ZİYA GÖKAL

"Farab" civarından "Erbil" civarına getirdiler. Adana Türkleride "Seyhun" ve "Ceyhun" ırmaklarını beraber getirerek"Seyhan" ile "Ceyhan"a verdiler. Çin'deki "Huanq-hu yeşilöküz" de Anadolu'da "Yeşil Irmak" oldu. Türkler'in kışyurtları alelekser ırmak kenarlarında idi.Oğuznâme'de Bozoklar'a "Dış Oğuz" Üç Oklar'a "İçOğuz" nâmları da veriliyor. Bu hal ihtimal ki, Oğuzlar'ın kışınev içine çekilerek münhasıran şamanî bir hayat yaşamalarındanileri gelmiştir.Oğuzlar'da askerî teşkilâtın riyaseti Boz Oklar'da yânisağ kolda idi. Oğuz Han vasiyetinden hakanlığı Boz Oklaravermişti. Üç Oklar arasında "Kam" tabirini çok miktardagörüyoruz. Oğuznâme'de Bayındır Han'ın künyesi "KamganOğlu"dur ki, "Kam Hanoğlu" olmak lâzımgelir. Yine ÜçOklar içinde "Kambüre" vardır ki, "Bamsı Beyrek"inbabasıdır. O halde "Töre" Türklerin ve siyasî mâhiyeti hâizmuahhar bir dinleri idi. "Büyücülük"ise eski"Totemizm"inbakıyyesi olmak üzere ervahperest "animiste" ve sihir veefsunlara kıymet veren eski dinleridir. "Türk" kelimesininnihâyetindeki "K" Soğdak = Soğudlu""Çitak-Çitli" kelimelerindeolduğu gibi "li" manasınadır. O halde "Türk"kelimesinin mânâsı "Töreli" yani Töre dînine sâlik demektir.Nasıl ki,Türk milletinin eski ismi olan "Moğol" kelimesi de"Buğulu" yani "Buğu = Büyü" dînine sâlik manasınadır.Avama "Kamık" denmesi münhasıran "Kam"ların dînineinandıkları için olmalıdır. Bu suretle törezâdegâne mahsussiyasî bir din idi. Türkler Türkçe bilmeyenlere "Sümlim"dedikleri gibi töreye tâbi olmayanlara da "tat" derlerdi."Sümlim" Arabların "acem" tâbirine "tat" ise Arabların"câhilî" tâbirine muadildir. (Divânü Lügati't-Türk). İkili vealtılı teşkilâtta Oğuz ili ibtida "iki kol" her kol "Üç Ok"a yanimecmuu "altı Ok"a münkasimdi; her ok da "dört boy"amünkasim olduğu için "Oğuz ili"nin mecmuu yirmi dörtboya bölünmüştü.Eski Türkler'in "Buğu Tigin" Menkabesi'yle alâkadarolan eski ve mâderî diniyle, "Oğuz Han" menkabesinemerbut bulunan muahhar ve pederşahî dinini izah ettik. Bu96