ZİYA GÖKAL

Dağlar, (8) Yer, hâlis dişi. (1)Sekizinci tasnifde (1) rakkamlı şahsın Türklerce OğuzHan, (8) rakkamlı şahsın Oğuz Han'ın zevcesi, diğer attışahsın da Oğuz Han'ın oğullan olduğu ileride görülecektir.Yukarıdaki işaretlerin ikililerine Bigarme üçlülerine Trigramedenilir. Semâ ile Yer'in arasında bulunan altı diğer kudretlerL'Annee Sociologique'de şu veçhiledir.(1)Buğular, bulutlar, tesâudlar. (2)Ateş, hararet, güneş,ışık, şimşek. (3) Yıldırım. (4) Rüzgâr ve Orman. (5)Su, ırmak,göl ve deniz. (6)Dağlar. (2)Şu manzumeye ait taksimatı Oğuz menkabesiylekarşılaştırarak tedkîk edelim:Her Boy'un kendine mahsus bir "Ongun"u (3), bir de"Sünük = Endâm-ı Goşf'i vardır.Oğuz boylarının bir nevi askerî, dinî mahiyetini hâiz"Şölen" adlı umumî ziyafetlerinde oturacak yerleri veyiyecek et parçaları muayyen idi. Bu muayyen et parçalarına"sünük"(4) derlerdi.Câmiü't-Tevârih buna farisi lisanı ile "Endâm-ı Goşt"diyor ki "Boy sünüğü" demektir. Boy hem aşîret hem deendam mânâsına ise de bu mevkide aşîret mânâsınaolduğunu Câmiü't-Tevârîh sahibi anlayamamış ve "Endam"kelimesiyle tercüme etmiş olmalı, Bu sünüklerin aynınıtaoizm teşkilâtında görüyoruz. Semâ (Kien) bölümünde"baş", yer (kwun) bölümünde "karın", güneş bölümünde"uyluk" sünüklerini görüyoruz.(5) Durkheim ile Mausstasnife misal olarak yalnız üç bölümü haşiyede gösterdiğimizveçhile tafsîl etmişler diğerlerini irâeye lüzumgörmemişlerdir. Bunun tafsilâtı "yi-king" nâmındaki kitabdayazılıdır. Mezkûr kitab Legge tarafından Sacred Books of theEast nâmiyleİngilizce'yetercüme olunmuştur.(D Grande Encyclopedie, page: 12, tome: 11(2) UAnnee Sociologique, tome G.page: 56.50