ZİYA GÖKAL

hâdise, devamlı olmak için, ait olduğu kavmin hayatınafaideli bir hizmet ifâ etmek mecburiyetindedir. Vakıa içtimaîhâdiseler esasen bu faideli hizmetler için tekevvün etmişdeğildir. Bunlar mütekaddem içtimaî sebeblerin zarurineticeleri olarak tekevvün ederler. Fakat bir kere teşekkülettikten sonra, asırlarca devam edebilmek için, behemahaliçtimaî bir hizmet ifâ etmeleri lâzım gelir. Hattâ bir içtimaîhâdise bidayette her hangi bir içtimaî hizmeti ifâ ettiğihalde, uzun bir müddet sonra içtimaî şartların tebeddüllerineticesi olarak başka bir içtimaî hizmet ifâ edebilir.O halde içtimaî hâdiselerin yalnız sabeblerini değil,muhtelif zamanlarda ifâ ettiği içtimai hizmetlerini de tayinetmek lâzımdır.İçtimaî hâdiselerin jsebeb ve hizmetlerinden başka,tayin olunacak, birde kıymetleri vardır. İçtimaî hâdiselerinkıymetlerini mesaha için elimizde yegâne vasıta, ihsaiyattır.Bir memlekette senevî katil, sirkat, talak, vahalarınınadedini gösteren ihsaî rakkamlar, bize orada hayatferdiyenin muhteremiyeU, mülkiyet-i ferdiyenin masuniyeti,nikâh rabıtasının kudsiyeti hakkındaki içtimaî duygularımesaha eder. Bir yerde katil vak'aları ne kadar çok miktardatekerrür ediyorsa orada hayat-ı ferdiyenin o kadar az birkıymete mâlik olduğu anlaşılır; bir ülkede talak vukuatı nekadar ziyade ise orada nikâh rabıtasının o kadar az birkıymeti hâiz olduğu tebeyyün eder.İçtimaî hâdiselere ait bu hususiyetler anlaşıldıktansonra, içtimaî hâdiselerin nelerden ibaret olduğunugöstermek de lâzımdır.İçtimaî hâdiseler şe'niyetin müstakil bir nev'i olduğunagöre maddî, hayatî, ruhî hâdiselerin haricinde aranmakiktiza eder. Bunların haricinde olmak üzere cemiyethayatında görebileceğimiz yegâne hâdiseler "Zümre = Groupe"lar"Müessese = institution"lardır."Zümre" HUSUSÎ TESANÜDLE BİRBİRİNE MERBUTBULUNAN FERDLERİN BİR MECMUASIDIR: Aile, Köy8