ZİYA GÖKAL

muhtemeldir. Bu suretie Koyun ile ağaç arasındakimünasebet "Miş" ile "Beşe, Mise" arasındaki lafzîmüşabehetle de izah olunabilir. Volga boyundaki "Mişer"Türkleri de bu suretle izah olunur.İleride göreceğimiz veçhile Türk töresinde ve Taoizm'deki hayvanlar, arasındaki müşâbehetden dolayı bazarbiribirinin yerine kaim olur:Koyun, Kuzu, Keçi, Oğlak kelimeleri ekseriya aynımânâyı ifâda ederler. Nasıl ki,Kuş, Tavuk, Horoz kelimeleride böyledir.O halde Divânu Lügati't-Türk'e göre de ilkbaharınhayvanı Keçi yâni Koyun'dur. Diğer mevsimlerin de böylebirer ismi olduğu her mevsime ait üç ayın bu isimlerlemürekkeb şekilleriyle ifâde edildiği yukarıdaki ibaredenanlaşılıyor. Mevsimlere ait olan bu isimlerin bir hayvan adıolduğu da zikrettiği misalden seziliyor. Acaba diğermevsimlerin hayvanları da Kuş, İt, ve Domuz olduğunu-Haklı olarak- farz edemez miyiz?Bu hayvanların mâhiyetine gelince, bunu anlamak içinCâmiü't-Tevâih den aldığımız âtideki ibareyi tedkik edelim:"Ve bu yirmi dört boyun (Ûguz Duyları) her binsl için birhayvanı tahsis ettiler.. Ta ki, bu hayvan o boyun Ongunuolsun. Bu kelimenin iştikakı Ünk'dsr ki,.Törkye mübarekmanasınadır. Nassl ki /'Mübarek olsun" mevkiinde? * 4 Cnkbulsun" derler. Âdet şöyledirki,bir hayvan bîr kavmin ongnuolunca, madem ki, onu tefe'ül içi* r^H^k addetmişlerdir,(O kavmin ferdleri) opa kast eaen^esier ve taarruzdabulunmazlar, etini yemezler. Bu güne kadar hv âdet câridir.Ve bütün o kavimler (Oğuz boyları) kend< ongunlarınıtanırlar...."Bu ifadeden anlaşıldığına göre "Ongun = Totem"cinsinden mukaddes bir hayvan ismidir.Fakat bîr hayvanismi "Totem" olabilmek için onu mukaddes tanıya?semiyyenin de bu isimle adlanması lâzımdır.İleridegöstereceğimiz veçhile bunu Oğuz boylarında sarih bir31