ZİYA GÖKAL

6. MütteferrikMes'eleler1. Cada TaşıTaoizm'in sekiz taksimatından birincisi olan "Sema"nmmeşmuİleri yukarıdaki bir haşiyede sayılırken orada "Cadataşı"nın mevcud olduğu görülmüştü. Cada taşı-Ya da kiFârisisi "Yeşim"dir-Uygur menkabesinin esasını teşkil eder.Orhun ülkesinde Tula ve Selenga ırmaklarının birleştiğiKamlançu'da bir Fındık ağacıyla bir kayın ağacı vardı.Bunların arasından bir dağ peyda oldu. Bir gece bu dağınüzerine gökden nur iner. Bu dağ günden güne büyür.Uygurlar bu hali görünce hayrette kaldılar. Ve edeb ve tevazuile o tarafa gitdiler. Oradan güzel mûsikî sesleri geliyordu veher gece onun otuz adım çevresinde aydınlık vücudageliyordu.Dokuz ay sonra dağda bir kapı açıldı ve içinde beşev göründü. Ve her birinde bir küçük çocuk oturuyordu, Buçocuklardan en küçüğü olan "Buğu Tigin" büyüdükten sonraUygurlar tarafından han intihab olunuyor. Tanrı tarafındanBuğu Han'ın hizmetine üç karga memur oluyor. Bunlarbütün evleri bildiklerinden her yerde olub biteni BuğuRan*ahaber veriyorlar. Üç gece Buğu Han'ın odasına bir kızgeliyor. İki evvelkisinde Buğu han korktuğu için kendiniuykuda imiş gibi gösteriyor ve vezirin teşvikiyle üçüncüsündekızla görüşüyor. Ak Dağ'a giderek orada konuşuyorlar.Bir gece ak sakallı ve ak değnekli bir ihtiyar Buğu'nunrüyasına geliyor, ona fıstık şeklinde bir taş veriyor. Ve: "Butaşı muhafaza etdiğiniz muddekçe dünyanın dört bucağınahâkim olacaksınız" diyor.81