12.07.2015 Views

dogal-hayati-koruma-ve-dogada-hayatta-kalma-teknikleri-04042012

dogal-hayati-koruma-ve-dogada-hayatta-kalma-teknikleri-04042012

dogal-hayati-koruma-ve-dogada-hayatta-kalma-teknikleri-04042012

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

7-Deniz kıyısında <strong>ve</strong> elimizde büyük naylon torba varsa, deniz suyunu kaynatarakbuhardan su elde eden bir imbik yapabiliriz. Tencereden çıkan buhar naylon torbaiçinde yoğunlaşarak su haline gelecek <strong>ve</strong> içeri kıvırdığımız naylon torbanın kenarındabirikecektir.8- Kar olan bir ortamda ise,hazırladığımız düzenekteki bezin içine doldurduğumuzkar; aynı zamanda ısınmak için yaktığımız ateşin ısısı ile eriyerek alttaki kabatoplanmaktadır.4


9-Yenen kar, aksine susuzluğu neden olur. Bunun için karı elimizde sıkarak eriyenkar suyunu içmek gerekir.10-Bir bitkinin yaprakları üzerine geçirilen torba içinde,yapraklardan çıkan nemyoğunlaşarak torbada toplanır5


ASLA DENİZ SUYU VE İDRAR İÇMEYİNİZ !7


Ateş YakmakDoğadaki yaşam mücadelesinde sudan sonra en gerekli olan şey ateştir. Ateşsayesinde ısınırız, yemek pişiririz, geceleyin gü<strong>ve</strong>nlik sağlarız,suyu mikroplardantemizleriz,yerimizi belli etmek için kullanırız.ATEŞ NASIL YAKILIR.Ateşin oluşabilmesi için kıvılcım <strong>ve</strong>ya çok yoğun ısı <strong>ve</strong> bunların hementutuşturabileceği kav denilen malzemeye ihtiyacımız vardır.Ateşin yakılmasında iyihavanın önemi inkar edilemez.İyi havalarda edineceğimiz ateş yakma deneyleri ileancak yağmurlu <strong>ve</strong> nemli havalarda bunu başarabiliriz.Tabiattan ateş yakabilmemiziçin gereken malzemeleri kolaylıkla bulabiliriz.KAVBir kıvılcımla dahi kolayca tutuşabilecek malzemedir. Hafif , gevşek <strong>ve</strong> kuru ağaçkabukları,kuru otlardan ince <strong>ve</strong> küçük parçalar,kuru yosunlar,küçük kuş yuvalarındakitüyler <strong>ve</strong> çeşitli kuru bitki lifleri kav için idealdir.Kav bulamadığımız taktirde kurupamuklu giysilerimizi ince liflere ayırarak elde edeceğimiz pamuk yığını iyi birkavdır.Kuru gazete kağıdı lifleride bir kavdır.Benzin,fişek <strong>ve</strong>ya mermi mühimmatıdadikkatli kullanılırsa iyi bir tutuşturucudur.Çeşitli kav tipleri:1. Çeşitli kuru otlar8


2. Kuru Yapraklar3. Kuru ağaç kabukları9


4. Kuru yosunlarKuru mantarların dış kabukları atıldıktan sonra içteki destek lifleri kav içinkullanılır.Kuru otlardan hazırlanmış yığındaki lifler çok çabuk ateş alabilir.Yağışlıhavalarda ağaç kabuklarının içi,ölü ağaç gövdelerinin içi iyi kavdır.Kuru <strong>ve</strong> ölüyusunlar iyi kavdır.En iyi yosunları ağaç gövdeleri üzerinde bulabilirsiniz.Kuruyapraklar bütün <strong>ve</strong>ya parçalanmış olarak kullanılabilir.Buna benzer yapraklararasladığınızda varsa naylon torbaya koyarak yanınızda bulundurun.Kavın Tutuşturulması1. Hazırladığımız kavı eğer elimizde bir parça çelik(cep çakısı gibi) var ise doğada sıkbulunan çakmaktaşına vurarak çıkan kıvılcımla tutuşturabiliriz.Bu kıvılcımla en iyipamuk tutuşmaktadır.Hafif yanmayı yavaş üfleyerek desteklemek gerekir.10


