‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

74 Bitki Kimyas› ve Analiz YöntemleriÖzetA MAÇ1A MAÇ2Sekonder metabolitleri tan›mlamak ve s›n›fland›rmak.Sekonder metabolitler tek bir türde rastlanan bilefliklerdirve türlere göre farkl›l›klar gösterirler,ço¤unun bulunduklar› organizmadaki görevlerigünümüzde dahi tam olarak bilinmemektedir. Pekço¤u fizyolojik etkili oldu¤undan t›bbi bitkilerintan›nmas›nda önemleri büyüktür. Sekonder metabolitlerkimyasal yap›lar›na göre glikozit, tanen,alkaloit ve izopren türevi olarak s›n›fland›r›l›r.Glikoziti tan›mlamak ve s›n›fland›rmak.Monosakkaritlerin redüktör grubu ile karbonhidratyap›s›nda olmayan bir maddenin birleflmesinden,bir molekül su ç›k›fl› ile meydana gelen do-¤al bilefliklerdir. Glikozitler aglikonlar›n›n yap›s›-na göre, meydana gelifl flekillerine göre ve flekerlerinegöre çeflitli flekillerde isimlendirilir ve s›-n›fland›r›l›r. Meydana gelifl flekillerine göre s›n›fland›r›lmalar›ndaaglikonun -OH (hidroksil grubu),-SH (tiyol grubu), -NH 2 (amin grubu), -CHgruplar› ile monosakkaritin -OH grubu aras›ndabir ba¤ meydana gelmesi durumuna göre isimal›rlar. Oksijen glikozitlerindeki alt s›n›fland›rmalaraglikonun yap›s›na göre olmaktad›r. fiöyleki:A. Alkol glikozitleri: Siyanojenik glikozitlerB. Fenol glikozitleri: 1. Basit fenol glikozitleri;2. Antrasen glikozitleri; 3. Flavon glikozitleri;4. Antosiyan glikozitleri; 5. Kumarin glikozitleri;6. Lignan glikozitleriC. Steroit glikozitleri: 1. Kardiotonik glikozitler;2. Saponinler: a. Steroit saponinler, b. TriterpenoitsaponinlerD. GlikoalkaloitlerA MAÇ4A MAÇ5Alkaloiti tan›mlamak ve s›n›fland›rmak.Alkaloit heterosiklik halkada bir veya birkaç azotatomu tafl›yan, bazik karakterli, fizyololojik etkilibitkisel maddedir. Azot tafl›yan halkan›n kimyasalyap›s› esas al›narak s›n›fland›r›labilirler. Bus›n›flar: 1. Pirol ve Pirolidin Grubu; 2. Piridin vePiperidin Grubu; 3. Tropan Tipi; 4. Kinolin Tipi;5. ‹zokinolin Tipi; 6. Aporfin Tipi (‹zokinolinnaftalen);7. Nor-Lupinan Tipi (Kinolizidin); 8.‹ndol veya Benzopirol Tipi; 9. ‹midazol Tipi; 10.Purin Bazlar› (Pirimidin-‹midazol Tipi); 11. SteroidalAlkaloitler; 12. Terpenoit Tipi;‹zopren türevlerini tan›mlamak ve s›n›fland›rmak.‹zopren (C 5 H 8 ) molekülünün kondensasyonu ileterpenoitler meydana gelir. Kondanse olan izoprenmolekülü, dolay›s› ile karbon say›s›na göreterpenoitler s›n›fland›r›l›r ve isimlendirilir. Monoterpen10 karbonlu, seskiterpen 15 karbonlu, diterpen20 karbonlu, sesterterpen 25 karbonlu, triterpen30 karbonlu, karoten 40 karbonlu izoprentürevlerine verilen add›r. Karbon say›s› 103-104oldu¤unda politerpenlerden bahsedilmektedir.A MAÇ3Taneni tan›mlamak ve s›n›fland›rmak.Bitkisel kökenli, azotsuz, polifenolik yap›da, su,aseton ve etanolde çözünen, eter ve kloroformdaaz çözünen, buruk lezzetli maddelerdir. Hidrolizolabilen (Gallik tanen) ve hidroliz olamayan(Kateflik tanen) tanenler olmak üzere iki tiptir.