5.TAHMİNLER VE ETKİ AZALTMA SENARYOLARI5.3.3 Karayolları <strong>ve</strong> Demiryolları Kaynaklı Talebe Dayalı Emisyon TahminleriTürkiye’deki şehirler 64,000km’lik karayolundan oluşan sağlam bir ağ ile birbirine bağlıdır. Avrupa Transit Karayolu (TEM)projesinin bir parçası olan Türkiye’de son 20 yıl içerisinde 1,851 km uzunluğunda otoyolu inşa edilmiştir. Demiryollarınayapılmakta olan yatırımların azlığı demiryolu taşımacılığının yetersiz kalmasına yol açmış <strong>ve</strong> demiryolu trafiğinde kaydadeğer bir düşüşe neden olmuştur. 2005 yılında, karayolu taşımacılığı Türkiye’deki yük taşımacılığı piyasasının %94’ünü <strong>ve</strong>yolcu taşımacılığı piyasasının %95’ini oluşturmakta idi. Stratejik <strong>ve</strong> talebe dayalı çözümler genellikle etkileyici davranışlarüzerine odaklanmakta <strong>ve</strong> bunu yapmak için çok çeşitli yöntemlerden yararlanmaktadır. Veriler genellikle “teknik olmayan”türdeki bu önlemlerin maliyet etkinliğinin tahmin edilebilmesine izin <strong>ve</strong>rmemektedir. Yolcu aracı kilometrelerindeki artışinsanların daha fazla yolculuk etmesinden değil de, daha uzak yerlere yolculuk etmelerinden <strong>ve</strong> kendi özel arabalarını dahafazla kullanmalarından kaynaklanmaktadır.Bu çalışmada, gelecekteki trafik talebine göre emisyonlar şu şekilde hesaplanmıştır:a) 1970 – 2004 yılları arasındaki <strong>ve</strong>rilere dayanarak toplam ulaştırma talebi <strong>ve</strong> GSYİH artışı arasındaki ilişki analizedilmiştir.b) Karayolu <strong>ve</strong> demiryolu taşımacılığında gelecekte gerçekleşecek ulaştırma talebi hesaplanmıştır.c) Ulaştırma talebi <strong>ve</strong> karayolu <strong>ve</strong> demiryolu taşımacılığından kaynaklanan emisyonlar arasındaki ilişki analiz edilmiştir.d) Karayolu <strong>ve</strong> demiryolu taşımacılığından kaynaklanan emisyonlar 2005 – 2020 yılları arasındaki süre içinhesaplanmıştır.Türkiye’de Ulaştırma Talebi ile GSYİH Büyümesi arasındaki İlişki1970–2004 yılları arasıdaki dönemde, ulaştırma talebi Türkiye’deki GSYİH büyümesi arasında kuv<strong>ve</strong>tli bir ilişkibulunmaktadır. Yolcu talebi (yolcu-km ile ölçülen) yıllık %4.20 oranında <strong>ve</strong> yük talebi (ton-kilometre ile ölçülen) yıllık %5.31oranında artış göstermiş, GSYİH ise (1987 sabit fiyatları ile ölçülen) yıllık %4.20 oranında yükselmiştir. Şekil 5.23’te, 1970-2004 yılları arasındaki döneme ait <strong>ve</strong>rilere dayanarak yapılan regresyon analizi <strong>ve</strong> Türkiye bu dönemdeki ekonomik büyümeile ulaştırma talebi arasındaki logaritmik doğrusal türdeki ilişki gösterilmektedir.Doğrusal Yolcu-km,Doğrusal ton-km16141210864Doğrusal Yolcu-km2Doğrusal ton-km017 17.5 18 18.5 19 19.5 20Doğrusal GSYİHŞekil 5.23 Türkiye’de GSYİH ile Ulaştırma Talebi arasındaki doğrusal ilişki (1970 – 2005)Karayolları ile Demiryollarının Gelecekteki Ulaştırma TalebiTürkiye demiryolu ağı az gelişmiş bir konumdadır. Mevcut demiryolu ağı birkaç ana rota üzerinde yoğunlaşmıştır. Türkulaştırma politikasının temel hedeflerinden biri demiryollarını yeniden yapılandırmaktır. Demiryollarının 2005 yılındakipiyasa payı, yolcular için %3 <strong>ve</strong> yük için %6 olmuştur. Bu çalışmada demiryolu taşımacılığının, piyasa payı Tablo 5.13’tegösterildiği üzere