2. Fotoğraf makinası <strong>ve</strong>ya bir dürbünden sökebileceğimiz ince kenarlı bir mercek ilegüneş ışınlarını kav üzerinde odaklayarak kavı tutuşturabiliriz. Hafif yanmayı yavaşüfleyerek desteklemek gerekir.3. Elimizde bir akü var ise,kablolarını birbirine değdirerek elde ettiğimiz kıvılcım ilekavı(eğer benzini tutuşturmak istiyorsanız çok dikkatli olun <strong>ve</strong> çok az miktar kullanın)tutuşturabiliriz.11


4. Ağaçtan imal ettiğimiz yay <strong>ve</strong> matkap kullanarak kavı tutuşturabiliriz.Yukardaki şekilde gibi bir yay ,bir ağaç çubuk,avucumuzu <strong>koruma</strong>k için birmatkap başı <strong>ve</strong> bir ateş tahtası hazırlanacaktır.Ateş tahtası <strong>ve</strong> matkap kavak türü birağaçtan olması tercih edilir.Ateş tahtası 5cm kalınlığında,matkap tahtası 30-40 cmuzunluğunda , yay 75 cm uzunlukta <strong>ve</strong> 2 cm kalınlığında olmalıdır.Matkapçubuğunun, matkap başı içinde en az sürtünme ile dönmeli <strong>ve</strong> bu yer yağlanmalıdır.12


Her iki ağacında kuru olması <strong>ve</strong> ölü ağaçlardan alınması gereklidir. Ateştahtası üzerinde yapılan V şeklindeki çentik en önemli noktadır.Bu çentiğin matkapucunun temas ettiği noktanın merkezine kadar açılmış olması gerekir.En pratik duruş,sağ dizimizi yere koyarken sol ayağımızın ucu ile ateştahtasının hareket etmesini önleriz.Sol elimizin avucu içindeki matkap başı ile matkapçubuğunu ateş tahtası içindeki kertiğe bastırırız.Sağ elimizde olan <strong>ve</strong> matkapçubuğunun üstüne bir kere dolanmış yayı ileri geri hareket ettiririz.Yayı sanki testere ile tahta keser gibi ileri geri hareket ettirin.Tahta yeterinceısındığında duman çıkmaya başlıyacaktır.Döndürmeyi hızlandırdığımızda sol ellematkap üzerindeki basıncı artırmalıyız.Daha çok duman çıkmaya başlarken,ateştahtası altına koyduğumuz ince plaka üstüne siyah renkli toz dökülmeye13


aşlıyacaktır.Bu yığın yeterli miktara ulaştığında delgi <strong>ve</strong> tahtayı ince plaka üzerindenkaldırıp,bu siyah yığına elimizle yavaşça yelpaze yapmalıyız.Bu yığında kıvılcım varsa yığın derhal kızarıp, parlıyacaktır.Bu yığını hemenkav üzerine dağıtmadan yerleştirmeliyiz.Üflemeye başladığımızda bu kıvılcım kavı alevlendirecektir.ODUN ÇEŞİTLERİAteşi yakarken seçeceğimiz odun çeşitleri önemlidir. Yumuşak odunlar,örneğinköknar,elma,çoban püskülü çabuk yanarlar <strong>ve</strong> iyi ısı <strong>ve</strong>rirler.Bunları ateşi geliştirirkenkullanmak gerekir.Pişirme yaparken <strong>ve</strong>ya uzun süreli ateş gerektiğinde sert odunlarlazımdır.Bunlar yavaş yanarlar <strong>ve</strong> dayanıklıdırlar.Kayın,huş ağacı <strong>ve</strong> meşe bu cinssert odunlu ağaçlardır.Odun bulamadığımız durumlarda kurumuş hayvan14


pislikleri,kuru deniz yosunları,kuru likenler,kuru turba yığınları acil yakıt gereksinimizikarşılarlar.ATEŞİ KURARKEN KULLANILACAK MALZEME VE SIRASIAteşi kurarken öncelikle kavdan başlarız. Kav iyice tutuştuğunda üstüne ölüyapraklar,yaprak sapları <strong>ve</strong> çok ince dal parçaları koyarız.Bunlar tutuştuğunda ateşiçöktürmeden üstüne kızılderili çadırı şeklinde küçük dal parçaları koyarız.Bunlaryanarken ana yakıtımız olan kuru kalın dalları koyarız.Eğer ateş sabaha kadarmuhafaza edilecek ise kalın kütüğü ucundan ateşe yerleştiririz.İlk olarak kav konur.Çıra olarak ölü yapraklar,çok ince dallar ile Küçük dallar konur.15


