ZİYA GÖKAL

"Bana göre, ilmin hal-i hâzırı bir faraziye kabuletmemizi icab etdirdiği için, oniki hayvan çağının hakikimübdi'leri Türk kavimleri olduğuna inanmağa mecburoldum. Bu çağı Milâdın başlangıcında Çinlilere öğreten, veOrhan Kitabelerinin şehadetiyle sabit olduğu gibi bunu ilkdefa senelerinin ta'dadında kullanan Türkler'dir. Mısır,Romanın bir vilâyeti olduğu zamandır ki,bu çağ Türkler'denNil vadisine intikal etti ve orada eskidenberi mevcud olanmukaddes hayvanlar nazariyesine uydurmak için tadilâtauğratıldı. Fakat, denilecek kî ; maymun Türklerin sakinoldukları ülkelerde bulunmayan bir hayvandır. Bunlarıntertib edeceği bu hayvanlar silsilesinde maymun bulunamazdı.Bu itiraza şöyle cevab veririm: Milâdın ilk asrındaTürk hükümdarı olan "Kanışka" maymunların yaşadığıKandehar ve Keşmir ülkelerine de hâkimdi. Zaten çokmuhtemeldir ki, İndo-İskit nâmı verilen Persle&en mukaddem,Türklerden başka hükümdarlar da hâkimiyetlerini buülkelere kadar temdid etmiş olsunlar. Binaenaleyh, Türklerinoniki hayvan çağını ihtira' etmeleri fikrine münafi hiç birşeygöremiyorum. Daha vasi' bir vukufa mâlik oluncaya kadar buihtira'nın Türklere isnadı lâzım geldiğine kaniim. Bunazariyeyi tevsi" ederek, Cinde "Avam taoizmi" demek olan"Taosseizm'ln Türk töresinden iktibas edilmiş olduğunufarzedebiiiriz. Zaten Cinde "Lauçu" ile haleflerinin tesisettiği "taoîzm" büsbütün felsefî bir mâhiyeti hâiz olubTaoseizm-yukarıda gördüğümüz vechile-avam arasındamünteşir nücûm, Zeyç, İhtiyârâf ve uğur anlamakusullleriyle karışık amiyane bir dindir(1)Yukarıda oniki hayvanın üçer üçer dört mevsime tekabületdiğini söyiemişdik. Dört cihetin Türkler'e ve Çinliler'e görebaşka başka hayvanlara tekabül ettiğini görmüşdük:Şark Cenub Garb ŞimalTürkleregöre Koyun Kuş İt DomuzÇinliler'egöre: Ejderha Kuş Pars Kaplumbağa(1) Bihlioraphie du taoîsme, par d. Murceron, Paris, Ernes Leroux1901, Page: VIII.t.-/.