Türkiye BMİDÇS I. Ulusal Bildirimi - Enerji ve Tabii Kaynaklar ...

1. YÖNETİCİ ÖZETİ1.5 İklim Değişikliği, Duyarlılık Değerlendirmesi, Uyum Önlemleri1.5.1 İklim Değişikliği EtkileriKaydedilen değişikliklerin en göze çarpan özelliği yaz sıcaklıklarında yaşanan sıcaklık artışlarıdır. Yaz sıcaklıkları çoğunluklaTürkiye’nin batı ve güney batı bölgelerinde gerçekleşmektedir. Son 50 yıl içinde kış mevsiminde Türkiye’nin batı illerinedüşen yağış miktarı önemli ölçüde azalmıştır. Diğer taraftan sonbahar mevsiminde İç Anadolu’nun kuzey bölgelerine düşenyağış miktarında artış görülmüştür.Yağışlar, Türkiye’nin Ege ve Akdeniz kıyıları boyunca azalmakta ve Karadeniz kıyısı boyunca artmaktadır. Yağışlarda enönemli (mutlak) azalmalar güney-batı sahilinde gözlenecektir. Buna karşılık Doğu Karadeniz bölgesinin önemli ölçüdedaha fazla yağış alması beklenmektedir. Yaz aylarında tüm Türkiye’de yağış miktarı açısından çok büyük değişikliklerbeklenmemektedir.Özellikle Orta ve Doğu Karadeniz, kuzey Ege ve doğu Akdeniz bölgelerinde olmak üzere kıyılarımızda meydana gelen kıyıerozyonu, sel ve su baskınları sorun teşkil etmektedir. Turistik ve kıyı şeridinde yer alan şehirler özellikle tehdit altındadır.Türkiye’nin güney batı sahillerinde yer alan Phaselis ve Patara gibi antik şehirler de olduğu gibi Deniz Seviyesinin Yükselmesisonucunda pek çok “önemli” kültürel sit alanının zarar görme ya da yıkılma olasılığı bulunmaktadır. Bu önemli sit alanlarındanbazıları artan dalga faaliyetlerinden zarar görebilir, ya da diğer taraftan giderek artan kumul hareketlerinden dolayı kumtepeciklerinin altında kalabilir. (Örnek; Akdeniz kıyısındaki Pompeipolis antik kenti kumullar ile örtülmüş durumdadır).Türkiye’nin bu bölgesi tarihi kalıntılar açısından çok zengin olduğundan, kalıntıların yerini değiştirmek pratik anlamdaimkansızdır. Aynı zamanda bu tür bir yer değişimi tarihi kalıntıların özelliklerinde ve içeriklerinde değişikliklere de sebepolabilir.Üzerinde çalışılan havzalardaki yüzey sularının neredeyse %20’sinin 2030 tarihinde kaybedileceği tahmin edilmektedir.Bu oran 2050 ve 2100 yıllarında gelindiğinde sırasıyla %35 ve % 50 ‘ye çıkacaktır. Havzalardaki yüzey suyu potansiyelindeyaşanan azalmalar su kullanıcıları açısından özellikle tarım, konut ve sanayi sektörlerindeki su tüketicileri açısından önemlisu sıkıntılarına sebep olacaktır. Buna ek olarak bitkilerde yaşanan buharlaşma yoluyla su kayıplarının artması (2030 ve 2100yılları için sırasıyla %10 ve % 54) sulama suyu ihtiyacını ciddi boyutlarda artıracaktır. Su sıkıntısı sorunlarına ek olarak, arazikullanımı ve havzalardaki arazi örtüsü de iklim değişikliği sonuçlarından önemli ölçüde etkilenecektir.1.5.2 UyumÜç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemizin kıyı bölgelerinde yaşanan ve giderek artan sorunlara bağlı olarak, kamu kurumve kuruluşları tarafından çeşitli önlemlerin alınmasını sağlanmıştır. Buna örnek olarak, koruma altına alınan alanların pekçoğunun Fethiye-Göcek, Gökova, Patara, Kekova, Foça, Datca-Bozburun, Belek vb gibi kıyı şeridinde yer alması verilebilir.Çevre ve Orman Bakanlığı ÇED çalışmalarında bulunacak bir Kıyı Bölgeleri Dairesi Başkanlığı kurmayı planlamaktadır. ÖzelÇevre Koruma Kurumu Başkanlığı da yeni alanları özel çevre koruma bölgesi olarak ilan etmekte ve özel çevre programlarıgeliştirmektedir.Artan su sıkıntısı ve çölleşme sorunlarını dengelemek adına aşağıda belirtilen adımlar adaptasyon önlemleri olarakbelirlenmiştir.• Su kaynaklarının geleneksel kullanımı dışında farklı kullanım tekniklerinin geliştirilmesi• Kuraklığa ve tuzluluğa dayanıklı yeni bitki türlerinin geliştirilmesi• Düşük kaliteli su ile kaliteli ürün alınabilecek bitki türlerinin geliştirilmesi20