Orta kalınlıkta olan dallar.Ana yakıtımız olan dallarGece ateşi için kütükler.ATEŞ YAKMA YERİNİN DÜZENLENMESİAteş yakılacak yer hertürlü kuru yaprak,dal gibi yanacak maddelerdentemizlenmelidir.Eğer zemin kuru otla kaplı ise zemine açılan çukur içinde <strong>ve</strong> çevresitaşla kapatılarak ateş yakılmalıdır.Emniyet açısından ateşin çevresindeki en az 1metre çaplı alanda yanacak hiçbirşey olmamalıdır.Hava rüzgarlı ise ateş yerininrüzgar yönünde ateşin sıçramaması için tedbir alınmalıdır.16


Eğer zeminde su,buz <strong>ve</strong> kar varsa kalın dallardan hazırlanan platformüzerinde ateşinizi kurun.Ateşinizi her zaman ihtiyacınıza göre hazırlayın.Basit birşeyiçin büyük ateş yakarak odununuzu israf etmeyin.Ateşinizin etrafa sıçramasını engellemek için taşlarla etrafını çevirebilirsiniz.Bu taşlarıhiçbir zaman dere yataklarından almayın.Bu taşların içlerine su sızmış olabilir.Oluşanbuhar nedeniyle bu taşlar patlıyabilirler.17


Kayalardan yapacağınız bir <strong>koruma</strong> duvarı,ateşinizin rüzgarda hızla yanmasını <strong>ve</strong>odun stokunuzun azalmasını engeller.Ateşin ısısının size daha iyi yansımasınısağlar.Bu kaya duvarının boşluklarını çamurla kapayabilirsiniz.ATEŞİN KURULMASIAteş yakacağımız zemin çimle kaplı ise,ateş yakılacak alanı bir kürek ucunudört parmak derinliğinde saplıyarak işaretleyin <strong>ve</strong> zemini üç parmak derinliğinde <strong>ve</strong>çimeni toprağı ile birlikte halı gibi kaldırıp <strong>ve</strong> hava sıcak ise gölge bir yerekoyun.Kamp bittiğinde ateş yakılan yeri düzenleyerek çıkardığımız çim halıyı tekrareski yerine yerleştirin.Hava sıcaksa <strong>ve</strong> mümkün ise bu çimi <strong>ve</strong> toprağı ıslatarakbırakın.*** DAİMA KULLANDIĞINIZ ALANI İLK GELDİĞİNİZ GİBİ VE TEMİZ OLARAKTERKEDİN ! ***Ateşinizin tek bir kibritle sorunsuz yanmasını isterseniz,ateşinizi kurallarauygun kurmalısınız.Ateşi daima küçük hazırlayıp denetiminiz altında büyütün.Büyükkurulan ateşin sorunlarını çözmek, küçük ateşe göre her zaman daha zordur.Ateşiniziyaktıktan sonra,ateş toparlandıkça odun koyun.Çıkan ısının diğer odunlarıkurutup,tutuşturacağını unutmayın.Ateş kuv<strong>ve</strong>tlendikçe yanabilecek kadar kalındalları seçin.Daima en inceden yavaş yavaş kalın dallara geçiş yapın.Ateşin içineerken atılmış yanmamakta direnen kalın dallar var ise zorlamayın;bu dalları ateşinkenarına alıp daha ince dallarla ateşi takviye edin.Ortam ıslak ise ateşin yanına odunkoyarak kurumalarını sağlayın.Hiçbir zaman yaş ağaç dalı kullanmayın.Hemyakmakta zorlanırsınız, hem de dumandan duramazsınız.Ağaçlık <strong>ve</strong> çalılık bölgedeçevrenize dikkatli baktığınızda,daha önce önemsemediğiniz yüzlerce küçük dalparçacıklarının olduğunu göreceksiniz.İlk yanmadan sonra bunları kullanın.Bunlarhem kuru hem de yanmak için yeterince küçüktürler.18


