281 Numaralı Kırkağaç Şer'iyye Sicilindeki Tereke Kayıtları.

ederek bunun ödenmesini isteyebilirdi. 36 İncelediğimiz Kırkağaç tereke kayıtlarındaki mehr-imüeccel miktarının 40 kuruş ile 333 kuruş arasında değiştiği görülmüştür. Terekesahiplerinden 18 kadın için tespit edilen mehr-i müeccel miktarı 83 kuruş, 37 4 kadın için tespitedilen mehr-i müeccel miktarı ise 333 kuruştur. Mehr-i müeccellerin belirli miktarlar üzerindeyoğunlaşması, mehir miktarlarının baştan belirlenmediğini sonradan emsallerine göre birmiktarın tespit edildiğini göstermektedir. Mehir miktarı fazla olan bu kişiler arasında; 6 199kuruş terekesi olan Sarı Ağa mahallesinden Mustafa bin Süleyman, 1 169 kuruş terekesi ZorAğa mahallesinden Ahmed bin Süleyman, 1 609 kuruş terekesi olan Küçük Musa Ağamahallesinden Fâtıma bint-i Ali ve tereke miktarı belli olmayan Bodur Oğlu mahallesindenFâtıma bint-i Molla Mehmed bulunmaktadır. 38 Bunlar dışında 3 kadının mehr-i müecceli 40-41 kuruş arasında değişirken, diğer kadınlarınkiler ise 100, 133 ve 166 kuruştur. 39 Kırşehir’leilgili olarak yapılan bir araştırmada mehir miktarının 100, 155, 200, 300, 400 ve 500 kuruş, 40Tokat üzerine yapılan bir diğer araştırmada ise 50 ile 100 kuruş arasında değiştiği tespitedilmiştir. 413- VasiyetVasiyet, sonucu ölümden sonra meydana gelmek üzere bir mal, alacak veya menfaatinkarşılıksız olarak başkasına temlik edilmesidir. Vasiyetçiye “musî”, vasiyet edilene “mûsâleh” ve vasiyet konusuna da “mûsâ bih” denilmektedir. Bir kişinin vasiyet yapabilmesi içinborca batık olmaması gerekmektedir. Ölen kişi hiçbir mirasçısı yoksa malının tamamını, birmirasçısı bile varsa malının ancak 1/3’ünü vasiyet edebilmektedir. Ayrıca vasiyet edileninmirasçılardan olmaması gerekmektedir. 42Kırkağaç’ta bazı tereke sahipleri mallarından birkısmının hayır işlerine sarf edilmesi için vasiyette bulunmuşlardır. İncelemiş olduğumuz 38tereke sahibinden 9’unun az veya çok bir hayrata para bağışladığı görülmektedir. Terekelerinbir kısmında vefat eden şahısların hayır işleri için ayırmış oldukları paraların miktarı geneldetechiz ve tekfin masrafları ile birlikte yazıldığından, bu paraların ne kadarının hayır işlerineayrıldığı tespit edilememektedir. Ancak bazı terekelerde hayır için ayrılan paranın miktarı vesarf yeri belirtilmiştir. Bu tür kayıtlara Kara Ali mahallesinden Mustafa Ağa’nın terekesi36 Gül Akyılmaz, “Osmanlı Aile Hukukunda Kadın”, Türkler, Cilt 10, Yeni Türkiye Yayını, Ankara, 2002, s. 36837 MŞS, 281, s. 16, 19, 32, 34, 35, 37, 51, 54, 55, 59, 64, 65, 81, 91, 94, 9738 MŞS, 281, s. 30, 95, 59, 3139 MŞS, 281, s. 8, 61, 80, 64, 56, 8140 Rıfat Özdemir, “Kırşehir’de Ailenin Sosyo Ekonomik Yapısı (1880-1906)”, Aile Yazıları I, Temel Kavramlar Yapı veTarihi Süreç, TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayını No: 5, (Der. Beylü Dikeçligil-Ahmed Çiğdem), Bilim Serisi5/1, Ankara, 1991, s. 40641 Rıfat Özdemir, “Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı”, Aile Yazıları I, Temel Kavramlar Yapı ve Tarihi Süreç, TC.Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayını No: 5, (Der. Beylü Dikeçligil-Ahmed Çiğdem), Bilim Serisi 5/1, Ankara, 1991,s. 42942 Halil Cin-Ahmed Akgündüz, Türk Hukuk Tarihi, 2. Cilt, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayını, İstanbul, 1996, s. 132, 134