Ufuk-U_niversitesi-SBE-Dergisi-S-ayı-5-kopya

• Birincil Stratejiler ve Destek Stratejiler: Birincil stratejiler, öğrenme sırasındaenformasyonun kayıt ve işlenmesiyle ilgili birincil bilişsel süreçleri yönlendirir(örneğin metnin özetlenmesi, metinle ilgili ön görülerin söylenmesi,mnemoteknikler v.s.). Bunlar, enformasyonların anlaşılmasını, kayıt edilmesini vetekrar geri çağrılmasını desteklemektedir. Destek stratejileri, öğrenme süreciniindirekt olarak motivasyonel işlevler üzerinden etkilerler. Bunlar üzerinden öğrenmesüreci harekete geçirilir, kayıt edici olur ve yönlendirilir (örneğin içten gelenmotivasyonun güçlenmesi, dikkati konu üzerine yönlendirme, zamanı planlama v.b.)• Özgün ve Genel stratejiler: Özgün stratejiler, belirli durumların kullanımıylasınırlıdır (örneğin matematiksel problemlerinin çözüm stratejileri gibi). Genelstratejiler, geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu kategorinin sistemleşmesi, birbütünlük takip eder (genel problem çözme stratejilerinden özgün bir ödevhazırlamayla ilgili stratejiye kadar uzanır). Metnin anlaşılmasıyla ilgili stratejiler,daha orta alanında yer alır• Mikro, Meso ve Makro Stratejiler: Bu stratejiler, yerleştirilmiş oldukları üzerindeçalışılacağı süreyi belirten zaman dilimleri üzerinden sınıflandırılırlar.• Enformasyonların İşleniş Süreciyle İlgili İşlevler (Weinstein ve Mayer 1986):Tekrarlama stratejilerine göre (yeni enformasyonları aktif tekrarları veezberlenmesi), detaylandırma stratejilerine göre (yeni öğrenme materyali içinde veyeni ile eski öğrenme materyali arasında ilişkiler oluşturulması) organizasyonstratejilerine göre(tablolar, diagramlar oluşturulması) ve kontrol stratejilerine göre(davranışları planlamak, öğrenme sürecini canladırmak) stratejiler bir diğerindenayrılır. Kontrol stratejileri, meta kognitif stratejiler olarak da tanımlanabilir.Bu stratejilere dayalı olarak değişkenler oluşturulmuş ve değişkenleri direkt ve /veya indirekt sorgulayan anket soruları yazılmıştır. Ancak; bu araştırmadaki ankette,yukarıdaki tarzda gruplandırma yapılmamıştırÜniversitede görevli Türkçe öğretim elemanlarının görüşlerine dayanarak uzmankanısı alma yoluyla anket geçerliği sağlanmıştır.Bu araştırmada kullanılan anket soruları "Adequacy of Reading Comprehensionof Turkish Language Teachers and Elementary School Teachers Working in Gaziantepin the Southeast Anatolian Region" (Ültanır 2013) başlıklı makale için Gaziantep,merkez ve ilçelerdeki ilköğretim okullarında 2012-2013 öğretim yılında görevli olanevrenden "kolaydan örneklem" yöntemiyle seçilen ilköğretim okullarında ilkokulortaokulöğretmenlerine ve liselerde görevli olan Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatıöğretmenlerine (n=407) uygulanmıştır. Bu öğretmenlerin çocukluk yıllarında aileiçindeki sosyo-ekonomik düzeylerinin, anne-baba eğitim durumlarına göre; anne-babaeğitim durumlarının, aile içindeki okuma alışkanlıklarına göre; anne-baba yanındaykenkazanılan okuma alışkanlıklarının şu an okumaya ayırdıkları zamana-süreye göre,okudukları materyal türüne ve okuma tiplerine göre farklılık gösterip göstermediği134