ZİYA GÖKAL

Sekiz adedine gelince, yine mezkûr eserin nihayetindeki4.cü levhada sekiz deniz hayvanı, 7* ci levhada sekiz üçgül(trigame) görüldüğü gibi 67*ci sahifede sekiz üçgül ile sekizadedBudistalihe'den de bahsolunuyor. Bu levhalarda 6 ve 8adedlerinden başka 4, 5, 12, 24, 28 adedlerini mutazammınresimler de mevcuttur.Sekiz cihete merkezin ilâvesiyle Türklerce mukaddesolan dokuz adedinin vücûda geldiğini söylemiştik. Türkistanve Tibet'te ilmî bir seyahat icra etmiş olan Grenard (1)Tibetlilerden bahsederken diyor ki, "....her çadırın önündeufkî bir suretde gerilmiş bir ip görülür. Bu ipin üzerindeumumiyetle dokuzdan ibaret olmak üzere şeritler raptedilmiştir.Bunlar, torunlarının himayesiyle mükellef dokuzatanın ruhlarını temsil eden Altay Türkleri'ndeki Sumularınbir taklidinden ibarettir, 6 ve 8 e merkezin ilâvesiyleteşekkül eden 7 ve 9 adedleri de mukaddestir. Arablar'daasabe beşinci Ataya kadar sayıldığı halde Türkler'de yedinciataya kadar sayılır.(2)" Mütedavil atalar sözlerine nazaranTürkler "Yedi yaf'dan, (Yedi yabancı)dan kız alırlardı, Yâniyedinci atanın torunları haricinden evlenirlerdi. Türklermillete büyük hizmetler ifâ eden kimselere mükâfat olarak"Tarhanlık" rütbesi verirlerdi. Tarhana bir malikâne verildiğigibi kendisi, malikânesi bütün vergilerden muaf, dokuzcürme kadar cezadan muaf idi. Hakanın sarayına istizansızgirib çıkabilirdi. Bu imtiyazı dokuzuncu batın evlâdına kadartevarüs ederdi."Dübbü asgar" burcuna "Yedi Kardeş" nâmı verilmiştir.Beş Balık Uygurları "Dokuz Oğuz" unvanını almışlardı.Moğollar'da bir hükümdara dokuz esir, dokuz fil, ilh...takdim olunurdu ve bu zümreye "dokuz" yahut farisî lisânıile "zencir" tesmiye edilirdi. Mengü'nün cülusunda prensler(1) Le turkestan et le Tibet, page: 399.(2) Türk Tarihi, Necip Asım, sahife: 79.Sİ