İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları İstanbul Barosu İŠve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları109Ancak iş güvencesi yargılamasına bütünü itibariyle bakıldığında, uygulamadakiaksaklıklar nedeniyle amacına ulaşamayacağı daha Kanun yapılırkenKanunun gerekçesinde ifade edilmiş de olsa, kanun koyucunun gereköngörülen kısa hak düşürücü süreler ile gerek yargılamayı hızlandırıcı özelhükümler ile iş güvencesi yargılamasına ayrı bir statü kazandırmak istediğiaçıktır. Ücretin tespit edilmesi ya da fazla çalışma olup olmadığının saptanmasıgibi hususlar, işe iadenin bir an önce karara bağlanması amacıylabağdaşmayacaktır. Bu durum karşısında, mevcut sistemde iş güvencesiyargılamasında işe iade dışındaki taleplere izin vermemenin doğru çözümşekli olacağı kanısındayız.3) İşyerinin Dava Sırasında Kapanmasıİşyerinin fesihten sonra kapatılması ile ilgili olarak, Yargıtay’ın 2006 yılındaverdiği bir karara göre, “…işyerinin kapatılması olgusu fesih nedeni yapılmadığıgibi, fesih tarihinde işyeri faal durumdadır. Fesihten yaklaşık 4 ay sonraişyerinin kapanmış olması feshi geçerli hale getirmez. Zira, fesih bildirimininyapıldığı tarihteki koşullara göre feshin geçerli nedene dayanıp dayanmadığıbelirlenmelidir… Davacının işe iadesine karar verilmesi gerekirken işyerininfesihten sonra kapanmış olduğundan söz edilerek davanın konusuz kaldığıve bu nedenle karar verilmesine yer olmadığına şeklinde hüküm kurulmasıhatalıdır. Belirtmek gerekir ki, fesihten sonra işyerinin kapanmış olması işeiadeye ilişkin hükmün infazı ile ilgili bir hukuki sorundur. Bu husus, ilerideaçılacak boşta geçen süre ücreti ve işe başlatmama tazminatı ile ilgili davadatartışılmalıdır...” 69 .İşe iade davası açıldıktan sonra işyerinin kapanmasının davaya etkisi öğretidetartışmalıdır. Bu konuda savunulan bir görüşe göre, işe iade davasısırasında işyerinin kapatıldığının tespit edilmesi durumunda, işçinin işeiade edileceği bir işyeri kalmadığı için işe iadeye hükmedilmemelidir 70 .Bizim de katıldığımız görüş uyarınca ise, dava sırasında işyerinin kapanması,işe iade davasını konusuz bırakmayacaktır. İşyerinin her ne sebepleolursa olsun kapanması, iş sözleşmesinin kendiliğinden sona ermesine yolaçan bir neden olmayıp, böyle bir durumda işletme riski üzerinde olan işvereniş sözleşmesini süreli fesih bildirimi ile feshetmelidir. İşyerinin fesih-69 Yarg. 9.HD., 25.12.2006, E. 2006/27396 K.2006/34577. Karara ilişkin inceleme için bkz.Sümer, Haluk Hadi: İş Sözleşmesinin Feshinden Sonra İşyerinin Kapatılmasının İşe İadeDavasına Etkisi, Prof.Dr. Bilge Öztan’a Armağan, Ankara 2008, 793vd.; Canbolat, Talat:İşe İade Kararının Uygulanmasında Dürüstlük Kuralı, İş Güvencesi ve İşe İade DavalarıSemineri, İstanbul 2010, 126-127; aynı yönde, Yarg. 9.HD., 11.09.2006, E. 2006/20779K.2006/21390, www.legalbank.net.70 Ekmekçi, Uygulama Sorunları, 137; Özekes, 153; Alpagut, İş Güvencesi, 244; Günay, İşKanunu Şerhi, 813.
