281 Numaralı Kırkağaç Şer'iyye Sicilindeki Tereke Kayıtları.

Maryako, Mersuma gibi kadın isimlerine rastlanmıştır. Kadın isimleri arasında en fazla Âişeve Fâtıma’nın kullanıldığı dikkat çekmektedir. Çünkü 15 kadın tereke sahibinden beşi Âişe,beşi de Fâtıma ismini taşımaktadır.C- Mirasçıların Aile Hukukundan Kaynaklanan Hakları1-Vâsi TayinleriVesayet, haklarını kullanma ehliyeti olmayan kişinin mallarını koruma, işletme vetasarruf etme hakkının bir başkasına verilmesidir. Bu hakkın verildiği kimseye “vâsi”denilmektedir. Bir kişinin vâsi olabilmesi için âkil, bâliğ ve hür olması, hâkim tarafındantayin edilmesi ve kendisinin de vâsiliği kabul etmesi gerekmektedir. 25 İncelediğimiz terekekayıtlarında ölen kişilerin bakıma muhtaç çocukları ile bu çocuklarına düşen ve korunmasıgereken malları bulunmaktadır. Her iki işlemi yerine getirmek üzere bu çocuklara mahkemetarafından vâsiler tayin edilmiştir. Vâsi olarak atanan kişilerin genel olarak ölen kişininyakınları olduğu görülmektedir. Bu kişiler içerisinde yetimlerin anneleri, 26 babaları, 27amcaları, 28 dayıları, 29 halaları 30 ve vefat eden kişinin amcasının oğlu, 31 annesi, 32 babatarafından ceddeleri ve anne tarafından ceddeleri yer almaktadır. 33 Bunun yanında mirasçısızvefat iden bir kişinin terekesi beytü’l-mal tarafından zapt edilmiştir. 342-Mehir miktarlarıMehir, nikâh akdi yapılırken evlenecek erkek tarafından şahitler huzurunda gelinadayına verilmesi gereken paradır. Mehrin peşin ödenen kısmına “mehr-i muaccel”, ilerideödenmesi kararlaştırılmış olan kısmına “mehr-i müeccel” denir. Nikâh akdi sırasında mehirtespit edilmediği takdirde, kızın emsal ve akranına bakılarak miktarı belirlenirdi. Bu miktarkadının dul, bâkire, zengin, fakir, yaşlı ve güzel olmasına göre değişmekteydi. 35 Mehr-imüeccel, evliliğin ölüm veya boşanma ile sona erdiğinde kadına ödenirdi. Bu o kadar önemliidi ki, koca öldüğünde öncelikle kadının mehr-i müecceli terekeden ödenir, daha sonra geriyekalan mirasçılar arasında taksim edilirdi. Mehiri ödenmeyen kadın mahkemeye müracaat25 Hamza Aktan, “İslam Aile Hukuku”, Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi II, Ankara, 1992, s. 42726 MŞS, 281, s. 16, 20, 30, 32, 35, 55, 59, 60, 64, 9727 MŞS, 281, s. 2, 31, 51, 56, 61, 64, 8128 MŞS, 281, s. 54, 5529 MŞS, 281, s. 8, 1730 MŞS, 281, s. 9131 MŞS, 281, s. 9432 MŞS, 281, s. 3433 MŞS, 281, s. 59, 9534 MŞS, 281, s. 2135 Mehmet Aydın, “Osmanlı Hukukunda Nikah Akitleri” Osmanlı Araştırmaları III, 1982, s. 10; Aktan, ag.m., s. 406; İlberOrtaylı, “Anadolu’da XVI. Yüzyılda Evlilik İlişkileri Üzerine Bazı Gözlemler”, Osmanlı Araştırmaları I, 1980, s. 35-36