Türkiye BMİDÇS I. Ulusal Bildirimi - Enerji ve Tabii Kaynaklar ...

2. ULUSAL ŞARTLARLinyit: Ülkemizin en önemli ulusal enerji kaynaklarından biri linyit olup, yaygın olarak her bölgede bulunmaktadır. Toplamrezerv miktarı yaklaşık 8.4 milyon ton’dur. 2004 yılında linyit üretimi 43.7 milyon ton olmuştur. Linyit tüketen başlıcasektörler konut, elektrik ve sanayi sektörleridir. Türkiye’de kalorifik değeri daha düşük olan linyit termik santrallerindetüketilirken, daha yüksek kalitedeki linyit konut ve sanayi sektörlerinde kullanılmaktadır.Taş Kömürü: Karadeniz Bölgesinde toplam 1.3 mt taş kömürü rezervi olduğu tahmin edilmekte olup, toplam rezervlerin0.6 mt’u görünürdür. Yurt içi taş kömürünün büyük bölümü demir ve çelik üretiminde ve konutlarda ısınma amaçlıkullanılmaktadır. Taş kömürü üretimi 2004 yılında 1.9 mt’a ulaşmıştır. Aynı yıl, 16.4 mt taş kömürü ithal edilmiştir. Nihaitaş kömürü tüketiminin %90’dan fazlası sanayi sektöründe gerçekleşmiştir. Demir ve çimento sektörleri ithalatın sırasıyla%26 ve % 11’ini tüketmiştir. Geri kalan taş kömürü konut sektöründe, özellikle büyük şehirlerde hava kirliliğini azaltmakamacıyla kullanılmıştır.Asfaltit : Güneydoğu Anadolu Bölgesinde 79 mt asfaltit (bitümlü kömür) rezervi bulunmaktadır. Özellikle doğu ve güneydoğuAnadolu’da konut sektöründe kullanılan asfaltit, değerli bir enerji kaynağıdır. Türkiye’de asfaltit üretimi 2004 yılında 722kt’a ulaşmıştır.Petrol: Türkiye’de hali hazırda keşfedilmiş bölgelerde 940 mt petrol rezervi olduğu tahmin edilmektedir. Bu rezervinyaklaşık 162 mt’u ekonomik olarak geri kazanılabilirdir. Ülkemizde 2004 yılı sonu itibariyle, bunun kümülatif toplam 119.6mt’u çıkarılmış, geriye 42.8 mt geri kazanılabilir rezerv kalmıştır. Aynı yılda ham petrol üretimi 2.3 mt olmuştur.Doğal Gaz: Türkiye’nin toplam doğalgaz rezervi 20.1 bcm olup, kullanılabilir rezerv 14.1 bcm’dir. Ülkemizde 2004 yılı sonuitibariyle, kümülatif doğal gaz üretimi 6.2 bcm olmuş, geriye kalan kullanılabilir rezerv 8 bcm olmuştur. Türkiye de 2004yılında, yurt içi doğal gaz üretimi 0.7 bcm’dir. Eski Sovyetler Birliği ülkelerinden 1987 yılında ithalatın başlamasından buyana doğal gaz kullanımı hızla artmış olup, 2004 yılında, Rusya’dan 14.1 bcm, Cezayir’den 3.2 bcm, Nijerya’dan 1 bcm veİran’dan 3.5 bcm doğal gaz ithal edilmiştir.Yenilenebilir EnerjiTürkiye önemli yenilenebilir enerji kaynaklarına sahiptir. Yenilenebilir enerji üretimi 2004 yılında toplam birincil enerjiarzının %12.3’üne ulaşmış ve 10.8 mtoe olmuştur. Yenilenebilir kaynaklarından elektrik üretimi 2004 yılında %31 oranındadır.Yenilenebilir enerji kaynakları yurt içi enerji üretiminde kömürden sonra en büyük ikinci kaynak olmaktadır. Türkiye’deyenilenebilir enerji kaynağı büyük ölçüde hidroelektrik ve biyokütle ağırlıklıdır. Rüzgar ve güneş enerjisinin katkısı sınırlıdırancak gelecekte daha hızlı büyümesi beklenmektedir. [11]Hidrolik Enerji: Türkiye’de ekonomik olarak kullanılabilir hidroelektrik potansiyeli yaklaşık 130 TWh olup, bununyaklaşık % 35’i hali hazırda kullanılır durumdadır. Hidroelektrik üretimi 1990’da 2 mtoe (23.1TWh)’den, 2004 yılında 4.0mtoe (46.1 TWh)’e artmış, yıllık %5.1 büyüme oranı sergilemiştir.Jeotermal Enerji: Türkiye’de göz ardı edilemeyecek jeotermal enerji kaynağı mevcuttur. Elektrik üretimi için toplamjeotermal enerji potansiyeli yaklaşık 510 Mwe’dir. Tarımsal sera ısıtma ve mahalli ısıtma için söz konusu olan potansiyel 31500 MWth’dir. Mevcut durumda kapasiteleri 15 MW ve 8 MW olan iki jeotermal enerji santrali faal durumdadır. Türkiye’dedeğişik yerlerde bulunan pek çok konut, çok sayıda turistik tesis ve sera, jeotermal enerji kaynağıyla ısıtılmaktadır.Rüzgar Enerjisi: Marmara, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin rüzgar potansiyeli bakımından uygun yerler olduğutespit edilmiştir. Teknik rüzgar potansiyeli yaklaşık 88,000 MW ve ekonomik açıdan kullanılabilir rüzgar potansiyeli yaklaşık10,000 MW’dır.Güneş Enerjisi: Türkiye güneş enerjisi potansiyeli bakımından coğrafi açıdan iyi bir konumdadır. Meteorolojik verilerTürkiye’de ortalama yıllık güneş ışını yoğunluğunun günlük 308 Cal/cm 2 (3.6 KWh/m 2 ) ve ortalama yıllık güneşli geçensürenin 2640 saat olduğunu göstermektedir. [10] Toplam güneş enerjisi potansiyeli yaklaşık 87 mtoe’dur. Toplam güneşenerjisi kolektör kapasitesi yaklaşık 11 milyon m 2 olup, 2004 yılında 0.4 mtoe güneş enerjisi üretilmiştir.Biyokütle Enerjisi: Biyokütle kaynakları (ağaç, hayvan ve bitki atıkları) Türkiye’nin kırsal kesimlerinde geleneksel olarakpişirme ve ısınmada yakıt olarak kullanılagelmiştir. Toplam birincil enerji üretiminde biyokütlenin payı 2004 yılında %2344