artacağı varsayılmaktadır.Tablo 5.13 Türkiye’de Karayolu <strong>ve</strong> Demiryolu Piyasa Payları (2010-2020)Year YılRailways YılKarayolu HighwaysPassenger-Km Yolcu km Ton-Km Passenger-Km Yolcu km Ton-Km2010 0.05 0.08 0.92 0.902015 0.07 0.12 0.89 0.852020 0.09 0.15 0.86 0.80Gelecekte GSYİH’de Tablo 5.13’te gösterildiği gibi %6 oranında bir büyüme <strong>ve</strong> karayolundan demiryoluna modal bir geçişolacağı varsayıldığında, ortaya çıkacak karayolu <strong>ve</strong> demiryolu yolcu <strong>ve</strong> yük taşımacılığı talebi Tablo 5.14’te gösterilmektedir.142
Tablo 5.14 Karayolları <strong>ve</strong> Demiryollarına Göre Tahmin Edilen Ulaştırma TalebiYılYolcu km (Milyon)Ton km (Milyon)Demiryolu Karayolu Toplam Demiryolu Karayolu Toplam1990 6,410 134,991 142,736 8,031 65,710 81,0821995 5,797 155,202 163,726 8,632 112,515 121,6542000 5,833 185,681 195,099 9,895 161,552 179,6572005 6,972 232,060 243,323 11,712 195,080 207,1922010 16,490 303,409 329,792 21,135 237,764 264,1822015 29,128 370,339 416,111 48,792 345,610 406,6002020 50,704 484,505 563,378 93,869 500,634 625,793Ulaştırma Talebi <strong>ve</strong> Emisyonlar Arasındaki İlişkiHükümetler arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) 1. Yaklaşımda yer alan emisyon faktörlerinin kullanılması ile Soruşbay<strong>ve</strong> Ergeneman (2006) [2] 1990–2004 yılları arasındaki dönemde meydana gelen karayolları kaynaklı emisyonlarıhesaplamışlardır. Araştırmacılar 2006 yılında yayınlanan nihai raporlarında [2] Türkiye’de karayolları kaynaklı emisyonlarınortadan kaldırılmasına ilişkin IPCC 1. <strong>ve</strong> 2. yaklaşımları sunmaktadırlar. Demiryolu taşımacılığı kaynaklanan yakıta dayalıtahmin edilen emisyonlar da belirtilmektedir.Tablo 5.15 <strong>ve</strong> Tablo 5.16’te ulaştırma talebi (yolcu-km <strong>ve</strong> ton-m olarak ölçülen) <strong>ve</strong> sırası ile karayolu <strong>ve</strong> demiryolu taşımacılığıkaynaklı emisyonlar gösterilmektedir.Sağlanan <strong>ve</strong>rilerin kullanılması yolu ile karayolu kaynaklı emisyonlar <strong>ve</strong> ulaştırma talebi arasındaki ilişki analiz edilmiştir.Yapılan regresyon analizlerinin sonuçları Tablo 5.17’de yer almaktadır.Tablo 5.15 Karayolu Taşımacılığı Kaynaklı EmisyonlarYıl Yolcu km (M) ) Ton-Km (M) CO2 (Mt) NOx (t) CH4 (t) NMVOC (t) CO (t) N2O (t)1990 134,991 65,710 22.71 238,413.03 3,233.85 208,090.27 1,499,833.46 796.341991 131,029 61,969 21.45 223,729.57 3,135.67 205,089.93 1,452,805.36 748.011992 142,172 67,704 21.98 227,037.64 3,426.78 230,268.23 1,617,451.86 742.421993 146,029 97,843 26.55 273,186.96 4,091.63 274,174.06 1,937,961.51 904.711994 140,743 95,020 28.39 286,607.94 4,948.39 340,032.55 2,420,536.79 904.081995 155,202 112,515 30.40 306,766.78 5,434.96 373,918.54 2,588,099.30 971.491996 167,871 135,781 32.78 332,834.80 5,850.09 398,825.36 2,697,910.83 1,068.581997 180,967 139,789 30.78 306,657.93 5,794.54 401,689.78 2,730,020.14 979.601998 186,159 152,210 28.84 283,448.78 5,735.12 400,925.03 2,707,076.67 912.351999 175,236 150,947 31.55 313,718.08 5,727.33 391,659.80 2,570,564.72 1,092.112000 185,681 161,552 32.28 327,744.42 5,127.33 335,095.29 2,189,338.57 1,208.702001 168,211 151,421 32.26 331,834.28 4,725.42 299,961.01 1,918,439.95 