ZİYA GÖKAL

O halde yalnız Avustralyahlarin tasnifi semiyyeleresasına müstenid olmayıb Zoni'lerin tasnifi de zahiren yedisemt esasına istinad etmekle beraber hakikatte semiyyeleresasına müsteniddir.Bunu ispat eden delillerden birisi şudur ki,Zoni'lerdeyedili tasniflerden evvel altılı bir tasnif varmış ve bundan damukaddem dörtlü bir tasnif mevcud imiş. Dörtlü tasnifimeydana getiren âmil aşiretin iki kabileye ayrılmasıdır. Birkabile Şimalde, diğer kabile Cenubda olunca bunlarıayırmak için aralarında Şarkdan Garba gitmek üzere bir hatteşekkül eder. Filhakika Zoni'lerde içtimaî teşkilâtı dörtcihetin tefriki ile alâkadar eden rabıta mevcuddur.Zoni'lerin vaktiyle iki kabileye ayrıldığını bize bir ustûreanlatıyor: Birinci büyük rahib ve sihirbaz dünyaya yenigelmiş olan insanlara iki çift yumurta getirdi. Birisi Gök gibikoyu mavi veacâibnümâ idi. Diğeri Ana-yer gibi koyu kırmızıidi. Dediki "Birisinin içinde "Yaz", diğerinin içinde "Kış"bulunuyor. İkiye ayrılarak her bölümünüz bunlardan birinikendine alsın" İlk hareket edenler maviyi beğendiler. O kadarsevindiler ki,yavruların kanadı çıkmadı. Fakat kanatları zuhuredince kara renkli olarak çıktı. Bunlar kargalar idi ki,nesillerigerçekli belâlar oldular ve şimale doğru gittiler. Kızılyumurtaları beğenenler Parlak (Makav) papağanının çıktığıgördüler. Tohumları, sıcaklığı ve sulhu aralarında taksimettiler. Bu suretledir ki, Zoni'ler "Kış eri" ve "Yaz tri"nâmlariyle ikiye ayrıldılar Birinciler karga oldular. Ustûre bukabilelerin semiyyelere ayrıldığını da muhafaza etmiştir."Şimal adamları tabiatlarına, zevklerine, istidatlarına göreAyı eri, Çayır köpeği eri, Sığın eri, Turna eri, ilâh.... oldular.Cenub adamları da aynı surette ayrıldılar. Semiyyelerteşekkül ettikten sonra eşyanın zatlerini aralarında taksimettiler Don'un, Kar'ın tohumları "Sığın"a, Sunun tohumları"Kara Kurbağa"ya Nâh.... aid oldu.Mamafih Zoni'lerin tasnifi ile Avustralyalıların tasnifiarasında hadd-i mutavassıt olmak üzere bir tasnif dahavardır ki,bu da Omaha'ların tasnifidir. Omaha'lar Siyukavminden bir aşirettir. Omaha'larda hem eşyanın semiyyeleregöre tasnifi hem de cihetlere göre tevzii mütecellîdir.23