Türkiye BMİDÇS I. Ulusal Bildirimi - Enerji ve Tabii Kaynaklar ...

1.1.7 Katı Atık2004 yılında belediyeler tarafından toplanan toplam katı atık miktarı 25 mt olmuştur. Bu haliyle 1994 yılında toplanan 17.8mt’a kıyasla %41’lik bir artış kaydedilmiştir. Bu rakamlara göre, 2004 yılında üretilen kişi başı ortalama katı atık miktarı 1.31kg olmuştur.1.1.8 TarımTürkiye’de tarım arazileri ülkenin toplam yüzölçümünün yaklaşık %35’ine karşılık gelen 27 milyon ha’lık bir alanıkaplamaktadır. Bununla birlikte, 2004 yılında toplam ekili alanlar 18 milyon ha olmuştur.1.1.9 Türkiye’nin Özel KoşullarıBMİDÇS sürecinde Türkiye’nin konumu, Türk Hükümeti tarafından kabul edilen taahhütler ışığında tarafların “farklılaştırılmışsorumlulukları” ve “kendi özel koşulları” dikkate alınarak eşitlik ve hakkaniyet ilkelerine göre değerlendirilecektir.Temel ekonomik göstergelere göre, Türkiye’nin sanayileşme seviyesi henüz diğer OECD ülkeleri ile karşılaştırılabilir seviyededeğildir. Buna göre, Türkiye’nin özel koşullarının Ek I ülkeleri için belirlenmiş olan diğer ek yükümlülükler bağlamındadikkate alınması gerekmektedir.Türkiye 2004 yılında toplam birincil enerji arzının %12.3’ünü yenilenebilir enerji kaynaklarından üretmeyi başarmıştır. Ancakyine de, yerli kaynaklar henüz talebi karşılamaya yetmediğinden, ülke hala net enerji ithalatçısı konumunu sürdürmekte,ithalata bağımlılığı %72 gibi yüksek bir seviyeyi korumaktadır.Türkiye sera gazı emisyonlarında eşit azaltım yerine, yapılacak fedakarlıkta eşitlik talep etmektedir. Yerine getirilmesigereken yükümlülükler, ancak ülkelerin farklı yapıları ve kapasiteleri yansıtılırsa adil olacaktır. Bu nedenle, ülkemizin seragazı emisyonlarını yalnızca gelişmiş Ek I ülkelerinin emisyonları ile değil, Ek I’de yer almayan gelişmekte olan ülkelerinemisyonları ile de karşılaştırmak doğru olacaktır.1.2 Sera Gazı Emisyonları ve Yutak EnvanteriTürkiye’nin Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık dışındaki toplam sera gazı emisyonları 1990 – 2004 yılları arasında170.1 Mt dan 296.6 Mt CO 2eşdeğerine yükselmiştir. Bu yıllar arasında enerji sektöründen kaynaklanan sera gazı emisyonları132.1 Tg’den 227.4 Tg CO 2eşdeğerine ulaşmıştır. Bu durum, enerji sektörünü %76.7’lık yüzdeyle en büyük pay sahibi halinegetirmiş, onu sırasıyla %9.3 ve % 8.9’luk paylarıyla atık bertarafı ve sanayi sektörü izlemiştir (Şekil 1.2).1990’lı yılların ortalarından sonra Türkiye’de yaşanan sabit nüfus artışı ve sanayileşme nedeniyle sera gazı emisyonları 1990– 2004 yılları arasında sabit artış göstermiştir. Bununla birlikte, enerji sektöründen kaynaklanan emisyonların kişi başınadüşen toplam sera gazı emisyonları içerisindeki payı (arazi kullanım değişikliği ve ormancılık hariç) aynı dönem içerisinde%78’den %76.7’ye gerilemiştir. Bu düşüş çeşitli nedenlerden kaynaklansa da başlıca nedenleri şu şekilde sıralanabilir: i)elektrik üretimi ve evsel tüketimin kömürden doğal gaza kayması, ii) alternatif yakıt kaynaklarının kullanılmaya başlanmasıve iii) ulaştırma sektöründe yeni teknoloji motorlara geçilmesi ve eski ve kirletici araçların trafikten çekilmesi.2004 yılı itibariyle Türkiye’nin toplam emisyonlar içerisinde en büyük payı % 81.5 ile CO 2almakta, CH 4emisyonlarının payı% 15.6’da kalmaktadır. Toplam emisyonlarda bir sonraki en büyük pay %1.9 ile N2O’ya ait görünmekte, onu %1’lik payla Fgazlar izlemektedir.