(TEEPEE) TARZI ATEŞ HAZIRLAMA TEKNİĞİKızılderili çadırı tarzında kurulan ateş yakma tekniğidir.Kav ile tutuşturulanince dalların alevinin daha kalın dalları tutuşturmasını sağlayan bu teknikte,ateşinyanıp kendi üzerine çökerek, kendini söndürmesini de engeller.İnce dallardan kızılderili çadırı şeklinde iskelet hazırlanır.Bu yapı daha kalınca dallarla desteklenir.19


Daha kalın dallar konur.Ön tarafta bir açıklık bırakırız. Bu açıklıktan kavı yerleştiririz.20


Öndeki açıklıktan kavı tutuştururuz.Öndeki açıklıktan ince dallar ile kavın yanması sürekli desteklenir.ATEŞİN SÖNDÜRÜLMESİYakılan her ateşin dikkatlice söndürülmesi gerekir.Söndürme işini toprak,su,<strong>ve</strong> karla yapabiliriz.Ateşi toprak ile söndürdüğümüzde içte yanan kısmın<strong>kalma</strong>dığından emin olun.Ateşi hiçbir zaman kendi halinde sönmesi içinbırakmayınız.21


**** ATEŞİ YANAR VAZİYETTE BIRAKMAYIN ****ÇEŞİTLİ YANSITICILARYapacağımız bu reflektör-yansıtıcı bizi hem rüzgardan korur. Aynı zamandaateşin ısısını bize yansıtır.22


Barınak YapmakDoğada yaşam mücadelesinde insanın yağmurdan, kardan, rüzgardan <strong>ve</strong> güneştenkorunarak dinlenmesi gereklidir.Fiziksel iyi bir dinlenme,ruhsal yapımızıda olumluetkileyecek <strong>ve</strong> moralimizi yükseltecektir.Bulunduğumuz çevre <strong>ve</strong> iklime göre içinegirip korunacak bir barınağı inşa etmeyi öğrenmemiz gereklidir.Barınağı, hangietkenlerden korunmak istiyor isek <strong>ve</strong> kalacağımız süre ne kadar ise ona görehazırlamalıyız. Barınağı hazırlamak için bulunduğumuz ortamdaki metaryellerde çokönemlidir.Sonunda barınak bu metaryallerle inşa edilecektir.Öncelikle çevremizi dikkatle gözden geçirmeliyiz. Bulabileceğimiz birmağara,terkedilmiş bir kulübe,doğal bir barınak bizi büyük bir enerji kaybındankurtaracak <strong>ve</strong> zaman kazandıracaktır.Hazır bir barınak bulamaz isek,kuracağımız yeriiyi seçmeliyiz.Bu yer rüzgarın estiği tepe üstü <strong>ve</strong>ya derin vadilerde kanal gibi esentabanlarından uzak olmalıdır.Rüzgarlardan korunmalı kuytu bir yerseçmeliyiz.Barınağımızın girişi rüzgar yönünde olmamalıdır.Bu mümkün değilse kaya<strong>ve</strong> toprak yığını,kar duvarı,buz parçaları <strong>ve</strong>ya çalı çırpı ile inşa edilecek birduvar ile rüzgar engellenmelidir.Bu rüzgar engeli barınağımızın kolay ısınmasınısağlayacaktır.Barınak mümkün olduğu kadar basit fakat en iyi konforu <strong>ve</strong>recek biryapıda olmalıdır.Resimde doğal bir oyuk <strong>ve</strong> rüzgardan korunmak için yapılan bir duvargörülmektedir.23


