Türkiye BMİDÇS I. Ulusal Bildirimi - Enerji ve Tabii Kaynaklar ...

1. YÖNETİCİ ÖZETİUlaştırma sektörüne dayalı sera gazı emisyonlarının ayrıntılı bir envanterinin hazırlanması, bu emisyonları etkileyen temelparametrelerin araştırılması ve bu emisyonların kontrol altına alınabilmesi için çözüm önerileri getirilmesi amacıyla birçalışma planlanmıştır. Ulaştırma Bakanlığı; TÜBİTAK – MAM, İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümüve İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü ile işbirliği içerisinde gerçekleştirilecek “Türkiye’de UlaştırmaSektörü Kaynaklı Sera Gazı Emisyonlarının Azaltımı” konulu bir proje önermiştir. Proje TÜBİTAK tarafından Ekim 2005tarihinde kabul edilmiş ve Ekim 2006 tarihinde uygulamaya geçilmiştir. Politika yapıcılara bilgi sağlamak amacıyla buçalışmanın sonunda daha gerçekçi ve ayrıntılı senaryolar üretilecektir.1.4.4 Sanayi Sektörü TahminleriTürkiye enerji verimliliğini artırmak ve çevre üzerindeki etkileri azaltmak üzere sorumluluğunun bilincinde olarak, tümekonomik sektörlerle özellikle enerji yoğun sanayi sektörleri ile birlikte sanayi sektörlerinin İmalatçı Birliklerinin işbirliğive katkılarıyla gerekli önlemleri almaktadır. Söz konusu önlemler üreticiler üzerine büyük mali yük getirmektedir. Yüksekenerji talepleri ve iklim değişikliği üzerindeki güçlü etkileri nedeniyle burada iki sanayi sektörü, çimento ve demir-çelik ileilgili ayrıntılı önlemler tartışılacaktır.Türkiye Demir-Çelik SektörüBu çalışmada, Türkiye Demir Çelik Sanayinde doğrudan enerji kullanımı ile ilgili CO 2emisyonları belirtilmiştir. Sektördebir çalışma yapılmış ve 1990, 2004, 2010, 2015 ve 2020 yılları için sektöre ait enerji tüketim değerleri ve karbon dioksitdeğerleri tespit edilmiştir. Toplam çelik üretimi ve sektöre ait CO 2emisyon değerleri kullanılarak gelecekte gerçekleşecektoplam CO 2emisyon değerleri hesaplanmıştır.1990 yılında Türkiye’de 9.31 Mt (milyon ton) ham çelik üretimi yapılmıştır. Bu miktarın yaklaşık %53’ü elektrik ark fırınlarındave %47’si entegre çelik tesislerinde yapılmıştır. Entegre çelik tesislerinde çeliğin %13’ü Siemens Martin fırınlarında, %87’siise bazik oksijen fırınlarında üretilmiştir. 1990 yılı için çelik üretiminde doğrudan enerji kullanımı ile ilişkili toplam CO 2emisyonları 11.96 Mt olarak hesaplanmıştır. Her ne kadar elektrik ark fırınlarında üretilen çelik miktarı entegre tesislerdeüretilen miktardan daha fazla olsa da, elektrik ark fırınlarının toplam CO 2emisyonlarına etkisi nispeten düşük bulunmuştur.Bu oran yalnızca %5.6 olarak hesaplanmıştır. Bunun temel nedeni elektrik ark fırınlarında üretilen çeliğin daha düşük CO 2emisyon değerine sahip olmasıdır. Bu değer bir ton ham çelik başına yaklaşık 0.135 ton/CO 2’dir. Entegre çelik tesislerindeüretilen çeliğin CO 2emisyon değeri ise bir ton ham çelik başına yaklaşık 2.59 ton/CO 2’dir.2004 yılında çelik üretiminde doğrudan enerji kullanımı ile ilişkili toplam CO 2emisyonları 15.2 Mt olarak hesaplanmıştır.CO 2emisyonlarının yaklaşık %13’ü elektrik ark fırınlarında yapılan üretimden, geri kalanı ise bazik oksijen fırınlarındayapılan üretimden kaynaklanmaktadır. 2004 yılında elektrik ark fırınlarında üretilen çelik için CO 2emisyon değerleri 1990yılında hesaplanan değerlere benzer bulunmuştur. Diğer taraftan entegre çelik tesislerinde üretilen çeliğin CO 2emisyondeğeri bir ton ham çelik başına 2.22 ton/CO 2olarak tespit edilmiştir. Bu değer 1990 yılında gerçekleşen değerden düşüktür.Bu düşüşün ardında birçok sebep yatmaktadır. Burada belirtilen tahminlerde kullanılan emisyon değerlerinin TürkiyeDemir-Çelik Üreticileri Derneği’nden alınan sektöre özel hesaplamalara dayalı olduğu unutulmamalıdır. Diğer taraftanBölüm 3 ve Ek 4’de belirtilen emisyon seviyeleri Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli 1. Yaklaşım (IPCC Tier1) yöntemikullanılarak hesaplanmıştır.Daha düşük CO 2emisyon değerleri elde edilmesinin sebeplerinden bir tanesi de, Ereğli Demir-Çelik Fabrikasında (Erdemir)ve İskenderun Demir-Çelik Fabrikasında (İsdemir) 1990 yılından beri uygulanmakta olan enerji verimliliği çalışmalarıdır.Diğer bir sebep, Karabük Demir-Çelik Fabrikasında (Kardemir) çelik üretim teknolojisinde gerçekleştirilen değişikliktir.1995 yılında özelleştirilmesinin ardından Kardemir Siemens Martin teknolojisini bazik oksijen fırını teknolojisinedönüştürmüştür.Tahminler uyarınca ham çelik üretiminin 2010 yılında 28.37 Mt’a, 2015 yılında 32.36 Mt’a ve 2020 yılında 33.86 Mt’ayükselmesi beklenmektedir. 2010 yılında ham çeliğin %63’ü elektrik ark fırınlarında üretilecektir. Ancak 2015 ve 2020yıllarına gelindiğinde bu oran yaklaşık %41 olacaktır. Bu yıllar süresince elektrik ark fırınlarında üretilen çeliğin emisyondeğerlerinde herhangi bir değişiklik beklenmemektedir. Diğer taraftan bazik oksijen fırınlarında üretilen çeliğin emisyon18