281 Numaralı Kırkağaç Şer'iyye Sicilindeki Tereke Kayıtları.

Kara Ali oğlu mahallesinden Âişe bint-i Mehmed’e aittir. 11 Kayıtlardaki eksiklik sebebiylebir erkek ve bir kadının tereke miktarının ne kadar olduğu tespit edilememiştir. 12B- Tereke Kayıtlarına Göre Kırkağaç Aile Yapısı1-Çok EşlilikTerekelerin giriş kısmında ve miras taksiminin yapıldığı bölümde vefat eden kişininsahip olduğu eş ve çocuk sayısı hakkında bilgiler verilmektedir. Bilindiği üzere, Osmanlıhukuku şeriata dayanmaktadır. Şer’î hukuk ise belli şartlarda erkeklerin dört kadına kadarevlenmesine izin vermektedir. Çok yaygın olmamakla birlikte, Osmanlı toplumunda çokeşliliğe rastlanmaktaydı. İstanbul tereke defterleri üzerine yapılan bir araştırmada 1 242 evlierkekten 1147’sinin bir; 84’ünün 2; 7’sinin üç ve dört tanesinin de dört eşli olduğu tespitedilmiştir. 13 Sinop üzerine yapılmış bir diğer araştırmada ise 23 tereke sahibi erkekten çokeşli iki kişiden biri üç, diğeri iki eşlidir. 14 XVIII. yüzyılın ilk yarısı için Konya üzerineyapılmış bir diğer araştırmada da 1 367 erkekten 1 197’sinin tek eşli, 150’sinin iki eşli,17’sinin üç eşli, üçünün dört eşli olduğu görülmüştür. 15 Kırkağaç’a ait incelediğimiz 38tereke sahibi içerisinde ise sadece iki kişinin iki eşli olduğu tespit edilmiştir. Kayıtlarda üçveya dört eşli aile yapısına rastlanmamıştır. İki eşli ailelerden biri Emir Ağa mahallesindeoturan altı çocuklu ve terekesi tespit edilemeyen Hatîbzâde Kerim Ağa ibn-i Emin’dir. Bukişinin sahip olduğu 6 çocuktan ikisi ikinci eşe aittir. 16 Bir diğeri Küçük Musa Ağamahallesinde oturan 2 445 kuruş terekesi ve iki oğlu bulunan Müderris Seyyid Ahmed binHüseyin’dir. 17 Kırkağaç’a ait bu rakamlar yukarıda belirttiğimiz araştırmaların sonuçlarıylaparalellik arz etmektedir.2- Çocuk SayılarıTereke kayıtları ailelerin sahip olduğu çocuk sayısını tespit etmeye yarayan bilgileriçermektedir. Kırkağaç mahalleleri ve köylerine ait 38 tereke sahibinden 9’unun (%23) hiç11 MŞS, 281, s. 5612 MŞS, 281, s. 31, 6013 Said Öztürk, İstanbul Tereke Defterleri, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayını, İstanbul, 1995, s. 110; Osmanlı toplumundaçok evlilik konusu ile ilgili olarak şu makalelere bakılabilir: Abdurrahman Kurt, “Osmanlı Toplumunda Poligami”, Osmanlı,Cilt 5, Yeni Türkiye Yayını, Ankara, 1999, s. 397-406; Said Öztürk, “Osmanlı Tolumunda Çok Evliliğin Yeri”, Osmanlı, Cilt5, Yeni Türkiye Yayını, Ankara, 1999, s. 407-41114 İbrahim Güler, “ XVIII. Yüzyılda Aile: Sinop Örneği”, Türkler, Yeni Türkiye Yayını, Ankara, 2002, s. 3015 Hayri Ertan, Konya Şer’iyye Sicilleri Işığında Ailenin Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapısı (XVIII. Y. Y. İlk Yarısı),Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara, 2001, s. 5916 MŞS, 281, s. 6017 MŞS, 281, s. 55