner, Wolfgang/Loritz, Karl-Georg/Hergengröder, Curt Wolfgang: Arbeitsrecht, 6.Auflage, München 2008, 289; Brox/Rüthers/Henssler, Rn. 566.87 Brox/Rüthers/Henssler, Rn. 566.88 Junker, Rn. 392.