1,265.102002 163,327 150,912 33.63 348,251.84 4,680.01 290,427.08 1,851,551.89 1,366.292003 164,311 152,163 35.80 368,445.50 4,621.52 280,537.62 1,749,873.25 1,539.982004 174,312 156,853 39.09 394,434.76 4,648.26 272,841.25 1,645,523.87 1,905.15Tablo 5.16 Demiryolu Kaynaklı EmisyonlarYıl Passenger-Km Yolcu km (M) (M) Ton-Km (M) Yakıt (Lt) Yakıt (Ton) CO2 (Mt) NOx (t) CH4 (t) NMVOC (t) CO (t) N2O (t)1990 6,410 8,031 190,661,176 162,062 0.517 12,041 40.5 891 4,230 13.01991 6,048 8,093 194,117,647 165,000 0.526 12,259 41.2 907 4,306 13.21992 6,259 8,383 183,529,412 156,000 0.497 11,591 39.0 858 4,072 12.51993 7,147 8,511 215,294,118 183,000 0.583 13,597 45.8 1,007 4,776 14.61994 6,335 8,338 228,235,294 194,000 0.618 14,414 48.5 1,067 5,063 15.51995 5,797 8,632 228,235,294 194,000 0.618 14,414 48.5 1,067 5,063 15.51996 5,229 9,018 233,294,118 198,300 0.632 14,734 49.6 1,091 5,176 15.91997 5,840 9,716 232,941,176 198,000 0.631 14,711 49.5 1,089 5,168 15.81998 6,160 8,466 235,294,118 200,000 0.638 14,860 50.0 1,100 5,220 16.01999 6,146 8,446 235,294,118 200,000 0.638 14,860 50.0 1,100 5,220 16.02000 5,833 9,895 176,295,000 149,851 0.478 11,134 37.5 824 3,911 12.02001 5,568 7,562 139,288,000 118,395 0.377 8,797 29.6 651 3,090 9.52002 5,204 7,224 140,053,000 119,045 0.380 8,845 29.8 655 3,107 9.52003 5,878 8,669 145,614,000 123,772 0.395 9,196 30.9 681 3,230 9.92004 5,237 9,417 138,116,000 117,399 0.374 8,723 29.3 646 3,064 9.4Tablo 5.17 Demiryolu Taşımacılığı Talebine İlişkin Regresyon Analizlerinin Sonuçları <strong>ve</strong> Emisyonlar143
- Page 1:
TÜRKİYE CUMHURİYETİBİRLEŞMİ
- Page 4 and 5:
Çevre ve Orman Bakanlığı ile Bi
- Page 6 and 7:
2.6 Enerji 432.6.1 Ulusal Enerji Ka
- Page 9 and 10:
BÖLÜM 1YÖNETİCİ ÖZETİ1.1. Na
- Page 11 and 12:
1. YÖNETİCİ ÖZETİ1.1 Ulusal Ş
- Page 13 and 14:
1.1.7 Katı Atık2004 yılında bel
- Page 15 and 16:
gerekmektedir. Kişi başına 3.3 t
- Page 17 and 18:
Nükleer enerji seçeneği gelecekt
- Page 19 and 20:
Çevre SektörüÇevre ve Orman Bak
- Page 21 and 22:
Ulusal Ormancılık PolitikalarıÜ
- Page 23 and 24:
Talep TahminleriReferans senaryo ı
- Page 25 and 26:
1.4.2 Diğer Tahminler: Etki Azaltm
- Page 27 and 28:
değerlerinin düşmeye devam etmes
- Page 29 and 30:
1.6 Mali Kaynaklar ve Teknoloji Tra
- Page 31 and 32:
projeleri tarım, çevre ve ulaşt
- Page 33 and 34:
Küresel Atmosferik Gözlem Sisteml
- Page 35 and 36:
ReferanslarReferanslar ilgili böl
- Page 37 and 38:
BÖLÜM 2ULUSAL ŞARTLAR2.1 Devlet
- Page 39 and 40:
2. ULUSAL ŞARTLAR2. ULUSAL ŞARTLA
- Page 41 and 42:
1972 Birleşmiş Milletler (BM) Sto
- Page 43 and 44:
Çevre ve OrmanBakanlığıProje Ko
- Page 45 and 46:
2.3.1 YüzölçümüTürkiye, 783,5
- Page 47 and 48:
ölge Karadeniz ve en kurak bölge
- Page 49 and 50:
Türkiye’nin büyüme trendi bağ
- Page 51 and 52:
140120Milyar USD1008060402001990199
- Page 53 and 54:
olmuştur. Bunun büyük bölümü
- Page 55 and 56:
Taş kömürü Linyit Petrol ürün
- Page 57 and 58:
Tablo 2.6 Sektörlere Göre Elektri
- Page 59 and 60:
adet özel amaçlı yük iskelesi v
- Page 61 and 62:
Tablo 2.10 İmalat Sanayinin Üreti
- Page 63 and 64:
2.11 TarımTürkiye’de tarım ala
- Page 65 and 66:
Tablo 2.14 Büyüyen StokYüksek Or
- Page 67 and 68:
• Tarım Türkiye’de önemli bi
- Page 69 and 70:
BÖLÜM 3SERA GAZI EMİSYONLARI VEY
