Sideritis - Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

More documents

Recommendations

Info

Bazı Dağ Çayı (Sideritis) Türlerinin In Vıtro ÇoğaltımıRodriguez (1982), cevizkotiledonlarıyla yaptığı bir çalışmada,kararmada büyüme düzenleyicilerinin miktarve çeşidinin etkili olduğunu bildirmiştir.TDZ konsantrasyonunun azalan değerinekarşılık sürgün sayısında artış gözlenmiştir.Sürgün rejenerasyonu ve sürgün sayısıbakımından en yüksek oranlar (% 88.87 ve 4adet) kontrol grubunda elde edilmiştir(Çizelge 2). Buna karşın, 0.5 ve 1 mg/l TDZdozlarında ise rejenerasyon oranı (% 66.63)aynı çıkarken, sürgün sayısı 0.5 mg/ldozunda 2.33 adet, 1 mg/l dozunda ise 3adet olarak çıkmıştır. En düşük rejenerasyonoranı (% 44.40) ve sürgün sayısı ortalaması(2 adet) ise 1.5 mg/l dozundagerçekleşmiştir.Çizelge 2. TDZ’nin Farklı Konsantras-Yonlarının Sürgün Ucu EksplantlarındaOluşturduğu RejenerasyonBitki BüyümeDüzenleyicisiTDZ (mg/l)Rejenerasyon(%)Sürgün sayısı(Petriortalaması)0 88.87 a* 4.00 a0.5 66.63 a 2.33 a1 66.63 a 3.00 a1.5 44.40 a 2.00 aLSD 0.05 LSD 53.8 LSD 3.16*Sütun içerisinde aynı harfle gösterilen ortamlararasındaki farklar önemsizdir.Elde edilen verilerin tesadüf parsellerideneme desenine uygun olarak istatistikianalizi yapılmıştır. Yapılan varyansanalizleri sonucunda besi ortamları arasındarejenerasyon %’leri ve sürgün sayısıyönünden önemli fark ortaya çıkmamıştır.Bundan dolayı Duncan testi yapılmamıştır.Papafotiou ve Kalantzis (2009)tarafından Sideritis athoa türünde MS (8 g/lagar ve 20 g/l sukroz) ortamında farklıbüyüme düzenleyicileri (BA, 2iP, TDZ,NAA, IBA) kullanılarak boğum kültürüyapılmış ve en yüksek sürgün sayısı (2.3-2.5 adet/eksplant) BA içeren (0.2, 0.5 or 1.0mg/l) ortamdan elde edilmiştir. TDZ içerenMS ortamında eksplantlar yoğun olarakkallus oluşturmuş ve deformasyonauğramışlardır. IBA (2 mg/L) veya NAA (1mg/L) içeren MS ortamında yetiştirilenmikro in vitro sürgünlerden en yüksekköklenme oranı (sırasıyla %46 ve %53) eldeedilmiştir.Andrade ve ark., (1999), Lavandulavera DC’nin boğum eksplantlarıyla yapmışoldukları çalışmalarında en yüksek çoğaltımoranının 1 mg/l TDZ ya da BA ilave edilmişMS ortamından elde edilmiş olduğunubildirmişlerdir.Tawfik ve Mohamed (2006), Salviaofficinalis bitkisinin sürgün ucueksplantlarını hiç hormon bulunmayankontrol grubu ve 1, 3 ve 5 mg/l TDZ içerenbesi ortamında kültüre almışlardır. En iyikallus oluşumunun 1 mg/l TDZ içerenortamda oluştuğunu belirtmişlerdir.Mirici (2004) geven (Astragaluspolemoniacus Bunge) bitkisinde yaptığı birçalışmada, TDZ’nin düşük dozlarının sürgüngelişimini olumlu yönde etkilediğinibelirlemiştir.4. SonuçBu çalışmada; yaprak, yaprak sapı,boğum ve boğum arasından alınaneksplantlar için MS0 kontrol grubu ve oksinolarak 0.5 mg/l NAA ile sitokinin olarak 1,2, 4 mg/l BAP’ın farklı konsantrasyonları