Ufuk-U_niversitesi-SBE-Dergisi-S-ayı-5-kopya

sebebiyet verir. Bunun önemli bir görüntüsü ise, PISA sonuçlarında okuduğunuanlamada anadil hakimiyeti en düşük düzey olan Güneydoğu Anadolu bölgesi olarakyansımasıdır. Bu coğrafi bölge için "anadil hangi dildir" çatışması, kendisini farklıetniklerden hisseden kuşaklarda sürekli tartışılmaktadır.Unutmamak gerekir ki, "kültür yalnızca toplumsal davranışları değil, düşünüştarzını da kapsar". ".. Anlamlı kültürel bağlam belirlendiği ve bu türden bağlamlarfarklılık gösterebildiği için çeşitli toplumlar dünyayı çok farklı tarzda algılayabilirler(Bates 2009 s.48). Bunun sonucunda ise o halk, toplumun bütününden kendini ayrıhissedebilir.Öğretmenlerin anne-baba yanında kazandıkları okuma alışkanlıkları ve mezunoldukları okullarda edindikleri okuma stratejileri (ki-kare sonuçları) örneklem gruptabulunan öğretmenlerin okuduğunu anlama ile ilgili stratejilere bilişsel açıdan sahipolduklarını göstermektedir. Ancak kazanılan bu bilişsel davranışların, içten gelenmotivasyona dönüşüp dönüşmediği yani metin seçerek okuyup okumadıkları ve metindegeçen anlamı belli olmayan veya bilinmeyen sözcükler için okuma stratejilerine dayalıdavranış gösterip göstermedikleri incelendiğinde bu bilişsel davranışların, okumaalışkanlıklarına anlamlı düzeyde dönüşemediği görülmektedir.Öneriler:• Güneydoğu Anadolu'da görev yapan öğretmenlerin Türk dilinde okuduğunu anlamabecerilerini hayata geçirilmesine yönelik hizmet içi eğitim programlarıyerleştirilmelidir.• Bölge için gerekli olan PISA çalışmalarına yönelik yoğun eğitim aktiviteleri heryönüyle bölgeye kaydırılmalıdır• PISA araştırmalarında karşılaştırmalar yapılması yarar sağlayacağı için Türkiye'dePISA'da en üst ve en düşük puan alan yörelerdeki öğretmen (alan bilgilerine dayalı)performansları karşılaştırılmalıdır. PISA sonuçlarının düşük düzeyde olduğuyörelerdeki okullarda bu alana ait öğretmenlerin mesleklerindeki devamlılığına gözyumulması gelecekte ülke çapında yeni kuşaklar arasında büyük açıklara meydanvereceği göz ardı edilmemelidir. Bu tür geniş boyutlu sınavlardan düşük puan alanokulların öğretmenleri ile yüksek puan alan diğer coğrafi bölge öğretmenleriarasında yoğun değişim atamaları yapılmalıdır.• Coğrafi kökene ait öğretmen atamaları o coğrafi bölgede kültürel gelişimikısıtlayacağı için, kültür çeşitlenmesine ket vuracağı ve özellikle de etnik aidiyetigüçlendireceği için bu tür atamalardan kaçınılması gereklidir. Karma coğrafi bölgeatamaları yapılmalıdır. Böylelikle; Türkiye'de her bölgede görev yapan öğretmenler,tüm ülkeyi kültürleriyle tanıyabilecekleri gibi, her yöreye de kendi kültürlerinikatarak, "kültür zenginliği" sağlarlar.• Bu tür kültüre ait farklı değişkenli benzer araştırmalar, Doğu Akdeniz, DoğuAnadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki diğer öğretim kurumları için deyapılmalı ve iç etkiler görünür hale getirilmelidir.• PISA sonuçları, değişik isimli ortaöğretim genelindeki sınav sonuçlarıyla vemerkezi yapılan üniversite giriş sınav sonuçlarıyla coğrafi bölgelerdeki farklılığı146