110 İstanbul Barosu Yayınlarıten sonra kapanması feshi geçerli hale getirmez 71 . Dolayısıyla, Yargıtay’ınfeshin yapıldığı tarihteki koşullara göre yapılan değerlendirme sonucunda,feshin geçersiz olduğu sonucuna varması durumunda, işe iade, boşta geçensüre ücreti ve işe başlatmama tazminatının tespit edileceği yönündekigörüşünü isabetli bulmaktayız.Yargıtay’ın kararında yer verilen “…fesihten sonra işyerinin kapanmış olmasıişe iadeye ilişkin hükmün infazı ile ilgili bir hukuki sorundur. Bu husus,ileride açılacak boşta geçen süre ücreti ve işe başlatmama tazminatı ile ilgilidavada tartışılmalıdır...” şeklindeki ifadelerin de değerlendirilmesi gerekir.Görüldüğü gibi, bu kararında Yüksek Mahkeme, işyerinin kapanmasınınişe iade davasının parasal sonuçlarına ne şekilde etki edeceğini açıklığakavuşturmamıştır.Öğretide bir görüş, işyeri kapandığında işverenin iş güvencesi tazminatıödemekle yükümlü tutulamayacağı, sadece yargılama giderleri ile boşta geçensüre ücretine hükmedilebileceği yönündedir 72 .Belirtelim ki, hükmün infazı aşamasında da, Kanunda öngörülen koşullarınvarlığı durumunda, işçinin gerek boşta geçen süre ücretini gerek işebaşlatmama tazminatını elde edebileceği kanısındayız. İşe iade kararınınkesinleşmesi üzerine, işçi süresi içinde işverene başvurarak işe başlatılmasınıtalep edebilir. İşveren işçiyi çalıştırabileceği başka bir işyeri varsa,İşK.m.22 uyarınca işçiye bu işyerinde çalışmasını teklif edebilir. İşçi, teklifikabul ederek işe başlarsa sadece boşta geçen süre ücretine hak kazanacaktır.İşçinin böyle bir teklifi kabul etme yükümlülüğü bulunmadığı gibi, işvereninişçinin teklifi kabul etmemesine dayanarak iş sözleşmesini yenidengeçerli nedenle feshettiği iddiasında bulunması da mümkün değildir. İşçideğişiklik teklifini kabul etmezse, işe iade yükümlülüğü yerine getirilmediğindenişveren bunun hukuki sonuçlarından sorumlu olacaktır 73 . İşvereninişçiyi çalıştıracağı başka bir işyerinin bulunmaması durumunda da aynısonuca varılacak ve işveren boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatındansorumlu olacaktır 74 .71 Süzek, 576; Uşan, M.Fatih: Yargıtay Kararları Işığında İşe İade Davalarının Sonuçları,Kamu-İş, C.10, S.1, 2008, 27-29; Alp, Değerlendirme 2006, 173. Mahkemenin işe iadeyehükmetmeyeceği ancak dava haklı ise tazminata ve boşta geçen süre ücretine hükmedeceğiyönünde, Tuncay, A. Can: İş Güvencesi Yasası Neler Getiriyor, Çimento İşveren, Ocak2003, 11.72 Ekmekçi, Uygulama Sorunları, 137; Alpagut, İş Güvencesi, 244; Özekes, 153.73 Süzek, 576; Akyiğit, İş Güvencesi, 313; Alp, Değerlendirme 2006, 174.74 Tuncay, İş Güvencesi Yasası, 11; Süzek, 577; Akyiğit, İş Güvencesi, 313; Ertürk, İşe İadeDavaları, 954; Canbolat, Dürüstlük Kuralı, 125; Alp, Değerlendirme 2006, 174.
- Page 59 and 60: 58 İstanbul Barosu Yayınlarıdir.
