‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

58 Bitki Kimyas› ve Analiz Yöntemlerifiekil 3.6Örne¤in bir primer glikozit olan K- strofanthin, strofantidin ve simaroz ve ikiglikoz molekülünden oluflmufltur. fiekerlerini s›ras›yla kaybederek afla¤›da gösterildi¤igibi sekonder glikozitlerine ve nihayet aglikonuna indirgenir.Strophantidin ve D-simaroz + D-glikoz + D-glikoz = K-strophanthinStrophantidin + D-simaroz + D-glikoz = K-strophanthin bStrophantidin + D-Simaroz = K-strophanthin a (= simarin)Kardiyotonik glikozitler en çok Apocynaceae, Asclepiadaceae, Moraceae familyas›bitkilerinde, ayr›ca Celastraceae, Cruciferae, Sterculiaceae, Tiliaceae, Scrophulariaceaeve Monocotyledonae s›n›f›ndan Liliaceae familyalar› bitkilerinde bulunurlar.Bunlardan Scrophulariaceae de Digitalis türleri, Liliaceae’de Urginea, Convallaria,Apocynaceae’de Strophanthus ve Nerium, Ranunculaceae’de Adonis, Helleborustürleri önemlidir.Etkileri: Kardiyotonik glikozitler (+) inotropik etki gösterirler (kalp kas›n›n kas›lmas›n›sa¤larlar). Kardenolitlerin toksik ve terapötik dozlar› aras›nda çok az farkolmas› çok dikkatli kullan›mlar›n› gerektirir. Digitalis glikozitleri vücutta birikirler.Bu yüzden bunlarla yap›lan tedaviye zaman zaman ara verilir ve Convallaria majalisya da Strophanthus glikozitlerinin verilmesiyle tedavi sürdürülür. Zira son ikitürün glikozitleri vücutta birikmez, h›zla at›l›rlar. Kardenolitlerin ayr›ca sitotoksiketkileri de vard›r, (Calotrepis glikozitleri) transport ATP az’› inhibe ederler.SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDE6Zakkum bitkisinin SIRA S‹ZDE evlerde yetifltirilmesi sak›ncal› olabilir mi?SaponinlerBitkiler aleminde DÜfiÜNEL‹M oldukça yayg›n, su ile çalkaland›klar›nda kal›c› köpük veren glikozityap›s›nda bilefliklerdir. Köpük verme özelliklerinden dolay› bu ad› alm›fllard›r.Genellikle SORU su, metanol, etanol gibi polar çözücülerde çözünen, oksijensiz çözücülerdeçözünmeyen, nötral ya da hafif asit karakterde, renksiz, amorf, tahrifledici, ac› lezzette maddelerdir. Saponin tafl›yan bitkiler eskiden beri dünyan›n çeflitlibölgelerinde deterjan özelliklerinden dolay› kullan›lmaktad›rlar. Örne¤in, Sa-D‹KKATponaria officinalis kökü (Caryophyllaceae) ve Güney Amerika’ da Quillaria officinaliskabu¤u SIRA S‹ZDE (Rosaceae) gibi. Saponinler seyreltik asit ya da enzimlerle hidro-AMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZK ‹ T A PK ‹ T A P