Türkiye BMİDÇS I. Ulusal Bildirimi - Enerji ve Tabii Kaynaklar ...

CO 2Emisyonları ve Türkiye Demir ve Çelik SanayiMevcut durumda, Türkiye Demir ve Çelik Sanayi, entegre çelik tesislerinde bazik oksijen fırınları ve elektrik ark fırınlarıile çelik üretimi yapmaktadır. Üç entegre çelik tesisi ve 18 elektrik ark fırını tesisi bulunmaktadır. Türkiye Demir ve ÇelikSanayinde yer alan şirketler özel sektör şirketleridir. Elektrik ark fırını şirketlerinden yalnızca bir tanesi devlete aittir.Toplam CO 2emisyonu, 2004 yılında 15.2 Mt idi ve bu oranın %87’si entegre çelik tesislerindeki üretimden ve %13’ü elektrikark fırınlarında yapılan üretimden kaynaklanmaktaydı. [11]. Yapılan araştırmanın sonuçlarına göre 1990 yılında bu rakamlarsırası ile 12 Mt CO 2ve 0.668 olmuştur. CO 2emisyonlarının 2020 yılında entegre çelik tesislerinde 26.54 Mt ve elektrik arkfırınlarında 2.66 Mt olması beklenmektedir. Bu da, 2020 yılında CO 2emisyonlarının %90’ından daha fazlasını entegre çeliktesislerinden kaynaklanan emisyonların oluşturacağı anlamına gelmektedir.Türkiye’deki Entegre Çelik Tesislerinde Özgül Enerji Tüketimi ve Özgül CO 2EmisyonlarıEntegre çelik tesislerinde bir ton çelik başına enerji tüketimi 4,550-10,750 Mcal/ton ham çeliktir (tcs) [6]. Özgül enerjitüketimindeki bu çeşitlilik çoğunlukla teknoloji, yakıt girdisi, işletim ve bakımdaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır. 1990lıyıllarda entegre çelik tesislerindeki çelik, bazik oksijen fırınları ya da Siemens Martin Fırınında üretilmekte idi. Bazik oksijenfırınındaki işlem için özgül enerji tüketimi 4,550 ile 9,550 Mcal/tcs arası iken, Siemens Martin fırınındaki işlem için enerjitüketimi oranı 7,160 ile 10,750 Mcal/tcs arası idi. Dolayısıyla bazik oksijen fırını ile yapılan işlem çelik üretiminde enerjitasarrufu açısından Siemens Martin fırınından daha etkilidir. 1990 yılında Erdemir ve İsdemir’de çelik bazik oksijen fırınıişlemi ile üretilmekte iken Karabük’te Siemens Martin fırını işlemi ile üretilmekte idi. Tablo 5.20’de özgül CO 2emisyondeğerleri ile entegre çelik tesislerinin özgül enerji tüketimi değerleri gösterilmektedir.1990 yılında Erdemir için özgül enerji tüketimi 6,665 Mcal/tcs olarak bildirilmiştir ve bu oran, 6,210 Mcal/tcs olan dünyadeğerine yakındır. 1990lı yıllarda Erdemir özgül enerji tüketimi değerlerini geliştirmek için projeler yürütmüş ve yatırımlaryapmış ve 2004 yılında 5,125 Mcal/tcs özgül enerji tüketimi değerine erişmiştir. Bu değer 1990lı yıllarda bildirilen en iyideğer olan 5,250 Mcal/tcs değerinden daha iyidir.1990lı yıllar boyunca enerji verimliliği çalışmalarının yanında Erdemir’de özgül enerji tüketiminin geliştirilmesi için ikibüyük yatırım gerçekleştirilmiştir. Bu yatırımlardan biri öğütülmüş kömürün maden eritme ocağına atılmasına ilişkindir.Öğütülmüş kömürün atılması bu işlemde kullanılmakta olan pahalı kok kömürünün belirli bir kısmının yerini alabilmektedirve böylece kok kömürü yapımı sürecinde enerji tasarrufu sağlamaktadır [12].Tablo 5.20 1990 ve 2020 yılları arasında Özgül Enerji Tüketimi ve özgül CO 2emisyonları Erdemir, İsdemir ve KardemirÖzgül enerji tüketimi(Mcal/tcs)ErdemirIsdemirKardemirÖzgül CO2 emisyonu(ton CO2/ton-ham çelik)ErdemirIsdemirKardemir199 0 200 4 201 0 201 5 202 06665 5125 4977 5614 56838340 6420 5300 5000 48008950 7347 5750 5250 5000199 0 200 4 201 0 201 5 202 02.16 2.09 2.12 2.07 2.082.7 2.51 1.79 1.66 1.653.63 1.974 1.975 1.97 1.97Kaynak: “Türkiye’nin Birinci Ulusal Bildiriminin (FNC) Hazırlanması için Birleşmiş Milletler KalkınmaProgramı (UNDP) Kapsamında Türkiye’nin Türk Demir ve Çelik Sanayinde Karbon Dioksit GazıEmisyonlarının Hesaplanması” GEF Proje TOBB-ETU, EİE 2006 [5] çalışmasıErdemir’de yapılan diğer bir yatırım da bazik oksijen fırınından enerjinin kurtarılmasına ilişkin yatırımdır. Bazik oksijenfırını ile yapılan çelik üretimi sırasında, işlemde kullanılan gaz kurtarılabilir ve yakıt olarak kullanılabilir. Bu iki yatırım ilesağlanan CO2 emisyon tasarrufları CO2 emisyonlarının 20,000 tonu kadardır ve bu da 2004 yılında Türkiye’deki toplamCO2 emisyonunun yaklaşık %3.4’ünü teşkil etmektedir. Tablo 5.20’de Erdemir için CO 2emisyon değerinin 1990 yılında 2.16ton CO 2/tcs olduğu görülmektedir ve bu değer Avrupa ve ABD’de görülen değerden (2.0 ton CO 2/tcs) biraz daha yüksektir,ancak Japonya’daki değerden (2.5 ton CO 2/tcs) daha düşüktür (3).Yukarıda bahsedilen yatırımlar sayesinde, 1990’lı yıllarda özgül CO 2emisyonlarında ve bunun yanı sıra özgül enerjitüketiminde bir azaltım sağlanmıştır. Bu değer 2004 yılı için 2.08 ton CO2/tcs olarak hesaplanmıştır.147