- Page 61 and 62: 60 İstanbul Barosu Yayınlarısey
- Page 63 and 64: 62 İstanbul Barosu Yayınlarıme y
- Page 65 and 66: 64 İstanbul Barosu YayınlarıBu d
- Page 67 and 68: 66 İstanbul Barosu Yayınlarıöze
- Page 69 and 70: 68 İstanbul Barosu Yayınlarıişk
- Page 71 and 72: 70 İstanbul Barosu Yayınlarımı
- Page 73 and 74: 72 İstanbul Barosu Yayınlarıve 6
- Page 75 and 76: 74 İstanbul Barosu Yayınlarıgere
- Page 77 and 78: 76 İstanbul Barosu Yayınlarıönc
- Page 79 and 80: 78 İstanbul Barosu Yayınlarıdika
- Page 81 and 82: 80 İstanbul Barosu Yayınlarıdan
- Page 83 and 84: 82 İstanbul Barosu YayınlarıGiri
- Page 85 and 86: 84 İstanbul Barosu Yayınlarıgeri
- Page 87 and 88: 86 İstanbul Barosu Yayınlarıkesi
- Page 89 and 90: 88 İstanbul Barosu Yayınlarılaz
- Page 91 and 92: 90 İstanbul Barosu Yayınlarıveri
- Page 93 and 94: KonuİŞ GÜVENCESİ SİSTEMİNE EL
- Page 95 and 96: 94 İstanbul Barosu Yayınlarıyeni
- Page 97 and 98: 96 İstanbul Barosu Yayınlarıleri
- Page 99 and 100: 98 İstanbul Barosu Yayınlarırild
- Page 101 and 102: 100 İstanbul Barosu Yayınlarıdı
- Page 103 and 104: 102 İstanbul Barosu Yayınlarıli
- Page 105 and 106: 104 İstanbul Barosu Yayınları- (
- Page 107 and 108: 106 İstanbul Barosu Yayınlarıge
- Page 109: 108 İstanbul Barosu Yayınlarıüs
- Page 113 and 114: 112 İstanbul Barosu Yayınlarıril
- Page 115 and 116: 114 İstanbul Barosu YayınlarıHuk
- Page 117 and 118: 116 İstanbul Barosu Yayınlarıça
- Page 119 and 120: 118 İstanbul Barosu YayınlarıBel
- Page 121 and 122: 120 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 123 and 124: 122 İstanbul Barosu Yayınlarısü
- Page 125 and 126: 124 İstanbul Barosu Yayınlarısü
- Page 127 and 128: 126 İstanbul Barosu YayınlarıKan
- Page 129 and 130: 128 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 131 and 132: 130 İstanbul Barosu YayınlarıBun
- Page 133 and 134: 132 İstanbul Barosu YayınlarıDol
- Page 135 and 136: 134 İstanbul Barosu Yayınlarısiz
- Page 137 and 138: 136 İstanbul Barosu Yayınlarıcih
- Page 139 and 140: 138 İstanbul Barosu Yayınlarıbel
- Page 141 and 142: 140 İstanbul Barosu Yayınlarıdö
- Page 143 and 144: 142 İstanbul Barosu Yayınlarıget
- Page 145 and 146: 144 İstanbul Barosu Yayınlarıgi
- Page 147 and 148: 146 İstanbul Barosu Yayınlarımuv
- Page 149 and 150: 148 İstanbul Barosu Yayınlarıİ
- Page 151 and 152: 150 İstanbul Barosu YayınlarıTab
- Page 153 and 154: 152 İstanbul Barosu Yayınlarıbir
- Page 155 and 156: 154 İstanbul Barosu Yayınlarıisa
- Page 157 and 158: 156 İstanbul Barosu YayınlarıBu
- Page 159 and 160: 158 İstanbul Barosu Yayınlarınen