- Page 71 and 72:
3. SERA GAZI EMİSYONVE YUTAK ALANL
- Page 73 and 74:
Ulusal Sera Gazı Envanterleri içi
- Page 75 and 76:
Tablo 3.2 Türkiye’de 1990-2004 d
- Page 77 and 78:
Endüstriyel ProseslerEndüstriyel
- Page 79 and 80:
3.3.4 Nitröz Oksit (N 2O) Emisyonl
- Page 81 and 82:
Endex : 100Toplam sera gazı emisyo
- Page 83 and 84:
BÖLÜM 4SERA GAZI EMİSYONLARINIAZ
- Page 85 and 86:
4.SERA GAZLARININAZALTILMASINA YÖN
- Page 87 and 88:
Türkiye’nin taraf olduğu ve ikl
- Page 89 and 90:
Yönetim ve Denetim Programı (EMAS
- Page 91 and 92:
Türkiye’deki en yaygın katı at
- Page 93 and 94:
• Bölge ile enterkonnekte olmak
- Page 95 and 96:
Kombine Isı ve Güç4628 sayılı
- Page 97 and 98:
sularının kalitesi, su kapasitesi
- Page 99 and 100: ulaşırken enerji verimliliği pot
- Page 101 and 102: ekil 1-1:Türkiye’de Enerji Verim
- Page 103 and 104: EİE, Enerji Otobüsü Programı ç
- Page 105 and 106: Tablo 4.6 Enerji Verimliliği Alan
- Page 107 and 108: TÜBİTAK tarafından finanse edile
- Page 109 and 110: MC-WAPMC-WAP Araştırma Projesi ge
- Page 111 and 112: uygulama planlarında öncelikli al
- Page 113 and 114: Türk Sivil Havacılığını geli
- Page 115 and 116: Yakıt Hücreli İnsansız Uçak Pr
- Page 117 and 118: daha eklenecektir. Bu araçların t
- Page 119 and 120: Strateji Belgesinde Yer Alan Destek
- Page 121 and 122: Doğu Anadolu Su HavzalarıRehabili
- Page 123 and 124: ha erozyon kontrolü ve 142,000 ha
- Page 125 and 126: Tablo 4.14 Atık Sektörü Direktif
- Page 127 and 128: Tablo 4.15 Taslak Ulusal İklim De
- Page 129 and 130: Referanslar1. Enerji ve Tabii Kayna
- Page 131 and 132: BÖLÜM 5TAHMİNLER VE ETKİAZALTMA
- Page 133 and 134: 5.TAHMİNLER VE ETKİAZALTMA SENARY
- Page 135 and 136: Tablo 5.2 Önlemler gözetilmeyen (
- Page 137 and 138: 10090807060%504030201002005 2006 20
- Page 139 and 140: CH 4emisyonları [Bin metrik ton]45
- Page 141 and 142: Konutlarda, Talep Yönetimi uygulan
- Page 143 and 144: 25,000,000CO 2Emisyonları değişi
- Page 145 and 146: Aşağıdaki tablo 5.7.’de Önlem
- Page 147 and 148: %7.0’lik bir azaltım sağlanacak
- Page 149: Araç sayısı50,000,00045,000,0004
- Page 153 and 154: CO Emisyonları (t)7,000,0006,000,0
- Page 155 and 156: CO 2Emisyonları ve Türkiye Demir
- Page 157 and 158: Tablo 5.21 Ham çelik üretimi, bun
- Page 159 and 160: entegre çimento tesislerinin %60
- Page 161 and 162: Türk Çimento Sanayinde Enerji Ver
- Page 163 and 164: Bir enerji tasarrufu önleminin uyg
- Page 165 and 166: Tablo 5.27 Tasarruf Edilen Enerjini
- Page 167 and 168: • Çimento Öğütmede Kullanıla
- Page 169 and 170: Toplam CO 2Emisyonları(Milyon ton-
- Page 171 and 172: BÖLÜM 6İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
- Page 173 and 174: 6.İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ,DUYARL
- Page 175 and 176: sıcaklıkları Türkiye’nin ço
- Page 177 and 178: Şekil 6.5 Türkiye’ye ilişkin
- Page 179 and 180: Son olarak, şuan denize doğru ile
- Page 181 and 182: Şekil 6.8 Türkiye’nin Ege kıy
- Page 183 and 184: fazladır (Tablo 6.4). Bu nedenle,
- Page 185 and 186: Senaryo - A2, CO 2 doubleMRI-GCM CC
- Page 187 and 188: Thuiller ve meslektaşları (2005)
- Page 189 and 190: Tablo 6.5 Koruma alanlarının say
- Page 191 and 192: Referanslar1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.