vekombinasyonları kullanılmıştır. Ortamda sıksık oluşan kontaminasyonun önünegeçebilmek için antibiyotik (augmentin)kullanılmıştır. Ancak buna rağmen boğum,boğum arası ve yaprak sapı eksplantlarınınbakteri ve funguslardan arındırılmasının zorolduğu görülmüştür. Yaprakeksplantlarından bazıları ise; kontamineolmadan hayatta kalmayı başarmışlardır.Ancak ortalama bir hafta sonra canlıeksplantlarda kararmalar oluşmayabaşlamıştır. Kararan kısımlar, kesilerekalınmasına rağmen kararmanın önünegeçilememiştir. Kararmayı önlemek içinortama aktif kömür ilave edilmiş, ancakeksplantlarda kararma devam etmiştir.Bitki tohumlarının çimlendirmeçalışmasında; MS0 kontrol grubu ve 5, 10,15 mg/l GA 3 ün farklı konsantrasyonları ilehazırlanmış MS temel besi ortamıkullanılmıştır. S. perfoliata türünden 30tohumdan 1 tanesinde çimlenme görülürken,S. erythrantha türünün 30 tohumundan 2tanesinde çimlenme görülmüştür. Çimlenmeyeteneği türe göre farklılık göstermektedir.56
E. UÇAR, K. TURGUTTohumların çimlenme oranı çok düşükkalmıştır.S. stricta türüne ait sürgün ucurejenerasyon çalışmasında; MS0 kontrolgrubu da dahil olmak üzere 0.5, 1, 1.5 mg/lTDZ’nin farklı konsantrasyonlarıylaoluşturulan 4 farklı besi ortamında kültürealınan eksplantlarda rejenerasyonsağlanmıştır. Meydana gelen sürgün oluşumoranı TDZ konsantrasyonuna bağlı kalmıştır.Yüksek TDZ konsantrasyonu içerenortamlarda (1.5 mg/l TDZ) gelişme oranıazalırken en fazla rejenerasyon MS0’dasağlanmıştır.Bu çalışma sonucunda elde edilenbilgiler ışığında hem kontaminasyonunönüne geçilebilmesi hem de kısa sürederejenerasyon sağlamak açısından eksplantolarak sürgün uçlarının rejenerasyonyeteneğinin pratikte yararlanılabilecekdüzeyde olduğu belirlenmiştir.TeşekkürBu çalışma Esra UÇAR’ın yüksek lisanstezinden alınmıştır. Çalışmayı maddi olarakdestekleyen Akdeniz Üniversitesi Bilimsel AraştırmaProjeleri Yönetim Birimi’ne teşekkür ederiz.KaynaklarAndrade, L.B., Echeverrigaray, S., Fracaro, F.,Pauletti, G.F. and Rota, L., 1999. The effect ofgrowth regulators on shoot propagation androoting of common lavender (Lavandula veraDC). Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 56:79-83.Arafeh, R., Mahmoud, M. and Shibli, R., 2003. Invitro seed propagation of wild Syrian marjoram(Origanum syriacum L.). Adv. Hort. Sci., 17:241-244.Arslan, N., Yılmaz, G., Akınerdem, F., Özgüven, M.,Kırıcı, S., Arıoğlu, H., Gümüşçü, A. ve Telci, İ.,2000. Türkiye Ziraat Müh. 5. Teknik Kongresi,Milli Kütüphane- Ankara. 