110 İstanbul <strong>Barosu</strong> Yayınlarıten sonra kapanması feshi geçerli hale getirmez 71 . Dolayısıyla, Yargıtay’ınfeshin yapıldığı tarihteki koşullara göre yapılan değerlendirme sonucunda,feshin geçersiz olduğu sonucuna varması durumunda, işe iade, boşta geçensüre ücreti <strong>ve</strong> işe başlatmama tazminatının tespit edileceği yönündekigörüşünü isabetli bulmaktayız.Yargıtay’ın kararında yer <strong>ve</strong>rilen “…fesihten sonra işyerinin kapanmış olmasıişe iadeye ilişkin hükmün infazı ile ilgili bir hukuki sorundur. Bu husus,ileride açılacak boşta geçen süre ücreti <strong>ve</strong> işe başlatmama tazminatı ile ilgilidavada tartışılmalıdır...” şeklindeki ifadelerin de değerlendirilmesi gerekir.Görüldüğü gibi, bu kararında Yüksek Mahkeme, işyerinin kapanmasınınişe iade davasının parasal sonuçlarına ne şekilde etki edeceğini açıklığakavuşturmamıştır.Öğretide bir görüş, işyeri kapandığında iş<strong>ve</strong>renin iş gü<strong>ve</strong>ncesi tazminatıödemekle yükümlü tutulamayacağı, sadece yargılama giderleri ile boşta geçensüre ücretine hükmedilebileceği yönündedir 72 .Belirtelim ki, hükmün infazı aşamasında da, Kanunda öngörülen koşullarınvarlığı durumunda, işçinin gerek boşta geçen süre ücretini gerek işebaşlatmama tazminatını elde edebileceği kanısındayız. İşe iade kararınınkesinleşmesi üzerine, işçi süresi içinde iş<strong>ve</strong>rene başvurarak işe başlatılmasınıtalep edebilir. İş<strong>ve</strong>ren işçiyi çalıştırabileceği başka bir işyeri varsa,İşK.m.22 uyarınca işçiye bu işyerinde çalışmasını teklif edebilir. İşçi, teklifikabul ederek işe başlarsa sadece boşta geçen süre ücretine hak kazanacaktır.İşçinin böyle bir teklifi kabul etme yükümlülüğü bulunmadığı gibi, iş<strong>ve</strong>reninişçinin teklifi kabul etmemesine dayanarak iş sözleşmesini yenidengeçerli nedenle feshettiği iddiasında bulunması da mümkün değildir. İşçideğişiklik teklifini kabul etmezse, işe iade yükümlülüğü yerine getirilmediğindeniş<strong>ve</strong>ren bunun hukuki sonuçlarından sorumlu olacaktır 73 . İş<strong>ve</strong>reninişçiyi çalıştıracağı başka bir işyerinin bulunmaması durumunda da aynısonuca varılacak <strong>ve</strong> iş<strong>ve</strong>ren boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatındansorumlu olacaktır 74 .71 Süzek, 576; Uşan, M.Fatih: Yargıtay Kararları Işığında İşe İade Davalarının Sonuçları,Kamu-İş, C.10, S.1, 2008, 27-29; Alp, Değerlendirme 2006, 173. Mahkemenin işe iadeyehükmetmeyeceği ancak dava haklı ise tazminata <strong>ve</strong> boşta geçen süre ücretine hükmedeceğiyönünde, Tuncay, A. Can: İş Gü<strong>ve</strong>ncesi Yasası Neler Getiriyor, Çimento İş<strong>ve</strong>ren, Ocak2003, 11.72 Ekmekçi, Uygulama Sorunları, 137; Alpagut, İş Gü<strong>ve</strong>ncesi, 244; Özekes, 153.73 Süzek, 576; Akyiğit, İş Gü<strong>ve</strong>ncesi, 313; Alp, Değerlendirme 2006, 174.74 Tuncay, İş Gü<strong>ve</strong>ncesi Yasası, 11; Süzek, 577; Akyiğit, İş Gü<strong>ve</strong>ncesi, 313; Ertürk, İşe İadeDavaları, 954; Canbolat, Dürüstlük Kuralı, 125; Alp, Değerlendirme 2006, 174.