12.07.2015 Views

Ufuk-U_niversitesi-SBE-Dergisi-S-ayı-5-kopya

Ufuk-U_niversitesi-SBE-Dergisi-S-ayı-5-kopya

Ufuk-U_niversitesi-SBE-Dergisi-S-ayı-5-kopya

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

edileceğini araştırmaz, ancak bunlarla ilgili bazı anahtar ifadeleri / düşünceleriaraştırır. Gerçi yazarlar, özetlemeler yapmada, her şeyi bir araya getiren anahtarifadeleri yerleştirmede veya fikirlerin / materyallerin olası sonuçlarını veyaemplikasyonlarını yerleştirmede özgündürler… Okuyucular ise açıklamalardanyararlanmak istediklerinde hem yazarların yerleştirmiş oldukları sınırlar üzerindenhareket ederek ilerleyecek hem de enformasyonlardaki bazı fikirleri yeni konumlara vemetinde yeterince işlenmemiş problemleri uygulayabilecek konumda olmalıdırlar..”(s.102-103). Bloom bu açıklamasında bir metni okunulup anlaşılmasının ne olduğunubetimlemektedir. Ancak okuduğunu anlamayla ilgili bir öğretim hedefi, diğer bir çoköğretim hedefleri için hazır bulunuşluk düzeylerini oluşturur.Yazılı konuşma karşısında sözlü konuşma alt başlığında ise yazılı dilin oral dörtözelliğe ayrıldığından söz edilmektedir: Bunlar “bağlam özgürlüğü”; “fikir açıklamadaanlaşılırlık sorumluluğu”; “fikirlerin prozodik (konuşmaya dayalı bütünlük içinde)yerleştirilmesi”; “kurallara uyan dil kullanımı” ; “fikirlerin planlanması”dır (Klicpera &Gasteiger-Klicpera, 1995 s.6). Buna dayalı olarak yazının öğrenilmesi çocuklar içinyalnızca bir yeterliğin edinilmesi değil, aynı zamanda yansıtmanın yeni bir biçimininortaya çıkmasıdır. Çocuklar, kitaplar aracılığıyla bağlantısız süreçlerle ilişki kurarlar(a.g.e. s.6). Çocukluk döneminden itibaren gerek öğretim süreçleri içinde, gerekse buhusus günlük yaşamda adım adım gelişen bir yeteneğe dönüşür. Okuma davranışıilkokul dönemlerinde kısa bir süre içinde psikomotorik davranış halini alır.PISA’da okuma becerilerinde ele alınan bilişsel yeterlikler; bir metni basitolarak çözümlemekten sözcük bilgisine, dilbilgisine, dilbilimsel ve metinsel yapı veözellikleri bilmeye, yaşadığımız dünya hakkında bilgi sahibi olmaya kadar uzanır. Aynızamanda, metniçözümlerken uygun stratejileri kullanma becerisi ve bu becerininfarkında olma gibi üst düzeybilişsel becerileri de içine alır (PISA 2009 Ulusal ÖnRaporu 2010). PISA okuduğunu anlama yeteneğini, bir metni, kendi ifadesi içinde,kendi görüşü içinde ve formal yapısı içinde anlama yeteneği olarak tanımlamaktadır.Ayrıca farklı amaçlar için metinden yararlanacak konumda olmak gibi daha üst düzeyilişki kurma yeteneği olarak da tanımlamaktadır (Artelt ve diğerleri 2001). Bu tanımabakıldığında bilginin edinilmesi ve mevcut olan bilginin geliştirilmesi için okumayeteneği ön koşul olmaktadır. Okuma, çok farklı amaçlar için işlevsel olan merkezi birkültürel tekniktir. Metinler üzerinden yalnızca enformasyonlar ve olgular değil, aynızamanda fikirler, değer yargıları ve kültürel içerikler iletilir (Oerter 1999). Yani;okuduğunu anlama yeteneği, topluma ve kültüre dahil olm<strong>ayı</strong> tanımlamaktadır. Okumaaracılığıyla yazı dili üzerinden enformasyonların ve olguların yanı sıra fikirler, değerdüşünceleri ve kültürel içeriklere de erişilmektedir. Okuduğunu anlama yeteneği bundandol<strong>ayı</strong> medya içinde universel bir kültür aracıdır. Bunun aksine modern okumazyazmazlığakadar uzanan düşük seviyedeki okuma yeteneği, normal olmayan şanseşitliği anlamına gelir (Artelt ve diğerleri., 2007, s.5).130

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!