ZİYA GÖKAL

Aşiret, Sınıf, Laif caste, Hey'et Corporation, Ümmet, Devlet,Millet gibi."Müessese" bu zümrelerin kendi ferdlerine tav'an yahutcebren kabul ettirdiği idrâk yahut amel tarzlarıdır: Dinî itikadve âyinler, hukuk ve ahlakî düsturlar, lisanî ve bediî kaideler,iktisadî tarzlar, fennî usuller gibi. İhtiva ettikleri zümreler vemüesseler itibariyle birbirine benzeyen kavimler, hayvan venebat alemlerinde olduğu gibi, cinslere ve nev'ilere ircaedilebilir. Bir şe'niyete mensub ferdler cinslere ve nev'ilereyani umumî enmuzeclere irca edilmediği surette o şe'niyetemüstenid olarak bir ilim teşekkül edemez. İlim ancakımumiyattan bahseder. Umumi kanunların keşfedilebilmesiiçin umumî enmûzeclerin bulunması lâzımdır. Kavimlerintamamiyle ilmi bir tasnifi henüz yapılamamıştır. Mamafihintihaî bir tasnif yapılıncaya kadar, tedkiklere medar-ı tatbikolmak üzre, usulî ve muvakat bir mahiyeti hâiz iptidaî birtasnifin lüzumu da derkardır. Bu sebebe binaen bu yolda birtasnif taslağını atide arz ediyoruz.Kavimler "İptidaî kavimler = Peuples primitifs" ve"Milletler = nations" namiyle iki cinse ayrılır. İptidaîkavimler Almanlar'ın "Naturvoelker" namını verdikleri ilkiçtimaî enmûzeclerdir. Bu enmuzeclere seciyevî (caractâristique)bir keyfiyet veren esaslı teşkilat "Semiyye = clan"dır.Semiyye dinî bir karabetle birbirine merbut yüzlerce hattâbinlerce ferdlerden mürekkeb ailevî bir zümredir. Semiyyeyiteşhis eden alâmet, ferdlerinin müşterek ceddi itibar olunanmuhayyel yahut hakikî bir mevcudun namiyle tesmiyeolunmasıdır. Müşterek ced aynı zamanda Semiyyenin"Rabb-i has"ı itibar olunur.Semiyyenin ferdleri arasında "Müşterek mes'uliyet" ve"Müşterek intikam" kaideleri mevcuddur. İptidaî kavimlerdehenüz ne hukuk-u âmme ne de hukuk-u ferdiye hissiuyanmamış olduğundan "Zi hak = Sujet de droit sıfatısemiyyelere ait olmak üzere yalnız bir hukuk-u hassaduygusu mevcuddur. Bu cemiyetlerde velâyet-i âmme demevcud olmayıp her semiyyeye mahsus bir velâyet-i hassavardır. Vakıa semiyyeler birleşerek "Kabile = Phatrie"leri,kabileler birleşerek "Aşiret = Tribu"ları, Aşiretler birleşerek9