1. Cilt, S: 453-483Aytaç, Z. ve Aksoy, A., 2000. A new Sideritis species(Labiatae) from Turkey. Flora Mediterranea 10:181-184.Başer, K.H.C., 1994. Essential oils of Labiatae fromTurkey. Recent results, Lamiales news letter, 3:6-11.Chevre, A.M., Gill, S.S., Mouras, A., and Salesses, G.,1983. In vitro vegetative multiplication ofchestnut. J.Hort.Sci., 58: 23-29.Davis, P.H., 1982. Flora of Turkey and the EastAegean Islands, Edinburgh University Press, vol.7, Edinburgh, p: 00-307.Davis, P.H., Mill R.R. and Tan, K., 1988. Flora ofTurkey and the East Aegean Islands. Vol: 10,Edinburg Univ. Press., Edinburg, p: 203.Ekim, T., Koyuncu, M. Erik, S. ve İlarslan, R., 1989.Türkiye'nin Tehlike Altındaki Nadir ve EndemikBitkileri Türkiye Tabiatı Koruma Derneği, Yayınno: 18, Ankara, ss: 227.Ellialtıoğlu, Ş., 1999. Doku Kültürü Yoluyla VegetatifÇoğaltmada Doku Kararması Sorunu, Nedenlerive Çözüm Yolları. Biyoteknoloji (Kükem)Dergisi, 24 (1): 37-47.Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. ve Başer, K.H.C.,2000. Flora of Turkey and the East AegeanIslands. Vol: 11, Edinburg Univ. Pres., Edinburg,p: 201-204.Hatipoğlu, R., 1995. Biyoteknolojiye Giriş. ÇukurovaÜniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 129, DersKitabı, Adana, ss: 114.Kaçar, B., 1996. Bitki Fizyolojisi Ders Kitabı. AnkaraÜniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü.Yayın No: 1447, ss:424.Mirici, S., 2004. Endemik Geven (Astragaluspolemoniacus Bunge) Bitkisinin Yaprak Sapı veYaprak Eksplantlarından Yüksek OrandaAdventif Sürgün Rejenerasyonu. S.Ü. ZiraatFakültesi Dergisi, 18(34): 31-34.Muhitch, M.J., and Fletcher, J.S., 1984. Isolation andidentification of the phenols of Paul’s Scarletrose stems derived suspension cultures. PlantPhysiol., 75: 572-575.Murashige, T. and Skoog, F. 1962. A revised mediumfor rapid growth and bio assays with tobaccotissue cultures. Physiol. Plant., 15: 473-497.Papafotiou, M., Kalantzis, A., 2009. Seed germinationand in vitro propagation of Sideritis athoa. ActaHort. (ISHS) 813:471-476.Rodriguez, R., 1982. Callus initiation and rootformation from in vitro culture of walnutcotyledons. HortScience, 17: 195-196.Sanchez-Gras, M.C. and Segura, J., 1987. In vitropropagation of Sideritis angustifolia. J. PlantPhysiol., 130: 93-99.Sanchez-Gras, M.C. and Segura, J., 1989. FactorsAffecting Plant Regeneration from Leaf Explantof Sideritis angustifolia Lag. (Labiatae) Culturedin vitro. Gartenbauwissenschaft, 54: 90-93.Tawfik, A.A. and Mohamed, M.F., 2006. Shootdifferentiation and plant regeneration fromThidiazuron-induced callus of Salvia officinalis.Proceedings of the first international symposiumon the labiatae: Advances in production,biotechnology and utilisation. Acta Hort. (ISHS),723: 309-313.Ünal, O., Gökçeoğlu M., ve Topcuoğlu, F., 2004.Antalya Endemiği Origanum Türlerinin TohumÇimlenmesi ve Çelikle Çogaltılması ÜzerindeAraştırmalar. Akdeniz Üniversitesi ZiraatFakültesi Dergisi, 17(2): 135-147.57
Page 1 and 2: AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT F
Page 3 and 4: E. UÇAR, K. TURGUTTüm in vitro ç
Page 5: E. UÇAR, K. TURGUTKontaminasyon ol

Sideritis - Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?