Barınağı inşa ederken şu kural unutulmamalıdır.Hava sıcak <strong>ve</strong>ya soğuk olsunvücudumuz yattığımızda zemin ile temas etmemelidir.Isınmış bir zeminvücudumuzun su kaybına yol açacaktır.Soğuk bir zemin ise vücudun ısıkaybetmesine yol açar. Hazırlıyacağımız basit bir yer yatağı ihtiyacımızı görecektir.Kuru otlardan, taze çam dallarından hazırlayacağımız bir yatak vücudun dinlenmesinikolaylaştıracaktır. Yatağı boyumuzdan biraz uzun, 90 cm eninde <strong>ve</strong> 30 cmyüksekliğinde hazırlamalıyız.Yattığımızda rahatsız eden dallar var ise ayarlıyarak enuygun şekli bulmalıyız.Yattıkça dallar ezileceğinden iki günde bir yeni dallar ile yataktakviye edilmelidir.Çam yaprak <strong>ve</strong> dallarından yapılan kamp yatağı <strong>ve</strong> basit bir barınak.Eğrelti otu <strong>ve</strong> kuru otlardan yapılan şilte.24


EĞİK DAMLI BARINAKAğaçlık alanlarda rahatça inşa edebileceğimiz <strong>ve</strong> araları 2.5 m geçmeyen iki ağacınçatallarından yararlanarak barınağı yapabiliriz.Uygun ağaç bulamadığımız taktirdeyere tutturacağımız 3 direk ile bu barınak inşa edilebilir.Eğik çatılı barınak yapımıZemine 45 derece açıyla konan ana dalların çatallarına yere paralel dallaryerleştiririz.Alttan döşenmeye başlanan dalların bir üst sırasındaki dallar alttakilerinüstüne konur. 45 derecelik eğim suyun akmasına yeterlidir.Akan suyun barınağagirmesine engel olmak için barınağı çevreleyen, dal <strong>ve</strong>ya kaya parçası ile kazılan 4parmak derinliğinde bir drenaj kanalı yapılmalıdır.25


Dalların kiremit gibi yerleştirilmesiUygun ağaç bulamaz isek aşağıdaki gibi barınaklar inşa edilebilir.Çeşitli eğik damlı barınak yapımı.26


KUBBE ŞEKLİNDE BARINAKÇevremizde barınak için ağaç bulamadığımız taktirde,ince sazlardan,kısaboylu ağaççıklardan aşağıdaki gibi kubbe tarzında barınak inşa edebiliriz.Bunun içinyere 2 m çapında bir daire çizeriz.Bu dairenin kenarlarına kalın uçları toprağasokulan ince dalları yerleştiririz.Dalların ince uçları kubbenin tepesinde karşılıklıbağlanmalıdır.Önde giriş için, tepedede ateş dumanının çıkışı için açıklıkbırakırız.Yan duvarları ince dallar ile sepet gibi öreriz.Kubbenin üstü ot,saz,dal <strong>ve</strong>çamur ile kapatılır.Otlarla kapatılırken alttan başlıyarak yukarı çıkılmalıdır.Her ot-sazkatı altakinin üstüne konmalıdır.27


AĞAÇ ALTI BARINAKLARBarınak inşa edecek zaman <strong>ve</strong> enerji olmadığı taktirde nispeten kolayyapılabilecek barınaklardır.Bu barınak için devrilmiş bir ağaç gövdesi gereklidir.28


Kar kalınlığının yüksek olduğu ağaçlıklı dağ tepelerinde yapabileceğimiz bubarınaklar yolunu kaybetmiş doğa gezginleri,kayakçılar <strong>ve</strong> dağcılar içinuygundur.Önemli olan geceyi <strong>ve</strong>ya fırtınayı atlatmak <strong>ve</strong> <strong>hayatta</strong> <strong>kalma</strong>ktır.Bu amaçlarüzgarın az olduğu bir noktada 1.5-2 m derinlikteki karı ağacın gövdesinden 1 metreyarıçaplı <strong>ve</strong> içinde oturduğumuzda rüzgardan etkilenmeyecek derinliktekazarız.Kazmayı kayaklar,ağaç dalları,hedik gibi malzemelerle yapabiliriz.Bu işlemsırasında minimun kıyafetle <strong>ve</strong> terlemeden dinlenerek yapmalıyız.Çukurun üzerikayaklar,ağaç dalları <strong>ve</strong> kar blokları ile örtülür.Gerekirse gövdeden uzakta minik birateş yakılabilir.Bu çukurda yere koyacağımız dallar üzerine oturulmalıdır.29


