ZİYA GÖKAL

Oğuz menkabesindeki sünükler ve Ongunlar şusuretledir: Han yahut Hakan, Sünük: Baş ve Uca.(1) Gün HanOngun:Şahin Sökûk:Sağ karı yağrın(2) Ay Han Ongun:Kartal Sökûk:Sağ, aşıklı(3) Yıldız HanOngun:Tavşancıl Sökûk:Üyegü (Üyece)(4) Gök Han Ongun:Sungur Sökûk:Sol karı yağrın(5) Deniz HanOngun:Çakır Sökûk:Sol aşıklı(6) Dağ Han Ongun:Uc kuş Sökûk:UcaylaBu sönüklere bakılınca her boyun şölendeki mevkii veyiyeceği etin hangi parça olduğu anlaşılır: Hakan Baş ileUca'dan yiyecektir. Uca Mahmud Kâşgarî ve Çağataylügatlarına göre sırt demektir. O halde Ucadan maksat sırteti yani filato'dur.Yıldız Han boyuna ait "Üyece" kelimesi "Üyegü"kelimesinin eski şekli olmalı. Üyegü Mahmud Kâşgarî veÇagatayLügatleri'ne göre kaburga tarafıdır.Aşığlı "Aşıklı" demek olacak, diğer sünüklerin neolduğu iyice anlaşılmıyor. Mamafih Gün Han boyununsünüğü uyluk yâni bud olduğu Taoizm tasnifindenanlaşılıyor.Altı şehzadeden üç büyükleri "Ağalar" sağ kolu teşkîlederler, ve "Boz Ok"nâmını alırlar.Üç küçükler "lnilir"de sol kolu teşkîl ederler ve "Üç Ok"'tesmiye olunurlar.[2] "Sema = Ksien" cenubda; Ziya umdesi, erkek hareketsizlik,kuvvet, yaş, gök kubbesi, baba, hakan, yuvarlaklık, cada taşı,maden, ayşına, kızıl, iyi at, ihtiyar at, büyük at, bir eğri kılağaçların yemişi, ilâh...[2] "Yer— Kwun" şimalde, zulmet umdesi, dişi, yer umdesi, itaat,mevâşi, karın, ana yer, elbise, kazan, çokluk, kara, büyük yükarabaları, ilâh...[5] "Güneş = Nüfuz (Penetration), rüzgâr, orman (Ağaç) uzunluk,yükseklik, kümes hayvanları, uyluklar, büyük kız, ileri ve gerihareketleri, % üç kazanç ilâh...52