- Page 193 and 194: BÖLÜM 7MALİ KAYNAKLAR VE TEKNOLO
- Page 195 and 196: 7. MALİ KAYNAKLAR VETEKNOLOJİ TRA
- Page 197 and 198: yatırımların önündeki mali eng
- Page 199 and 200: Ortak Araştırma Merkezleri Progra
- Page 201 and 202:
faaliyetleri bu iki unsurun uygulan
- Page 203 and 204:
Yabancı şirketler su, atık su ve
- Page 205 and 206:
DEFRA (İngiltere Çevre, Gıda ve
- Page 207 and 208:
BÖLÜM 8ARAŞTIRMA VE SİSTEMATİK
- Page 209 and 210:
8.ARAŞTIRMA VE SİSTEMATİKGÖZLEM
- Page 211 and 212:
Tablo 8.1 AB FP6 ile finanse edilen
- Page 213 and 214:
Türkiye’deki bölgeler için ikl
- Page 215 and 216:
veri asimilasyonu, atmosfer veri as
- Page 217 and 218:
Su kalitesinin izlenmesiyle ilgili
- Page 219 and 220:
TarımTarım ve Köy İşleri Bakan
- Page 221 and 222:
Tablo 8.3 GSN’ye katılan Türkiy
- Page 223 and 224:
Tablo 8.7 Küresel oşinografik gö
- Page 225 and 226:
İlgili Diğer Yayınlar1.2.3.4.5.6
- Page 227 and 228:
44.45.46.47.Ünal Y.S., Önol B., K
- Page 229 and 230:
BÖLÜM 9EĞİTİM, ÖĞRETİMVE KA
- Page 231 and 232:
9. EĞİTİM, ÖĞRETİMve KAMUOYUN
- Page 233 and 234:
Çevreyi koruyun, o da sizi korusun
- Page 235 and 236:
Bunun yanında, Enerji Verimliliği
- Page 237 and 238:
Bazı üniversiteler yenilenebilir
- Page 239 and 240:
Türk Sanayicileri ve İşadamları
- Page 241 and 242:
Kısa vadede planlanan faaliyetler
- Page 243 and 244:
EKLEREk 1 Türkiye’nin Taraf Oldu
- Page 245 and 246:
EK-1 Türkiye’nin Taraf Olduğu U
- Page 247 and 248:
• Yükleme Hatları Uluslararası
- Page 249 and 250:
• Motorlu Araçların Dış Gür
- Page 251 and 252:
20. Çevre ve Orman Bakanlığı: A
- Page 253 and 254:
GEF Projesinin Somut Çıktıları
- Page 255 and 256:
EK-3 1980-2004 yılları Arasında
- Page 257 and 258:
EMİSYON EĞİLİMLERİ (CO 2)GREEN
- Page 259 and 260:
EMİSYON EĞİLİMLERİ (CH 4)GREEN
- Page 261 and 262:
EMİSYON EĞİLİMLERİ (N 2O)SERA
- Page 263 and 264:
Emisyon Eğilimleri (HCF’ler,PFC
- Page 265 and 266:
Akademisyenler ve Uluslararası Uzm
- Page 267 and 268:
edilen yanıtlara dayanarak hazırl
- Page 269 and 270:
Tanım: Bir traktör firması taraf
- Page 271 and 272:
Ulusal Pilot ProjelerBaşlık 5k- B
- Page 273 and 274:
“Projenin Karşılığı” olaca
- Page 275 and 276:
EK-7 Resim ve Tabloların ListesiB
- Page 277 and 278:
EPDKEnerji Piyasası Düzenleme Kur
- Page 279 and 280:
TEMTrans Avrupa KarayoluUMEUlusal M
- Page 281 and 282:
NOT273
- Page 284:
T.C.Çevre ve Orman BakanlığıÇe