KAR BARINAKLARIKar iyi bir yalıtkandır.Dağlarda mahsur kalan birçok dağcı hayatını karmağaraları sayesinde kurtarmışlardır.Hiçbir zaman kuv<strong>ve</strong>tli bir tipide yolu bulmayaçalışarak <strong>ve</strong> enerjinizi sonuna kadar tüketerek mücadele etmeyiniz.Doğruyapacağınız bir kar barınağı, fırtına geçene kadar beklemenizi <strong>ve</strong> ısınızı <strong>koruma</strong>nızısağlıyacaktır.Amaç <strong>hayatta</strong> <strong>kalma</strong>k olmalıdır.Dikkat edilecek husus çok kuytu bir yere30


u barınağı yapmayın.Yoğun kar bu noktalarda birikeceğinden yaptığınız karbarınağının hava deliklerinin tıkanmasına <strong>ve</strong> havasız <strong>kalma</strong>nıza nedenolacaktır.Rüzgar alan <strong>ve</strong> yeterli kar olan bir noktada bu barınağı inşa edin.Barınağınızyüksek yamaçların <strong>ve</strong> tepelerin dibinde çığ tehdidine açık alanlardakurulmamalıdır.Kar barınağınızı 2-3 metre kalınlığındaki kar yığınınkayak,hedik,yemek tabağı,kürek,ağaç dalı ile mağara şeklinde kazılması ileyapabilirsiniz. Kar barınağınızın iç ısısını, girişte yapacağınız bir delik <strong>ve</strong> üstteaçacağınız ikinci bir havalandırma deliği vasıtası ile ayarlamanız gerekmektedir.İç ısıduvarların terleme yapıp damlamayacağı <strong>ve</strong> gevşeyip çökmeyeceği ısıdaolmalıdır.Bu barınağı karda kazarken soyunmak <strong>ve</strong> en ince giysi ile çalışmakgereklidir.Kazı terlemeden yapılmalıdır.Düşük olan ısı derecelerinde terlemek <strong>ve</strong> buterle oturmak çok tehlikelidir.Bu barınak geçici süre için yapıldığından tehlike geçenekadar barınakta yatmamak, yere uzanmamak gereklidir.Amaç ısı kaybetmemekolmalıdır.Barınağın zeminine konan dallar zemin ile ısı alış<strong>ve</strong>rişimizi nispetenazaltacaktır.Bu dallar üzerinde oturmak gereklidir.31


Doğada Yön Bulma YöntemleriDünya üzerinde bulunduğumuz yeri harita <strong>ve</strong> aletler kullanarakbelirliyebiliriz. Bulunduğumuz noktadan diğer bir noktaya giderken,yürüdüğümüz yönü rota olarak adlandırırız.İki nokta arasında birçokengeller,tepeler,ormanlar,göller <strong>ve</strong> nehirler yer alabilir.Önemli olan biryerden diğerine giderken, saydığımız bu engelleri aşarken rota dediğimizyönümüzü kaybetmememizdir.Yapılan araştırmalarda bir kişi bilmediği birarazide hareket ediyorsa bir müddet sonra yön duygusunu kaybettiğigörülmektedir.Yürüyüş sırasında, yaşamlarında sağ ayağını kullananinsanların kuv<strong>ve</strong>tli olan bu ayakları ile sola göre daha uzun adım attıklarıgörülmektedir.Bu nedenle düz bir doğru üzerinde yürüdüklerini zannedenkişilerin rotalarından sola doğru saptıkları <strong>ve</strong> zaman içinde sola doğru çokgeniş bir yay çizdikleri görülmektedir.Sonuçta umdukları yereulaşamadıkları gibi nerede olduklarını bilememektedirler.Son yıllardaülkemizde doğada etkinlik gösteren kişilerin sayısı artmıştır.Bu sayı artışıberaberinde kazaları <strong>ve</strong> kaybolma olaylarını getirmektedir.Yön saptamaçok kesin <strong>ve</strong> net bir hadisedir.Doğada yürüyen bir kişi net olarak neredeolduğunu bilmeli <strong>ve</strong>ya kaybolduğunu kabul etmelidir.Pusula <strong>ve</strong> şimdi öğreneceğimiz yöntemlerle yeryüzeyinde ancak yönsaptaması yapılabilir. Yani ancak istenen rotada yürümek mümkünolabilir.Yeryüzü üzerinde nerede olduğumuz sorusunun cevabı farklı aletlergerektirir.Bu aletlerden elde ettiğimiz sonuç ile enlem <strong>ve</strong> boylamımızıderece,dakika <strong>ve</strong> saniye cinsinden öğrenebiliriz.Bu bilgi ancak bir haritayaaktarıldıktan sonra o anki haritadaki yerimizi bilebiliriz.Sonuç olarak doğada yönümüzü belirlemeden önce kabaca neredeolduğumuzu bilmek zorundayız.Ancak bundan sonra nereye gideceğimizidüşünüp sonra yönümüzümü saptamalıyız.Yön Saptama YöntemleriPusula Yardımı İleYönümüzü en kolay pusula yardımı ile saptıyabiliriz.Pusula ibresinin koyu32


