ZİYA GÖKAL

Ebûl-Gâzî'ye göre Oğuz Han zamanında yapılanziyafette müzehhep bir Oba inşa olunarak dok^z yüz at iledokuz bin koyun boğazlandı, Meşinden yapılan dokuzhavuza arak, doksan havuza kımız dolduruldu. Gün Hanzamanında yine aynı surette bir umûmi ziyfet yapılarak kırkgün kırk gece ayş ve işret edildi.(1)Selçuknâme'de ise şöyle zikrolunuyor: Ol toyda "Dokuzyüz baş kısrak ve dokuz yüz baş sığır ve doksan bin başerkek koyun boğazlanmışlardır. Ve temamet hatunlarını vebeylerini ve çeri başların ve bellü kişilerin hazır edüb türlüaşlar pişirdiler ve sucu ve kımız ve kimran-ı firâvân getirdiler.Şölen düşünüb yiyirüb içirüb cümlesin hoş görüb halklarıgiyürdü, bahşişler itti." (Görülüyor ki, şölende Hatunlarbulunuyor. O halde Hakanın karşısındaki mevkide Hatununoturduğu hakkındaki faraziye doğrudur.)Oğuz boylarının bu şölenlerinde, başka kavimlerinkurban ziyafetlerinde mevcud olmayan husûsî bir hal vardır,Bütün kavimlerde kurbanın esası Mabuda da ziyafete iştirakettiren birteşârük Communion'dan ibaret ise de Oğuziar'daher boy'a kurbanın muayyen bir uzvunun verilmesi, Oğuzilinin kendisini hakikî bir uzviyyet gibi gördüğüne delâleteder.Türk Panteonunu, yâni Lâhutunu, teşkîl eden sekiz İlâhda altı boyun hamileri sıfatiyle bu ziyafette hazırbulunuyorlar.Oğuz boylarının Ongunları umumiyetle Avcı kuşlarınisimleridir. Yalnız Dağ Han boyunun Ongunu anlaşılmıyor.Câmiü't-Tevârih bunu "Uc" kelimesi ileSelçuknâme"Uc kuş"tabiriyle ifâde ediyor. Bu ihtimal ki, Uygur menkabesindekiÜç Karga ile münâsebettardır. Yahut Akbaba mânâsına olan"Is" kelimesinin muharrefidir.Ongunlann avcı kuşlar olması, teşkilâtın, Ravzatu's-safa'dı"Çerge" ile tavsîf ve Mahmud Kâşgarî Jügatmda "Sığır"(1) Oşal, Secere-i Türkî, Ahmet Vefik Paşa tercümesi, sahife: 33-38.54