Türkiye BMİDÇS I. Ulusal Bildirimi - Enerji ve Tabii Kaynaklar ...

5.TAHMİNLER VE ETKİ AZALTMA SENARYOLARI5.3.3 Karayolları ve Demiryolları Kaynaklı Talebe Dayalı Emisyon TahminleriTürkiye’deki şehirler 64,000km’lik karayolundan oluşan sağlam bir ağ ile birbirine bağlıdır. Avrupa Transit Karayolu (TEM)projesinin bir parçası olan Türkiye’de son 20 yıl içerisinde 1,851 km uzunluğunda otoyolu inşa edilmiştir. Demiryollarınayapılmakta olan yatırımların azlığı demiryolu taşımacılığının yetersiz kalmasına yol açmış ve demiryolu trafiğinde kaydadeğer bir düşüşe neden olmuştur. 2005 yılında, karayolu taşımacılığı Türkiye’deki yük taşımacılığı piyasasının %94’ünü veyolcu taşımacılığı piyasasının %95’ini oluşturmakta idi. Stratejik ve talebe dayalı çözümler genellikle etkileyici davranışlarüzerine odaklanmakta ve bunu yapmak için çok çeşitli yöntemlerden yararlanmaktadır. Veriler genellikle “teknik olmayan”türdeki bu önlemlerin maliyet etkinliğinin tahmin edilebilmesine izin vermemektedir. Yolcu aracı kilometrelerindeki artışinsanların daha fazla yolculuk etmesinden değil de, daha uzak yerlere yolculuk etmelerinden ve kendi özel arabalarını dahafazla kullanmalarından kaynaklanmaktadır.Bu çalışmada, gelecekteki trafik talebine göre emisyonlar şu şekilde hesaplanmıştır:a) 1970 – 2004 yılları arasındaki verilere dayanarak toplam ulaştırma talebi ve GSYİH artışı arasındaki ilişki analizedilmiştir.b) Karayolu ve demiryolu taşımacılığında gelecekte gerçekleşecek ulaştırma talebi hesaplanmıştır.c) Ulaştırma talebi ve karayolu ve demiryolu taşımacılığından kaynaklanan emisyonlar arasındaki ilişki analiz edilmiştir.d) Karayolu ve demiryolu taşımacılığından kaynaklanan emisyonlar 2005 – 2020 yılları arasındaki süre içinhesaplanmıştır.Türkiye’de Ulaştırma Talebi ile GSYİH Büyümesi arasındaki İlişki1970–2004 yılları arasıdaki dönemde, ulaştırma talebi Türkiye’deki GSYİH büyümesi arasında kuvvetli bir ilişkibulunmaktadır. Yolcu talebi (yolcu-km ile ölçülen) yıllık %4.20 oranında ve yük talebi (ton-kilometre ile ölçülen) yıllık %5.31oranında artış göstermiş, GSYİH ise (1987 sabit fiyatları ile ölçülen) yıllık %4.20 oranında yükselmiştir. Şekil 5.23’te, 1970-2004 yılları arasındaki döneme ait verilere dayanarak yapılan regresyon analizi ve Türkiye bu dönemdeki ekonomik büyümeile ulaştırma talebi arasındaki logaritmik doğrusal türdeki ilişki gösterilmektedir.Doğrusal Yolcu-km,Doğrusal ton-km16141210864Doğrusal Yolcu-km2Doğrusal ton-km017 17.5 18 18.5 19 19.5 20Doğrusal GSYİHŞekil 5.23 Türkiye’de GSYİH ile Ulaştırma Talebi arasındaki doğrusal ilişki (1970 – 2005)Karayolları ile Demiryollarının Gelecekteki Ulaştırma TalebiTürkiye demiryolu ağı az gelişmiş bir konumdadır. Mevcut demiryolu ağı birkaç ana rota üzerinde yoğunlaşmıştır. Türkulaştırma politikasının temel hedeflerinden biri demiryollarını yeniden yapılandırmaktır. Demiryollarının 2005 yılındakipiyasa payı, yolcular için %3 ve yük için %6 olmuştur. Bu çalışmada demiryolu taşımacılığının, piyasa payı Tablo 5.13’tegösterildiği üzere artacağı varsayılmaktadır.Tablo 5.13 Türkiye’de Karayolu ve Demiryolu Piyasa Payları (2010-2020)Year YılRailways YılKarayolu HighwaysPassenger-Km Yolcu km Ton-Km Passenger-Km Yolcu km Ton-Km2010 0.05 0.08 0.92 0.902015 0.07 0.12 0.89 0.852020 0.09 0.15 0.86 0.80Gelecekte GSYİH’de Tablo 5.13’te gösterildiği gibi %6 oranında bir büyüme ve karayolundan demiryoluna modal bir geçişolacağı varsayıldığında, ortaya çıkacak karayolu ve demiryolu yolcu ve yük taşımacılığı talebi Tablo 5.14’te gösterilmektedir.142