enkli ucu manyetik kuzeyi gösterir.Kuzeyinin nerede olduğunubelirledikten sonra,hangi yöne gidecek isek o yönde yer alan bir cismi(örneğin ağaç,iri kayalar gibi)hedef alıp oraya kadar gitmek <strong>ve</strong> o noktadagitmek istediğimiz yönde yeni bir cisim saptamak gerekir.Bu yöntemlemümkün olduğu kadar düz bir çizgide yol alınabilir.Pusula,Doğada gidilecek yön için belirli cisim <strong>ve</strong> işaretleri hedef alıp yürüyün.Kutup Yıldızı İle33


Dünyamızın kutup noktalarından geçen hayali eksen çizgisi kutup yıldızınınçok yakınından geçmektedir.Bu nedenle geceleyin yıldızlar <strong>ve</strong> gezegenlerhareket halinde iken(dünyanın kendi etrafında dönüşünden dolayı)kutupyıldızı sabit kalır.Doğada herhangi bir yıldızı hedef alıp yürür iseniz,yıldızınhareketinden dolayı düz bir çizgide yürüyemezsiniz.Dünyanın dönüşünden ötürü kutup yıldızı çevresinde diğer yıldızlarındönüşü."Görüntü fotoğraf filminin uzun pozlandırılması ile eldeedilmiş.(Corbis.com)Bu nedenle gökyüzünde yanlızca kutup yıldızını bularak onunkuzeyi gösterdiğini bilerek,amaçladığınız yönde yürüyebilirsiniz.Kutupyıldızını bulmak için belirgin bazı yıldız guruplarını bilmek zorundasınız.(Bubilgiler kuzey yarım küresinde geçerlidir)Büyük Ayı yıldız gurubu 7 yıldızdan oluşur. Görünümü eğik durankah<strong>ve</strong> cez<strong>ve</strong>sine benzer.Sapın karşısında yer alan kenarın uzunluğunu 5 leçarptığımızda <strong>ve</strong> kenar yönünde kutup yıldızını buluruz.Kutup yıldızınıdoğru bulduğumuzdan emin olmak için yan yatmış <strong>ve</strong> beş yıldızdan oluşanbir W harfine benzeyen Cassiopeia yıldız gurubunu kullanırız.Büyük W nunortasındaki yıldız, kutup yıldızı doğrultusundadır.(Lütfen çizimleriinceleyiniz)34


Büyük Ayı Yıldız Gurubu ,Cassiopeia Yıldız Gurubu35


US Army FM 21-76 da Kutup Yıldızının Bulunması,Güneş İle Yön BulmaParlak güneşli bir günde bir sopa <strong>ve</strong> gölgesi yardımı ile yön tayiniyapılabilir.Sopanın gölgesi işaretlenir.Bir süre sonra yer değiştiren gölgeucu tekrar işaretlenir.Bu iki işareti birleştiren çizgiye dik doğru S - Neksenidir.Birinci işareti sola <strong>ve</strong> ikinci işareti sağınıza aldığınızda yüzünüzkuzeye bakmaktadır.36


Saat Yardımı İle Yön TayiniGüneşli bir günde bileğimizdeki saat yardımı ile yön tayin edebiliriz.Saatinakrebi güneşe döndürülür.Saatin 12 rakamı ile akrebin oluşturduğu açınınaçı ortayı Güney-Kuzey Hattıdır.Güneş tarafı güney yönüdür.37

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!