Türkiye BMİDÇS I. Ulusal Bildirimi - Enerji ve Tabii Kaynaklar ...

6. İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, DUYARLILIK DEĞERLENDİRMESİ ve UYUM TEDBİRLERİSulama ve DrenajSulamadaki su kullanımı, artış göstermektedir. Bu artışın sebebi, ekili ürünlerin çeşitlenmesi, dağıtım sistemlerinin yıpranmışolmasından dolayı artan kayıplar ve çiftçilerin su tasarrufu yapmaya teşvik edilmemesidir. Deltanın alt kesimlerine sulamasistemleri yapıldıktan sonra, toprak tuzluluğu önemli bir sorun haline gelmiş ancak daha fazla su kullanılarak süzdürmeyoluyla azaltılmıştır.Uyumİklim değişikliğine bağlı olarak su ihtiyacındaki tahmin edilen artış, yeni tesis inşa etmeye gerek kalmadan sulama etkinliğiarttırılarak yönetilebilir. [1]İklim değişikliği senaryolarında öngörülen tedbirler arasında, su depolama tesislerinin planlanması ve işletilmesi içinhavzadaki projenin zaman, bölge ve konumuna göre belirlenecek yeni kriterler yer almaktadır. 6Etki çalışmalarından elde edilen tahminin bulgularla ilgili olarak belirlenmiş uyum tedbirlerinden bazıları aşağıdaki gibidir: 7• Su kaynaklarının geleneksel olmayan kullanımına yönelik tekniklerin geliştirilmesi• Kuraklık ve tuzluluğa dayanıklı yeni bitki türlerinin geliştirilmesi ve yetiştirilmesi• Düşük kaliteli suyla, yüksek kalitede ürünler verebilecek bitki türlerinin geliştirilmesi6 8-9 Haziran 2006 tarihinde gerçekleştirilen Türkiye’nin İklim Değişikliği Eylem Planı Çerçevesinin Hazırlanmasına ilişkin Çalışma Toplantısı’ndan çıkan sonuçlardanbiri.7 Tavsiye edilen uyum tedbirleri 2-3 Mart 2006 tarihinde İklim Değişikliğinin Etkileri ve Uyum konulu GEF (Küresel Çevre Fonu) Projesi Ülke Çalışma Toplantısındabelirlenmiştir.6.2.3 Deniz Ekosistemleri ve BalıkçılıkÖtrofikasyon, aşırı avcılık, Mnemiopsis leidyi ve Beroe ovata gibi yabancı jelatinli etobur türlerin büyük oranda artması,son on yıldaki ani soğuma ve ısınma olayları ve buna bağlı olarak hidro-meteorolojik özelliklerdeki değişiklikler nedeniyleKaradeniz ekosisteminde 1980’li ve 1990’lı yıllarda büyük değişiklikler meydana gelmiştir (Oğuz, 2005a).Gösterilen farklı beslenme basamaklarından elde edilen zaman serisi verileri kullanılarak ekosistem dönüşümlerininson 40 yılı dört aşamada (ötrofikasyon öncesi, erken ötrofikasyon yoğun ötrofikasyon ve ötrofikasyon sonrası aşamaları)incelenmiştir.Oğuz (2005a) tarafından yapılan araştırmada atıfta bulunulan ‘rejim değişikliği’, esneklik düştüğünde ve bir ekosistem,çoklu beslenme basamaklarında dış güçlerden kaynaklanan düşük frekanslı, yüksek boyutlu değişikliklere karşı hassashale geldiğinde miktarlandırılabilir, yarı-dengeli durum (ya da rejim) arasındaki geçişi ifade eder (Collie ve meslektaşları,2004). Ekosistem daha sonra, yukarıdan aşağı zorlama (aşırı avlanma, yabancı türlerin istilası ile işlevsel grupların ortadankalkması), aşağıdan yukarı zorlama (örn; besin ve kirletici girdisi) ve iklim değişikliği yoluyla rejimi değiştirir.Karadeniz ekosistemindeki iklim değişikliği nedeniyle meydana gelen varyasyonları sayarak sonradan yapılan çalışmalardaha yüksek ve daha alçak beslenme basamaklarındaki rejim değişikliklerine işaret etmektedir. Rejim değişikliği, “süreksizrejim değişikliği” olaylarının bulgularıyla sonuçlanan daha yüksek beslenme basamaklarındaki balıkçılık basıncıyla ilgiliküçük pelajik balıkların yakalanmasına ilişkin varyasyonların incelenmesiyle tespit edilmektedir.Alt beslenme basamağındaki rejim değişikliklerinde, Oğuz, 2005 tarafından tanımlandığı gibi iklim, ötrofikasyon ve aşırıavlanma ile birlikte kontrol edilen fitoplankton biyokütle varyasyonları göz önünde bulundurulur. Sorokin (2002) tarafındanortaya atılan verilere göre, Karadeniz ekosisteminin büyük bir kısmının temek kısıtlayıcı besin maddesi olan antropojeniktabanlı nitrojen yükü 1960’lı yıllarda ~150 kiloton/yıl iken 1980’li yılların ortalarında doğrusal olarak yaklaşık ~600 kiloton/yıla çıkmış ve sonraları 1990’lı yıllarda ~300 kiloton /yıla gerilemiştir. Collie ve meslektaşlarına (2004) göre, daha yüksekbir beslenme basamağında yapılan çalışmanın bulguları, “düzgün rejim değişikliği” olarak tanımlanabilecek bir geçişi ortayakoymaktadır.6.2.4 Kara ve Tatlı Su Ekosistemleri, Sulak Alanlar ve BiyoçeşitlilikKara Ekosistemine EtkileriSon 30 yılda meydana gelen iklim değişikliği, türlerin dağılımı ile çeşitliliğinde sayısız değişikliğe yol açmıştır. Sonçalışmalarda, farklı ısınma senaryoları çerçevesinde gelecekte meydana gelebilecek değişiklikler, rakamlara dökülmeyeçalışılmıştır. [2]Türkiye’de amfibiler, kuşlar, memeliler ve sürüngenlerden oluşan 737 tür yaşamaktadır. Bunlardan %3.5’i endemik, yanibaşka bir ülkede bulunmayan türden olup, %6.2’si tehdit altındadır. Türkiye, en az 8650 damarlı bitki türüne ev sahipliğiyapmaktadır. Bunlardan %30.9’u endemik olup, %0.7’si Uluslararası Doğa Koruma Birliği’nin I-V.1 kategorileri uyarıncakoruma altındadır. Türkiye, 1996’dan bu yana BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’ne taraftır. [3]178